Hoạt động Mở đầu (trang 20) Công nghệ 9 Định hướng nghề nghiệp CTST Chủ đề 4: Quan sát Hình 4.1, em hãy cho biết cô giáo tư vấn cho bạn học sinh dựa trên những yếu tố nào?
Trả lời:
- Dựa vào Hình 4.1, cô giáo tư vấn cho bạn học sinh dựa trên những yếu tố sau:
- Khả năng học tập của học sinh:
+ Cô giáo nhận xét rằng học sinh học tốt môn Khoa học tự nhiên.
+ Điều này cho thấy học sinh có khả năng tiếp thu kiến thức khoa học và kỹ thuật.
- Tính cách của học sinh:
+ Cô giáo nhận xét rằng học sinh có tính cẩn thận.
+ Đây là một tính cách quan trọng đối với các ngành nghề kỹ thuật.
- Nhu cầu của thị trường lao động:
+ Cô giáo gợi ý cho học sinh ngành nghề kỹ thuật điện.
+ Đây là một ngành nghề có nhu cầu cao về nhân lực trong thời gian hiện nay.
- Sở thích của học sinh:
+ Học sinh bày tỏ mong muốn trở thành kỹ thuật viên kỹ thuật điện.
+ Đây là yếu tố quan trọng để học sinh có thể thành công trong nghề nghiệp.
1. Lí thuyết cơ bản về lựa chọn nghề nghiệp
Câu hỏi 1 (trang 20) Công nghệ 9 Định hướng nghề nghiệp CTST Chủ đề 4: Hãy nêu những cơ sở lựa chọn nghề nghiệp và thành quả đạt được theo lí thuyết cây nghề nghiệp minh hoạ ở Hình 4.2.
Trả lời:
* Hình 4.2 minh họa "Cây nghề nghiệp" với các yếu tố:
- Sở thích: Niềm đam mê, hứng thú với công việc.
- Khả năng: Năng lực, tố chất, kỹ năng cần thiết cho nghề nghiệp.
- Cá tính: Đặc điểm tính cách, phẩm chất đạo đức phù hợp với nghề.
- Giá trị nghề nghiệp: Quan điểm, mục tiêu, mong muốn hướng đến trong công việc.
* Khi lựa chọn nghề nghiệp dựa trên các yếu tố phù hợp, con người có thể đạt được những thành quả như:
- Môi trường làm việc tốt: Hứng thú, thoải mái, phát huy năng lực tối đa.
- Cơ hội việc làm: Dễ dàng tìm kiếm, thăng tiến trong nghề nghiệp.
- Lương cao: Thu nhập ổn định, đáp ứng nhu cầu, nâng cao chất lượng cuộc sống.
- Công việc ổn định: An tâm, ít lo lắng, tập trung phát triển bản thân.
- Được nhiều người tôn trọng: Tự hào, khẳng định giá trị, đóng góp cho xã hội.
Câu hỏi 2 (trang 21) Công nghệ 9 Định hướng nghề nghiệp CTST Chủ đề 4: Hãy nêu tên một số nghề nghiệp phù hợp với từng nhóm tính cách theo lí thuyết mật mã Holland như minh hoạ ở Hình 4.3. Trong sáu nhóm tính cách nghề nghiệp đó, em phù hợp nhất với nhóm nào?
Trả lời:
- Nghề nghiệp phù hợp với nhóm tính cách theo mật mã Holland (Hình 4.3):
- Kỹ thuật (Realistic - R)
+ Kỹ sư cơ khí, điện tử, xây dựng, ...
+ Kỹ thuật viên, thợ máy, ...
+ Nông dân, ngư dân, ...
- Nghiên cứu (Investigative - I)
+ Nhà khoa học, nhà nghiên cứu, ...
+ Bác sĩ, kỹ sư y sinh, ...
+ Thám tử, nhà phân tích, ...
- Nghệ thuật (Artistic - A)
+ Nhạc sĩ, họa sĩ, nhà văn, ...
+ Kiến trúc sư, nhà thiết kế, ...
+ Diễn viên, ca sĩ, ...
- Xã hội (Social - S)
+ Giáo viên, nhân viên xã hội, ...
+ Bác sĩ, y tá, ...
+ Nhà trị liệu, tư vấn viên, ...
- Quản lý (Enterprising - E)
+ Doanh nhân, nhà quản trị, ...
+ Nhân viên bán hàng, marketing, ...
+ Chính trị gia, nhà lãnh đạo, ...
- Nghiệp vụ (Conventional - C)
+ Kế toán, thư ký, ...
+ Nhân viên hành chính, văn phòng, ...
+ Kỹ thuật viên, công nhân, ...
3. Các yếu tố ảnh hưởng tới quyết định lựa chọn nghề nghiệp của bản thân trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ
Câu hỏi 3 (trang 24) Công nghệ 9 Định hướng nghề nghiệp CTST Chủ đề 4: Hãy nêu những yếu tố có trong tình huống minh họa ở Hình 4.1.
Trả lời:
Những yếu tố có trong tình huống minh họa ở Hình 4.1:
- Năng lực
- Sở thích
- Định hướng nghề nghiệp
- Yếu tố khác
Luyện tập
Luyện tập 1 (trang 24) Công nghệ 9 Định hướng nghề nghiệp CTST Chủ đề 4: Người lựa chọn nghề nghiệp trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ cần có những năng lực, sở thích và tính cách nào?
Lời giải:
- Năng lực:
+ Kỹ năng tư duy logic
+ Kỹ năng toán học
+ Kỹ năng khoa học
+ Kỹ năng kỹ thuật
+ Kỹ năng giải quyết vấn đề
+ Kỹ năng giao tiếp
+ Kỹ năng làm việc nhóm
- Sở thích:
+ Ham học hỏi
+ Thích sáng tạo
+ Có khả năng tập trung cao độ
- Tính cách:
+ Cẩn thận, kiên nhẫn
+ Có tinh thần trách nhiệm
+ Có tính kỷ luật
Luyện tập 2 (trang 24) Công nghệ 9 Định hướng nghề nghiệp CTST Chủ đề 4: Hãy trình bày nội dung các bước của quy trình lựa chọn nghề nghiệp.
Lời giải:
- Đánh giá bản thân: Tìm hiểu năng lực, sở thích cá nhân, điều kiện và truyền thống gia đình phù hợp với yêu cầu của nghề nghiệp.
- Tìm hiểu thị trường lao động: Tìm hiểu thông tin thị trường lao động về nghề nghiệp dược đánh giá phù hợp với bản thân.
- Quyết định nghề nghiệp: Quyết định lựa chọn nghề nghiệp phù hợp bản thân; thuộc nhóm ngành nghề có nhu cầu tuyển dụng; lương cao.
Luyện tập 3 (trang 24) Công nghệ 9 Định hướng nghề nghiệp CTST Chủ đề 4: Yếu tố gia đình, bạn bè, nhà trường và xã hội ảnh hưởng như thế nào tới quyết định lựa chọn nghề nghiệp của bản thân trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ?
Ảnh hưởng của gia đình, bạn bè, nhà trường và xã hội tới quyết định lựa chọn nghề nghiệp của bản thân trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ là:
- Gia đình: truyền thống nghề nghiệp và điều kiện kinh tế của gia đình.
- Bạn bè: một số chịu sự ảnh hưởng bởi xu hướng, lời khuyên lựa chọn nghề nghiệp của bạn bè.
- Nhà trường: xuất phát từ hoạt động tư vấn hướng nghiệp của - thầy cô trong trường.
- Xã hội: nhu cầu tuyển dụng của thị trường lao động, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội đối với các ngành nghề, lĩnh vực sản xuất ở địa phương, trong nước và ngoài nước.
Vận dụng
Hoạt động Vận dụng (trang 24) Công nghệ 9 Định hướng nghề nghiệp CTST Chủ đề 4: Hãy chọn một ngành nghề trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ phù hợp với bản thân theo các bước trong quy trình lựa chọn nghề nghiệp.
Lời giải:
- Sở thích: Thích công nghệ thông tin, thuật toán.
- Khả năng: Giỏi môn Vật lý, Toán.
- Cá tính: Hướng ngoại, thích làm việc độc lập.
- Giá trị: Muốn có công việc ổn định, thu nhập tốt.
- Lựa chọn: Ngành nghề IT.