Hoạt động mở đầu (trang 6) Công nghệ trồng trọt 10 Cánh diều Bài 1: Cách mạng công nghiệp 4.0 là sự ra đời của một loạt các công nghệ mới, kết hợp các kiến thức trong lĩnh vực vật lí, kĩ thuật số, sinh học. Nó tác động mạnh mẽ đến tất cả các lĩnh vực, các ngành nghề, trong đó có trồng trọt. Em hãy mô tả các công nghệ cao được ứng dụng trong trồng trọt ở Hình 1.1.
Trả lời:
- Hình 1.1a: Công nghệ trồng cây không dùng đất trong nhà có mái che
- Hình 1.1b: Công nghệ rô bốt
- Hình 1.1c: Công nghệ máy bay không người lái
- Hình 1.1d: Công nghệ Internet kết nối vạn vật.
1. Vai trò của trồng trọt đối với đời sống, kinh tế - xã hội
Câu hỏi (trang 6) Công nghệ trồng trọt 10 Cánh diều Bài 1: Quan sát Hình 1.2 và cho biết trồng trọt có những vai trò gì đối với đời sống, kinh tế - xã hội? Hãy phân tích các vai trò đó.
Trả lời:
Vai trò của trồng trọt đối với đời sống kinh tế, xã hội là:
- Cung cấp nguyên liệu chế biến
- Cung cấp thức ăn chăn nuôi
- Cung cấp lương thực, thực phẩm
- Cung cấp nông sản xuất khẩu
- Tạo việc làm cho người lao động
- Mang lại thu nhập cho người trồng trọt.
- Tạo cảnh quan xanh, sạch, đẹp
Luyện tập (trang 6) Công nghệ trồng trọt 10 Cánh diều Bài 1: Vai trò của trồng trọt trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 có gí khác biệt so với trồng trọt truyền thống?
Lời giải:
- Vai trò của trồng trọt trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 có sự khác biệt so với trồng trọt truyền thống:
+ Giúp trồng trọt tiết kiệm chi phí, tăng năng suất, hạ giá thành và nâng cao chất lượng nông sản, bảo vệ môi trường.
+ Giảm sự lệ thuộc vào thời tiết nên giúp nông dân chủ động trong sản xuất, khắc phục được tính mùa vụ, đáp ứng nhu cầu thị trường về chủng loại, chất lượng nông sản.
2. Một số thành tựu nổi bật của việc ứng dụng công nghệ cao trong trồng trọt
Câu hỏi 1 (trang 7) Công nghệ trồng trọt 10 Cánh diều Bài 1: Hãy nêu một số thành tựu nổi bật của việc ứng dụng công nghệ cao trong trồng trọt. Thành tựu nào là kết quả của ứng dụng công nghệ sinh học, công nghệ tự động hóa?
Trả lời:
Một số thành tựu nổi bật của việc ứng dụng công nghệ cao trong trồng trọt:
- Giống cây trồng chất lượng cao có năng suất cao, chất lượng tốt, chống chịu sâu bệnh hại và điều kiện ngoại cảnh bất lợi,....
- Chế phẩm sinh học chất lượng cao phân vi sinh phân hữu cơ, thuốc bảo vệ thực vật sinh học, chất điều hòa sinh trưởng.
- Công nghệ canh tác
+ Nhà trồng cây: nhà kính, nhà lưới, nhà máy trồng cây,... có các trang thiết bị và hệ thống điều khiển tự động hoặc bán tự động để kiểm soát các yếu tố môi trường trồng trọt (nhiệt độ, ảnh sáng, độ ẩm, dinh dưỡng, thành phần không khi...)
+ Hệ thống trồng cây không dùng đất: hệ thống thuỷ canh, khí canh, trồng cây trên giá thể,...
+ Máy nông nghiệp máy làm đất, máy làm cỏ, máy thu hoạch,...
+ Thiết bị không người lái robot (làm đất, làm cỏ, bón phân, thu hoạch, cắt tỉa,..), máy bay không người lái (bón phân, phun thuốc, thu thập dữ liệu đồng ruộng,..)
+ Hệ thống Internet kết nối vạn vật (loT), dữ liệu lớn (Big Data), cảm biến để quản lí trang trại thông minh.
Thành tựu là kết quả của ứng dụng công nghệ sinh học là chế phẩm sinh học, công nghệ tự động hóa là công nghệ canh tác.
Câu hỏi 2 (trang 7) Công nghệ trồng trọt 10 Cánh diều Bài 1: Các giống cây trồng chất lượng cao trong Hình 1.3 có những ưu điểm nổi bật gì?
Trả lời:
Các giống cây trồng chất lượng cao trong Hình 1.3 có những ưu điểm nổi bật là:
- Giống đu đủ lùn: năng suất cao, ít hạt.
- Giống dưa chuột trung tử: năng suất cao, chất lượng tốt.
- Giống xoài tím: năng suất cao, mẫu mã đẹp
- Giống cà chua cherry: năng suất cao, mẫu mã đẹp, chất lượng tốt.
Luyện tập (trang 7) Công nghệ trồng trọt 10 Cánh diều Bài 1: Em hãy phân tích tác dụng của các thành tựu nổi bật trong trồng trọt ứng dụng công nghệ cao.
Lời giải:
- Phân tích tác dụng của các thành tựu nổi bật trong trồng trọt ứng dụng công nghệ cao:
+ Giảm thiểu sức lao động
+ Hạn chế thất thoát, thiệt hại do thiên tai, sâu, bệnh xuống mức thấp nhất.
+ Đảm bảo an toàn môi trường.
+ Kiểm soát và tiết kiệm chi phí trong từng giai đoạn hay toàn bộ quy trình sản xuất, chế biến, tiêu thụ.
3. Triển vọng của trồng trọt trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0
Câu hỏi (trang 8) Công nghệ trồng trọt 10 Cánh diều Bài 1: Em mong muốn sản phẩm trồng trọt sẽ như thế nào? Nêu ví dụ.
Trả lời:
Em mong muốn sản phẩm trồng trọt sẽ:
- Đạt năng suất, chất lượng và mức độ an toàn vệ sinh thực phẩm của sản phẩm trồng trọt không ngừng tăng cao.
- Sản phẩm trồng trọt bảo quản được lâu; giá trị sản phẩm trồng trọt trên thị trường tiêu dùng trong nước và xuất khẩu ngày càng gia tăng.
- Các mặt hàng sản phẩm trồng trọt chất lượng cao được đa dạng hóa, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.
Luyện tập (trang 8) Công nghệ trồng trọt 10 Cánh diều Bài 1: Theo em, ngành trồng trọt ở nước ta sẽ phát triển như thế nào?
Lời giải:
Theo em, ngành trồng trọt nước ta:
- Năng suất, chất lượng và mức độ an toàn vệ sinh thực phẩm của sản phẩm trồng trọt không ngừng tăng cao.
- Giá trị sản phẩm trồng trọt trên thị trường trong nước và xuất khẩu ngày càng gia tăng.
- Mặt hàng sản phẩm trồng trọt chất lượng cao đa dạng, đáp ứng nhu cầu thị trường.
- Hạn chế thất thoát sau thu hoạch sản phẩm
- Ứng dụng công nghệ được chú trọng
- Ứng dụng đồng bộ công nghệ tự động hóa và công nghệ thông tin trong trồng trọt.
- Chất lượng nguồn nhân lực ngày được nâng cao.
Vận dụng (trang 8) Công nghệ trồng trọt 10 Cánh diều Bài 1: Trồng trọt ở địa phương em thường gặp khó khăn gì? Những khó khăn đó sẽ được khắc phục như thế nào nhờ thành tựu của công nghệ cao?
Gợi ý:
Trồng trọt ở địa phương em thường gặp những khó khăn về :
- Sâu bệnh: Ngày càng xuất hiện nhiều loại sâu bệnh nguy hiểm, có một số loại chưa có phương pháp xử lý triệt để
- Thời tiết: Diễn biến thất thường, có nhiều kiểu thời tiết cực đoan, gây hại cho cây trồng như: bão nhiệt đới, sương muối, mưa acid,...
- Hạn hán, lũ lụt: thường xuyên xảy ra do chưa có biện pháp bảo vệ rừng, các hiệu ứng nhà kính gây biến đổi khí hậu.
- Giá thành nông sản: bấp bênh, không ổn định. Được mùa, mất giá hoặc mất mùa, được giá
Những khó khăn đó sẽ được khắc phục nhờ thành tựu của công nghệ cao là;
- Giảm thiểu được sâu bệnh trong trồng trọt
- Áp dụng công nghệ để tránh thời tiết ảnh hưởng đến cây trồng
4. Yêu cầu cơ bản đối với người lao đồng của một số ngành nghề phổ biến trong trồng trọt
Câu hỏi (trang 8) Công nghệ trồng trọt 10 Cánh diều Bài 1: Người lao động của một số ngành nghề phổ biến trong trồng trọt cần có các yêu cầu cơ bản gì? Vì sao?
Trả lời:
- Người lao động của một số ngành nghề phổ biến trong trồng trọt cần có các yêu cầu cơ bản:
+ Có sức khỏe tốt
+ Có kiến thức và kĩ năng trồng trọt
+ Chăm chỉ, cần cù, chịu khó trong công việc
+ Tuân thủ các quy định của pháp luật
+ Có ý thức bảo vệ môi trường
Luyện tập (trang 8) Công nghệ trồng trọt 10 Cánh diều Bài 1: Người lao động cần làm thế nào để đáp ứng yêu cầu cơ bản của các ngành nghề phổ biến trong trồng trọt?
Lời giải:
Để đáp ứng yêu cầu cơ bản của các ngành nghề phổ biến trong trồng trọt, người lao động cần:
- Rèn luyện để có sức khỏe tốt
- Chịu khó tìm tòi, học hỏi để có kiến thức và kĩ năng trồng trọt
- Chăm chỉ, cần cù, chịu khó trong công việc
- Tuân thủ các quy định của pháp luật
- Rèn luyện ý thức trong bảo vệ môi trường
Vận dụng (trang 8) Công nghệ trồng trọt 10 Cánh diều Bài 1: Bản thân em có khả năng đáp ứng được yêu cầu cơ bản nào về nhân lực trồng trọt?
Lời giải:
- Rèn luyện sức khỏe tập thể dục đều đặn mỗi ngày
- Trau dồi kiến thức và nâng cao kỹ năng trồng trọt tham khảo từ nhiều nguồn
- Tìm tòi, học hỏi hết mình trong công việc.
- Tìm hiểu các quy định của pháp luật và tuân thủ.
- Thường xuyên dọn dẹp vệ sinh, giữ gìn vệ sinh môi trường và vận động những người xung quanh bảo vệ môi trường.