Mở đầu (trang 16) GDCD 7 Chân trời sáng tạo Bài 3: Em hãy cùng hát và vỗ tay theo lời bài hát Hổng dám đâu của nhạc sĩ Nguyễn Văn Hiên. Em rút ra được thông điệp gì liên quan đến việc học tập thông qua bài hát trên?
Trả lời:
Thông điệp: Mỗi chúng ta cần phải tự giác, tích cực học tập.
Khám phá
1. Em hãy đọc câu chuyện sau và trả lời câu hỏi
Câu hỏi (trang 17) GDCD 7 Chân trời sáng tạo Bài 3:
- Những biểu hiện tự giác, tích cực học tập của nhà thơ Nguyễn Khuyến trong câu chuyện trên được thể hiện như thế nào?
- Việc tự giác, tích cực học tập đã đem lại kết quả gì cho nhà thơ Nguyễn Khuyến?
- Tự giác, tích cực trong học tập còn có những biểu hiện nào?
Trả lời:
- Những biểu hiện tự giác, tích cực học tập của nhà thơ Nguyễn Khuyến trong câu chuyện trên:
+ Những đêm trăng tỏ, Thắng học dưới ánh trăng.
+ Những buổi trăng mờ, cậu mang sách ra bờ ao, nghiêng theo ánh phản chiếu mà học.
+ Những tối không trăng, cậu gom lá vàng rụng ở ngôi miếu đầu thôn, mồi lửa đốt là để lấy ánh sáng đọc sách.
- Việc tự giác, tích cực học tập đã đem lại kết quả:
+ Đỗ đầu kì thi Hương ở trường Nam Định (1864).
+ Thi đỗ Hội Nguyên và Đình Nguyên (1871).
- Tự giác, tích cực trong học tập còn có những biểu hiện như:
+ Luôn chủ động trong nhiệm vụ học tập, không đợi ai phải nhắc nhở.
+ Luôn đúng giờ, luôn hoàn thành kịp thời và tốt nhất công việc học tập.
+ Học thuộc bài, làm đủ bài tập, thực hiện trách nhiệm đối với trường lớp, giúp đỡ bạn bè cùng tiến bộ.
+ Luôn là người năng động, sáng tạo, tích cực trong công việc của tập thể.
2. Em hãy quan sát các bức tranh sau và trả lời câu hỏi
Câu hỏi (trang 18) GDCD 7 Chân trời sáng tạo Bài 3:
- Bức tranh nào thể hiện tính tự giác, tích cực học tập và chưa tự giác, tích cực học tập?
- Để rèn luyện tính tự giác, tích cực trong học tập, em phải làm gì?
Trả lời:
- Bức tranh thể hiện tính tự giác, tích cực học tập:
+ Bức tranh 1: Bạn nam ở cuối dãy ngủ trong giờ học.
+ Bức tranh 4: Mặc dù bị tật nhưng bạn vẫn dùng chân để viết, luôn cố gắng vượt lên khó khăn để học tập.
- Bức tranh thể hiện tính chưa tự giác, tích cực học tập:
+ Bức tranh 2: Hai bạn đang tìm hiểu các thí nghiệm.
+ Bức tranh 3: Bạn nam đã mải mê chơi game mà không lo học bài.
- Để rèn luyện tính tự giác, tích cực trong học tập, em cần phải:
+ Tự mình làm bài tập mà không để ai phải nhắc nhở.
+ Lập thời khóa biểu học tập thời gian hợp lý và rõ ràng để luyện tính tự giác.
+ Cần siêng năng học tập, làm đầy đủ những yêu cầu thầy cô đưa ra, soạn bài mới trước khi đến lớp.
+ Quyết tâm thực hiện các mục tiêu đã đề ra
3. Em hãy đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi
Câu hỏi (trang 18) GDCD 7 Chân trời sáng tạo Bài 3:
- Em có suy nghĩ gì về việc làm của các bạn N, H, T?
- Vì sao học sinh cần phải tự giác, tích cực trong học tập?
- Theo em, nên góp ý, nhắc nhở những bạn chưa tự giác, tích cực học tập như thế nào?
Trả lời:
- Suy nghĩ gì về việc làm của các bạn N, H, T
+ N là người có tinh thần tự giác, chủ động trong học tập. N luôn thực hiện các hoạt động học bằng sự cố gắng, nỗ lực cao.
+ H là người có tính tự giác cao trong học tập. H luôn tự giác, chủ động thực hiện mọi nhiệm vụ học tập. H còn tự lập kế hoạch để cải thiện khả năng thuyết trình của mình.
+ T là người chưa có tinh thần tự giác, tích cực trong học tập. Do đó, đến cuối kì kết quả học tập của T bị giảm sút.
- Học sinh cần phải tự giác, tích cực trong học tập vì:
+ Việc tự giác, tích cực trong học tập giúp ta có thêm kiến thức, giúp bạn chủ động, sáng tạo hơn và không ngừng tiến bộ trên con đường học thức.
+ Mở rộng hiểu biết, gắt hái được nhiều thành công và được mọi người thừa nhận, tôn trọng.
- Theo em, nên góp ý, nhắc nhở những bạn chưa tự giác, tích cực học tập như sau:
+ Luôn năng động, sáng tạo, tích cực trong công việc của tập thể và làm gương để các bạn noi theo.
+ Nhắc nhở các bạn phải luôn có ý thức rõ ràng và đúng đắn về vai trò của việc học để cùng nhau tiến bộ.
Luyện tập
Luyện tập 1 (trang 19) GDCD 7 Chân trời sáng tạo Bài 3: Em hãy tìm các ví dụ trái với tính tự giác, tích cực học tập. Những hành động đó sẽ dẫn đến hậu quả như thế nào?
Trả lời:
- Các ví dụ trái với tính tự giác, tích cực học tập là:
+ Ngủ trong giờ học.
+ Không làm bài tập về nhà.
+ Làm việc riêng trong giờ học.
+ Không tham gia thảo luận nhóm.
+ Mải chơi điện tử nên quên làm bài tập về nhà.
+ Thấy bài tập khó là không làm nữa.
+ Từ chối tham gia những hoạt động, cuộc thi tại trường, lớp.
- Hậu quả:
+ Kết quả học tập sa sút.
+ Bản thân người học rơi vào tình trạng trì trệ, ỷ lại.
+ Không nhận được sự tin tưởng, yêu mến và tôn trọng của mọi người.
+ Không mở rộng được hiểu biết.
+ Ước mơ không được thực hiện.
Luyện tập 2 (trang 19) GDCD 7 Chân trời sáng tạo Bài 3: Em hãy đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi.
- Nếu là N, em sẽ xử lí như thế nào?
- Em có nhận xét gì về tính tự giác, tích cực học tập của bản thân em?
Trả lời:
- Nếu là N, em sẽ: Cùng với H ôn bài để chuẩn bị tốt cho bài thi Tiếng Anh sắp tới.
- Nhận xét về tính tự giác, tích cực học tập của bản thân em:
+ Em luôn luôn tích cực và tự giác trong học tập, em đã lập cho mình thời gian biểu để có thể cân bằng trong học tập và vui chơi tốt hơn.
+ Tuy nhiên, đôi lúc em lại làm biếng và không thực hiện theo thời gian biểu đã đặt ra. Vì vậy, em sẽ luôn cố gắng tích cực hơn trong việc học của mình, không vì ham chơi mà bỏ bê học tập.
Luyện tập 3 (trang 20) GDCD 7 Chân trời sáng tạo Bài 3: Dựa vào các bức tranh dưới đây, em hãy xây dựng dàn ý và thực hiện bài thuyết trình ngắn với chủ đề “Hành trình vươn đến ước mơ”. Từ đó, nêu lên ý nghĩa của tính tự giác, tích cực học tập để thực hiện ước mơ của mình.
Trả lời:
a, Mở bài: Con người ai cũng có một ước mơ, hoài bão của riêng mình. Có bạn thì muốn làm bác sĩ, có bạn sẽ muốn làm kĩ sư, giáo viên…. Và khi thực hiện được ước mơ đó, con người sẽ trân trọng quá trình mà mình đã cố gắng.
b, Thân bài:
- Ước mơ là gì?
Ước mơ là mong muốn được cống hiến sức lực của mình cho xã hội và khi chúng ta đạt được ước mơ cũng là lúc chúng ta được thừa nhận năng lực của mình.
- Vai trò và ý nghĩa của ước mơ trong cuộc sống của con người:
+ Là ngọn đuốc soi sáng trong tim mỗi chúng ta nó hướng chúng ta tới những điều tốt đẹp.
+ Hướng con người đi tới những tương lai tốt đẹp hơn.
+ Những người kiên trì, bền chí, thì ước mơ sẽ giúp cho bạn định hướng cho tương lai của mình một cách tốt đẹp nhất.
- Nếu không nổ lực sẽ không đạt được những gì mình mơ ước.
- Liên hệ đến hiện nay: Bên cạnh những bạn trẻ sống có ước mơ có lý tưởng rất đáng trân trọng, thì cũng còn nhiều bạn trẻ sống không có ước mơ, ham chơi và không có lý tưởng. Chúng ta cần phải phê phán, lên án.
c, Kết bài: Là một học sinh ngồi trên ghế nhà trường chúng ta cần phải có ước mơ và kiên trì thực hiện ước mơ đó.
Vận dụng
Vận dụng 1 (trang 20) GDCD 7 Chân trời sáng tạo Bài 3: Em hãy lập bảng kế hoạch học tập cho năm học này và những việc làm cụ thể về tính tự giác, tích cực trong học tập.
Tham khảo:
Vận dụng 2 (trang 20) GDCD 7 Chân trời sáng tạo Bài 3: Em hãy kết hợp với một bạn trong lớp để cùng góp ý, nhắc nhở nhau trong học tập và chia sẻ trước lớp về kết quả đạt được sau một tháng.
Trả lời:
- Em hãy cùng bạn thực hiện thời gian biểu gồm:
+ Thời gian kiểm tra bài đầu giờ cho nhau.
+ Thời gian học bài cũ
+ Thời gian ôn bài mới
+ Thời gian cùng ôn bài cho các bài thi.
- Sau 1 tháng, cùng nhau tổng kết kết quả đạt được:
+ Điểm số của các bạn trong nhóm có được cải thiện không?
+ Thời lượng học của các bạn có tăng không?
+ Mỗi bạn trong nhóm đã hình thành được thói quen học tập theo thời gian biểu chưa?