1. Tình hình nước Nga Xô viết trước khi Liên Xô thành lập (1918-1922)
Câu hỏi (trang 8) Lịch Sử 9 Chân trời sáng tạo Bài 1: Hãy nêu những nét chính về tình hình nước Nga Xô viết trong những năm 1920 – 1922. Theo em, sự kiện nào quan trọng nhất trong giai đoạn này của lịch sử nước Nga.
Trả lời:
- Năm 1920: Nội chiến chấm dứt.
- Năm 1921: Chính sách kinh tế mới (NEP) và công cuộc khôi phục kinh tế.
+ Diễn biến chính: Thay thế chế độ trưng thu lương thực thừa bằng thu thế lương thực. Tập trung khôi phục công nghiệp nặng. Tự do buôn bán, phát hành đồng rup mới.
+ Kết quả, ý nghĩa: Hoàn thành công cuộc khôi phục kinh tế. Phục vụ cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội (CNXH) ở một số nước.
=> Sự kiện quan trọng nhất của nước Nga Xô Viết
- Năm 1922: Thành lập Liên bang cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô).
2. Liên xô từ năm 1922 đến năm 1945
Câu hỏi 1 (trang 9) Lịch Sử 9 Chân trời sáng tạo Bài 1: Dựa vào các tư liệu 1.4, 1.5, 1.6, 1.7, 1.8 và thông tin trong bài học, hãy nêu những thành tựu của Liên Xô trong giai đoạn 1922 – 1945. Hạn chế của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô là gì?
Trả lời:
- Những thành tựu của Liên Xô trong giai đoạn 1922 – 1945:
+ Về kinh tế:
▪ Công nghiệp nặng của Liên Xô đứng thứ nhất châu Âu và đứng hàng thứ hai trên thế giới, vượt Anh, Pháp, Đức (1937).
▪ Hoàn thành tập thể hóa nông nghiệp và cơ giới hóa sản xuất nông nghiệp.
+ Về văn hóa-giáo dục:
▪ Xóa bỏ nạn mù chữ, phổ cập giáo dục Tiểu học Giáo trên toàn quốc và giáo dục Trung học cơ sở ở các dục thành phố.
▪ Đạt nhiều thành tựu trên các lĩnh vực khoa học tự nhiên và khoa học xã hội.
+ Về xã hội:
▪ Xoá bỏ các giai cấp bóc lột, thành lập khối liên minh công-nông vững chắc, nền tảng của xã hội Xô viết.
▪ Xây dựng thành công nền văn hoá mới xã hội chủ nghĩa, đạt được nhiều thành tựu trên các lĩnh vực văn học, nghệ thuật.
- Hạn chế của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô:
+ Mất cân đối giữa công nghiệp nặng và công nghiệp nhẹ, giữa công nghiệp và nông nghiệp;
+ Vi phạm nguyên tắc tự nguyện trong tập thể hoá nông nghiệp,...
Câu hỏi 2 (trang 9) Lịch Sử 9 Chân trời sáng tạo Bài 1: Áp phích 1.4 thể hiện thành tựu nào của Liên Xô trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội?
Trả lời:
- Bức Áp phích với khẩu hiệu “Hãy đến đây đồng chí ơi, tham gia nông trang cùng chúng tôi” đã thể hiện thành tựu về tập thể hóa nông nghiệp của nhân dân Liên Xô.
Luyện tập & Vận dụng
Luyện tập (trang 11) Lịch Sử 9 Chân trời sáng tạo Bài 1: Hoàn thành bảng tóm tắt những nội dung chính về tình hình nước Nga và Liên Xô từ năm 1918 – 1945 theo mẫu dưới đây:
Lời giải:
Vận dụng (trang 11) Lịch Sử 9 Chân trời sáng tạo Bài 1: Năm 1922, Liên Xô thành lập, trong đó, Nga và U-crai-na là hai nước đóng vai trò quan trọng hàng đầu. Sưu tầm thêm thông tin và hãy cho biết tình trạng quan hệ ngoại giao giữa hai quốc gia này trong giai đoạn hiện nay (đầu thế kỉ XXI)
Lời giải:
- Quan hệ ngoại giao giữa Nga và Ukraine đã trải qua nhiều biến động từ đầu thế kỷ XXI đến nay, đặc biệt từ năm 2014 khi Nga sáp nhập Crimea và hỗ trợ lực lượng ly khai ở miền đông Ukraine, dẫn đến xung đột kéo dài. Tình hình leo thang nghiêm trọng vào năm 2022 khi Nga tiến hành một cuộc tấn công quân sự quy mô lớn vào Ukraine.
- Cuộc chiến này đã gây ra sự chia rẽ sâu sắc giữa hai quốc gia, với nhiều hậu quả nghiêm trọng về nhân đạo, kinh tế và an ninh. Quan hệ ngoại giao hiện nay giữa Nga và Ukraine vô cùng căng thẳng và thù địch, với các nỗ lực hòa bình gặp nhiều khó khăn và thách thức.