Mở đầu
Câu hỏi SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo Bài 44 (trang 190): Làm mẹ là một “thiên chức” thiêng liêng, cao cả và đầy sự hi sinh của người phụ nữ. Vì sao phụ nữ có thể thực hiện được “thiên chức” đó?
Trả lời:
- Người phụ nữ có thể thực hiện được “thiên chức” làm mẹ là nhờ có hệ sinh dục nữ gồm các bộ phận: buồng trứng, ống dẫn trứng, phễu dẫn trứng, tử cung, tuyến tiền đình, ống dẫn nước tiểu, âm đạo giúp thực hiện các chức năng sản xuất trứng, là nơi diễn ra quá trình thụ tinh, thụ thai, nuôi dưỡng thai và sinh con; sản xuất hormone điều hòa quá trình sinh trứng.
1. Hệ sinh dục
Câu hỏi 1 SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo Bài 44 (trang 190): Chức năng của hệ sinh dục nam và nữ có gì khác nhau?
Trả lời:
* Sự khác nhau giữa chức năng của hệ sinh dục nam và nữ:
- Hệ sinh dục nam có chức năng sản xuất, lưu giữ, nuôi dưỡng tinh trùng và giải phóng tinh trùng trong quá trình thụ tinh; sản xuất hormone điều hòa quá trình sinh tinh trùng.
- Hệ sinh dục nữ có chức năng sản xuất trứng; là nơi diễn ra quá trình thụ tinh, thụ thai, nuôi dưỡng thai và sinh con; sản xuất hormone điều hòa quá trình sinh trứng.
Câu hỏi 2 SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo Bài 44 (trang 190): Quan sát Hình 44.1, cho biết cấu tạo cơ quan sinh dục nam gồm những bộ phận nào. Xác định chức năng của các bộ phận đó bằng cách hoàn thành Bảng 44.1.
Trả lời:
Câu hỏi 3 SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo Bài 44 (trang 191): Quan sát Hình 44.2, cho biết cấu tạo cơ quan sinh dục nữ gồm những bộ phận nào. Xác định chức năng của các bộ phận đó bằng cách hoàn thành Bảng 44.2.
Trả lời:
2. Thụ tinh và thụ thai
Câu hỏi 4 SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo Bài 44 (trang 192): Quan sát Hình 44.3 và 44.4, hãy phân biệt thụ tinh và thụ thai. Nếu quá trình thụ thai không xảy ra sẽ gây nên hiện tượng gì?
Trả lời:
- Phân biệt thụ tinh và thụ thai:
- Nếu quá trình thụ tinh không xảy ra, thể vàng sẽ bị thoái hóa dần làm cho lớp niêm mạc tử cung bong ra từng mảng, thoát ra ngoài cùng với máu và dịch nhầy gây nên hiện tượng kinh nguyệt.
Luyện tập SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo Bài 44 (trang 192): Dựa vào Hình 44.3 và 44.4, cho biết những điều kiện cần cho sự thụ tinh và thụ thai.
Trả lời:
- Những điều kiện cần cho sự thụ tinh: Trứng phải gặp được tinh trùng ở thời điểm nhất định. Tinh trùng phải chui được vào bên trong trứng.
- Những điều kiện cần cho sự thụ thai: Hợp tử phải bám và làm tổ được ở lớp niêm mạc tử cung.
3. Hiện tượng kinh nguyệt và cách phòng tránh thai
Câu hỏi 5 SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo Bài 44 (trang 193): Quan sát Hình 44.5, hãy mô tả sự thay đổi của niêm mạc tử cung trong các giai đoạn của chu kì kinh nguyệt.
Trả lời:
* Sự thay đổi của niêm mạc tử cung trong các giai đoạn của chu kì kinh nguyệt:
- Ở giai đoạn bắt đầu chu kì kinh nguyệt (khoảng ngày 1 đến ngày 6 của chu kì), lớp niêm mạc tử cung bị bong ra → lớp niêm mạc tử cung mỏng dần.
- Ở giai đoạn tiếp theo (khoảng ngày 6 đến ngày 28 của chu kì), lớp niêm mạc của tử cung dần dày, xốp và phát triển nhiều mạch máu dần lên → lớp niêm mạc tử cung dày nhất vào gần cuối của chu kì.
Câu hỏi 6 SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo Bài 44 (trang 193): Trứng rụng vào giai đoạn nào của chu kì kinh nguyệt?
Trả lời:
- Trứng rụng vào khoảng giai đoạn giữa của chu kì kinh nguyệt (thường diễn ra vào ngày thứ 14 của chu kì kinh nguyệt).
Vận dụng SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo Bài 44 (trang 194): Dựa vào Hình 44.5, cho biết nếu sử dụng thuốc tránh thai thì có xảy ra hiện tượng kinh nguyệt không. Giải thích.
Trả lời:
- Nếu sử dụng thuốc tránh thai thì có thể xảy ra hiện tượng kinh nguyệt không đều, giảm lượng máu trong chu kì hoặc không có kinh nguyệt. Vì thuốc tránh thai có tác dụng ngăn cản quá trình chín và rụng trứng, khi trứng không rụng thì sẽ không có sự biến đổi nồng độ các hormone theo chu kì dẫn đến không có kinh nguyệt xảy ra. Ngoài ra, sử dụng thuốc tránh thai lâu dài làm thay đổi lượng hormone trong cơ thể, làm dày chất nhầy cổ tử cung hoặc làm mỏng niêm mạc tử cung, dẫn đến thay đổi chu kì hoặc giảm thiểu lượng máu trong chu kì kinh nguyệt.
4. Một số bệnh lây truyền qua đường sinh dục
Luyện tập SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo Bài 44 (trang 194): Kể thêm một số bệnh lây truyền qua đường sinh dục mà em biết.
Trả lời:
- Một số bệnh lây truyền qua đường sinh dục: Bệnh herpes sinh dục, sùi mào gà, u nhú sinh dục, viêm âm đạo, bệnh chlamydia, mụn rộp sinh dục,…
Vận dụng SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo Bài 44 (trang 194): Đề xuất các biện pháp phòng tránh một số bệnh lây truyền qua đường sinh dục bằng cách hoàn thành Bảng 44.3.
Trả lời:
5. Bảo vệ sức khoẻ sinh sản vị thành niên
Câu hỏi 7 SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo Bài 44 (trang 195): Cho biết ý nghĩa của việc bảo vệ sức khỏe sinh sản vị thành niên.
Trả lời:
- Bảo vệ sức khỏe sinh sản vị thành niên có ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo việc duy trì nòi giống, sức khỏe tâm sinh lí và sự phát triển nhân cách ở tuổi vị thành niên, giảm gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Câu hỏi 8 SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo Bài 44 (trang 195): Trong các biện pháp bảo vệ hệ sinh dục, em đã thực hiện những biện pháp nào để bảo vệ sức khỏe bản thân?
Trả lời:
* Để bảo vệ hệ sinh dục và sức khỏe bản thân, em đã thực hiện các biện pháp sau:
- Vệ sinh cá nhân: vệ sinh bộ phận sinh dục ngoài và cơ thể thường xuyên, không tiếp xúc với môi trường nước bị ô nhiễm.
- Trong sinh hoạt và lao động: Sử dụng quần lót được làm bằng vải mềm, có khả năng thấm nước; thay giặt khăn, quần áo hằng ngày bằng xà phòng và phơi ở nơi khô thoáng, sạch sẽ; không mặc các loại quần bó sát người; tránh hoạt động quá mạnh, tránh sự va chạm hoặc tiếp xúc với các tác nhân gây tổn thương hệ sinh dục.
- Có lối sống lành mạnh: giữ tinh thần thoải mái, rèn luyện thể dục, thể thao; không quan hệ tình dục trước tuổi trưởng thành; tránh xa các hình ảnh, sách báo không lành mạnh và các chất kích thích, gây nghiện.
- Chủ động tìm hiểu kiến thức liên quan đến sức khỏe sinh sản từ những nguồn tin cậy.