Giải SGK Khoa học tự nhiên 7 Cánh Diều Bài 7: Tốc độ của chuyển động

Mở đầu (trang 47) Khoa học tự nhiên 7 Cánh Diều Bài 7: Trong một buổi tập luyện, vận động viên A bơi được quãng đường 48 mét trong 32 giây, vận động viên B bơi được quãng đường 46,5 mét trong 30 giây.

Trong hai vận động viên này, vận động viên nào bơi nhanh hơn?

Trả lời:

Để biết vận động viên nào bơi nhanh hơn thì chúng ta cần so sánh tốc độ chuyển động:

Áp dụng công thức: $v=\frac{s}{t}$

Tốc độ của vận động viên A: v_A= $\frac{48}{32}=1,5m/s$

Tốc độ của vận động viên B: v_B= $\frac{46,5}{30}=1,55m/s$

Ta thấy: v_B > v_A nên vận động viên B bơi nhanh hơn vận động viên A.

I. Khái niệm tốc độ

Câu hỏi 1 (trang 47) Khoa học tự nhiên 7 Cánh Diều Bài 7: Từ kinh nghiệm thực tế, thảo luận về việc làm thế nào để biết vật chuyển động nhanh hay chậm.

Trả lời:

- Để biết vật chuyển động nhanh hay chậm ta căn cứ vào tốc độ chủa chuyển động

Luyện tập 1 (trang 47) Khoa học tự nhiên 7 Cánh Diều Bài 7: Bảng dưới đây cho biết quãng đường và thời gian đi hết quãng đường đó của bốn xe A, B, C và D. Hãy cho biết xe nào đi nhanh nhất? Xe nào đi chậm nhất?

Trả lời:

Tốc độ chuyển động của xe A là: $v_{A}=\frac{s}{t}=\frac{80}{50}=1,6(km/min)$

Tốc độ chuyển động của xe B là: $v_{B}=\frac{s}{t}=\frac{72}{50}=1,44(km/min)$

Tốc độ chuyển động của xe C là: $v_{C}=\frac{s}{t}=\frac{80}{40}=2(km/min)$

Tốc độ chuyển động của xe D là: $v_{D}=\frac{s}{t}=\frac{99}{45}=2,2(km/min)$

Vì v_D > v_C > v_A > v_B nên xe D đi nhanh nhất, xe B đi chậm nhất.

II. Đơn vị đo tốc độ

Câu hỏi 2 (trang 48) Khoa học tự nhiên 7 Cánh Diều Bài 7: Hãy kể tên các đơn vị đo tốc độ mà em biết.

Trả lời:

- Một số đơn vị đo tốc độ: km/h; m/s; m/min; km/min; ….

Luyện tập 2 (trang 48) Khoa học tự nhiên 7 Cánh Diều Bài 7: Một ô tô đi được bao xa trong thời gian 0,75h với tốc độ 88km/h?

Trả lời:

- Quãng đường ô tô đi được là: S = v.t = 88.0,75 = 66 (km)

Luyện tập 3 (trang 48) Khoa học tự nhiên 7 Cánh Diều Bài 7: Bảng dưới đây cho biết thời gian đi 1000m của một số vật chuyển động. Tính tốc độ của các chuyển động đó.

Trả lời:

- Tốc độ của xe đua là: $v=\frac{s}{t}=\frac{1000}{10}=100(m/s)$

- Tốc độ của máy bay trở khách là: $v=\frac{s}{t}=\frac{1000}{4}=250(m/s)$

- Tốc độ của tên lửa vào vũ trụ là: $v=\frac{s}{t}=\frac{1000}{0,1}=10000(m/s)$

III. Cách đo tốc độ bằng dụng cụ thực hành ở nhà trường

Câu hỏi 3 (trang 48) Khoa học tự nhiên 7 Cánh Diều Bài 7: Có những cách nào để đo tốc độ của một vật trong phòng thí nghiệm?

Trả lời:

Các cách đo tốc độ trong phòng thí nghiệm.

- Cách 1:

+ Dùng đồng hồ bấm giây để xác định thời gian vật chuyển động từ điểm A đến điểm B.

+ Dùng thước dây hoặc thước mét đo khoảng cách độ dài AB.

+ Áp dụng công thức $v=\frac{s}{t}$ để xác định tốc độ chuyển động của vật.

- Cách 2:

+ Dùng cổng quang điện, khi vật chuyển động qua cổng quang điện A thì đồng hồ bắt đầu chạy, sau đó vật qua cổng quang điện B thì đồng hồ xác định được thời gian vật chuyển động từ A đến B.

+ Khoảng cách giữa A và B được đọc ở thước đo gắn với giá đỡ.

+ Từ đó, áp dụng công thức $v=\frac{s}{t}$ để xác định tốc độ chuyển động của vật.

Câu hỏi 4 (trang 49) Khoa học tự nhiên 7 Cánh Diều Bài 7: Hai người cùng đo thời gian của một chuyển động bằng đồng hồ đếm giây nhưng lại cho kết quả lệch nhau. Hãy giải thích điều này là như thế nào. Từ đó thảo luận về ưu điểm và hạn chế của phương pháp đo tốc độ dùng đồng hồ đếm giây.

Trả lời:

- Đó có thể là vì động tác bấm đồng hồ của hai người không cùng 1 thời điểm, nhanh hoặc chậm hơn so với lúc xuất phát và lúc về đích ( có thể là lệch 1 giây thôi nhưng cũng sẽ cho kết quả lệch nhau ). Hoặc là do pin của đồng hồ ( Nếu đồng hồ có pin yếu thì sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của chiếc đồng hồ, sẽ dẫn đến cho kết quả sai lệch )

- Ưu điểm và hạn chế của phương pháp đo tốc độ dùng đồng hồ đếm giây:

+ Ưu điểm: Nhỏ gọn, dễ sử dụng. Dễ xem. Độ chính xác khá cao

+ Nhược điểm: Sau một thời gian sử dụng thì phải thay pin và chỉnh lại đồng hồ đo. việc sửa chữa hơi phức tạp.

Vận dụng (trang 49) Khoa học tự nhiên 7 Cánh Diều Bài 7: Đánh giá ưu điểm của phương pháp đo tốc độ bằng đồng hồ đo thời gian hiện số so với đo bằng đồng hồ bấm giây.

Trả lời:

- Khi dùng đồng hồ đo thời gian hiện số, thời điểm đồng hồ bắt đầu tính chuyển động và kết thúc chuyển động là trùng khớp với thời điểm chuyển động của xe. Vì vậy, kết quả đo thời gian không có sai số.