Giải Địa 11 Kết nối tri thức Bài 2: Toàn cầu hóa và khu vực hóa kinh tế

1. Toàn cầu hóa kinh tế

Câu 1: Dựa vào thông tin mục 1 và bảng 2 hãy trình bày các biểu hiện của toàn cầu hóa kinh tế?
Địa 11 Kết nối tri thức Bài 2: Toàn cầu hóa và khu vực hóa kinh tế
Trả lời:
- Toàn cầu hóa có 5 biểu hiện chính:
+ Các dòng hàng hóa, dịch vụ, vốn, lao động và tri thức ngày càng được tự do dịch chuyển.
+ Các giao dịch quốc tế về thương mai, đầu tư và tài chính tăng nhanh.
+ Hình thành và phát triển các tổ chức kinh tế toàn cầu.
+ Các công ty đa quốc gia có vai trò quan trọng.
+ Các tiêu chuẩn toàn cầu được áp dụng ngày càng rộng rãi trong quá trình sản xuất, kinh doanh.
Câu 2: Dựa vào thông tin mục 2, hãy trình bày các hệ quả của toàn cầu hóa kinh tế.
Trả lời:
- Tích cực:
+ Tăng cường chuyên môn hoá và hợp tác hoá trong sản xuất, thúc đẩy phân công lao động, qua đó, lực lượng sản xuất phát triển mạnh mẽ.
+ Tạo ra sự dịch chuyển các yếu tố sản xuất như lao động, vốn, công nghệ và tri thức.
+ Hình thành và phát triển các mạng lưới, chuỗi liên kết toàn cầu nhằm tận dụng tối đa lợi thế của các nước, các khu vực.
+ Có sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế tại các nước theo hướng phát triển các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và dịch vụ có hàm lượng công nghệ và tri thức cao, hướng tới phát triển xanh và bền vững.
- Tiêu cực
+ Phân hóa giàu – nghèo ngày càng sâu sắc hơn trong xã hội. Những bất công xảy ra nhiều hơn dưới sự chi phối của đồng tiền.
+ Giao lưu, tiếp xúc nếu sơ xảy sẽ làm mai một và sâu hơn là mất hẳn đi độc lập, tự chủ và vốn bản sắc dân tộc đang có.
+ Cạnh tranh kinh tế với các nước lớn phát triển đòi hỏi phải biết nắm bắt thời cơ, tận dụng tối đa nguồn lực nếu không sẽ bị bỏ xa, khó lòng theo kịp.
Câu 3: Dựa vào thông tin mục 3, hãy phân tích ảnh hưởng của toàn cầu hoá kinh tế đối với các nước trên thế giới.
Trả lời:
- Ảnh hưởng tích cực:
+ Góp phần khai thác lợi thế cạnh tranh của từng quốc gia, tăng cường chuyên môn hoá và phân công lao động trên phạm vi quốc tế, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
+ Thúc đẩy các nước cải cách kinh tế, hoàn thiện cơ sở hạ tầng, thể chế phát triển kinh tế, cải thiện môi trường đầu tư và kinh doanh,...
+ Gia tăng các nguồn lực bên ngoài (vốn, lao động, công nghệ,....) cho sự phát triển kinh tế - xã hội.
- Ảnh hưởng tiêu cực:
- Việc gia tăng sự phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế giữa các nước => Bất kì biến động lớn nào về kinh tế trên thế giới cũng ảnh hưởng tới kinh tế của một quốc gia.
- Gây ra các vấn đề môi trường như phát thải khí nhà kính, ô nhiễm không khí, phá hủy các hệ sinh thái và đa dạng sinh học tại các nước; tạo ra vấn đề lớn về rác thải, đặc biệt là rác thải nhựa.

2. Khu vực hóa kinh tế

Câu 1: Dựa vào thông tin mục 1 hãy trình bày biểu hiện khu vực hóa kinh tế?
Trả lời:
- Gia tăng số lượng và quy mô của các tổ chức khu vực trên thế giới
- Hợp tác khu vực ngày càng đa dạng và phát triển
+ Các tổ chức liên kết khu vực đã hình thành như: Liên minh châu Âu (EU), Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương (APEC),…
Câu 2: Dựa vào thông tin mục 2, hãy trình bày hệ quả của khu vực kinh tế.
Trả lời:
- Tích cực:
+ Tạo lập một thị trường sản xuất và tiêu dùng rộng lớn, thúc đẩy đầu tư và thương mại nội khối cũng như tăng cường hợp tác, nâng cao trình độ khoa học - công nghệ trong khu vực.
+ Thúc đẩy quá trình mở cửa thị trường ở các quốc gia, tạo cơ hội việc làm, thu hút các nhà đầu tư. 
- Tiêu cực
+ Hình thành các rào cản thương mại (thuế, tiêu chuẩn chất lượng,...) đối với những nước bên ngoài khu vực.
Câu 3: Dựa vào thông tin mục 3 hãy phân tích ý nghĩa khu vực hóa kinh tế đối với các nước trên thế giới?
Trả lời:
- Giúp các nước trong khu vực có thể dễ dàng liên kết với nhau và rút ngắn khoảng cách đạt được mục tiêu phát triển kinh tế.
- Giúp các nước giải quyết các vấn đề chung của khu vực và nâng cao vị thế khu vực so với các khu vực khác trên thế giới.
- Làm tăng sức cạnh tranh của khu vực và khai thác được các lợi thế của các thành viên trong khu vực.
- Bổ sung cho toàn cầu hoá kinh tế và từng bước làm cho nền kinh tế thế giới trở thành một thể thống nhất.

Luyện tập

Luyện tập: Hoàn thành bảng theo mẫu?
Địa 11 Kết nối tri thức Bài 2: Toàn cầu hóa và khu vực hóa kinh tế
Trả lời:
 

Hệ quả

Toàn cầu hóa kinh tế

- Tăng cường chuyên môn hóa và hợp tác hóa trong sản xuất, thúc đẩy phân công lao động, qua đó lực lượng sản xuất phát triển mạnh mẽ.

- Tạo ra sự dịch chuyển các yếu tố sản xuất như lao động, vốn, tri thức.

- Có sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế tại các nước theo hướng phát triển ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, dịch vụ có hàm lượng công nghệ và tri thức cao, hướng đến phát triển xanh và bền vững.

- Gia tăng trình độ phát triển kinh tế, khoảng cách giàu nghèo trong từng nước và các nước.

Khu vực hóa kinh tế

- Tạo lập một thị trường sản xuất và tiêu dùng rộng lớn, thúc đẩy đầu tư và thương mại nội khối, tăng cường hợp tác, nâng cao trình độ khoa học, công nghệ trong khu vực.

- Thúc đẩy quá trình mở của thị trường ở các quốc gia, tạo cơ hội việc làm, thu hút đầu tư. Các doanh ngiệp ở các nước thành viên được hưởng nhiều ưu đãi hơn nhờ các hiệp định thương mại.

- Hình thành rào cản thương mại đối với nước bên ngoài khu vực.

Vận dụng

Vận dụng: Sưu tầm thông tin về ảnh hưởng của toàn cầu hóa kinh tế đến Việt Nam
Trả lời:
- Thuận lợi : Tham gia toàn cầu hoá chúng ta sẽ tranh thủ: vốn, công nghệ, thị trường, kinh nghiệm quản lý. Đồng thời phát huy lợi thế của ta, thế mạnh của ta.
- Khó khăn:
+ Tăng trưởng kinh tế không bền vững do phụ thuộc vào xuất khẩu;
+ Nợ nước ngoài tăng lên;
+ Vấp phải sự cạnh tranh quyết liệt từ các nền kinh tế khác.
+ Gia tăng tình trạng phân hóa giàu – nghèo;
+ Môi trường sinh thái ngày càng xấu đi.
+ Đối mặt với các nguy cơ: tụt hậu, xói mòn bản sắc văn hóa dân tộc,…