Giải SGK Kinh tế Pháp luật 12 Cánh Diều Bài 3: Bảo hiểm

Mở đầu (trang 25) Kinh tế Pháp luật 12 Cánh Diều Bài 3: Em hãy chia sẻ với các bạn trong lớp hiểu biết của mình về những lợi ích khi tham gia một loại hình bảo hiểm mà em biết.

Tham khảo: Lợi ích khi tham gia Bảo hiểm y tế

- Bảo hiểm y tế (viết tắt: BHYT)là chính sách an sinh của Đảng và Nhà nước vì quyền lợi của người dân, được Nhà nước bảo hộ và do cơ quan Bảo hiểm xã hội thực hiện.

- Khi tham gia bảo hiểm y tế, công dân sẽ được hưởng các lợi ích sau:

+ Được nhà nước hỗ trợ một phần kinh phí khi tham gia.

+ Được khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế có kí hợp đồng khám chữa bệnh BHYT trên toàn quốc.

+ Được quỹ BHYT chi trả từ 80 - 100% chi phí khám chữa bệnh đúng tuyến

+ Giúp bạn và gia đình giảm gánh nặng về chi phí khám chữa bệnh khi ốm đau, tai nạn

+ Quỹ BHYT chi trả hàng chục nghìn loại thuốc và dịch vụ y tế.

+ Góp phần chia sẻ rủi ro, phát huy tinh thần “lá lành đùm lá rách” giữa những người tham gia.

1. Bảo hiểm và các loại hình bảo hiểm

Câu hỏi (trang 27) Kinh tế Pháp luật 12 Cánh Diều Bài 3: 

a. Từ các thông tin, tình huống và trường hợp trên, theo em bảo hiểm là gì? Hãy kể tên, nêu đặc điểm và ý nghĩa của từng loại bảo hiểm.

b. Tại sao bảo hiểm lại cần thiết đối với con người? Mỗi cá nhân, tổ chức cần phải làm gì để phát huy trách nhiệm công dân trong lĩnh vực bảo hiểm? 

Trả lời:

a. Bảo hiểm là hoạt động chuyển giao rủi ro giữa bên tham gia bảo hiểm và tổ chức bảo hiểm thông qua các cam kết. 

Các loại bảo hiểm, đặc điểm và ý nghĩa của chúng là: 

- Bảo hiểm xã hội

+ Đặc điểm: gồm hai loại bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện.

+ Ý nghĩa: là sự đảm bảo thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội. 

- Bảo hiểm y tế

+ Đặc điểm: là hình thức bảo hiểm bắt buộc do Nhà nước tổ chức thực hiện. 

+ Ý nghĩa: giúp người tham gia chi trả một phần hoặc toàn bộ chi phí khám bệnh, chữa bệnh theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế nếu không may xảy ra tai nạn, ốm đau, bệnh tật.

- Bảo hiểm thất nghiệp

+ Đặc điểm: đối tượng bắt buộc tham gia bao gồm người lao động, người sử dụng lao động. 

+ Ý nghĩa: giúp bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi bị mất việc làm, hỗ trợ người lao động học nghề, duy trì việc làm, tìm việc làm trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm thất nghiệp. 

- Bảo hiểm thương mại

+ Đặc điểm: bao gồm bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm phi nhân thọ và bảo hiểm sức khỏe. 

+ Ý nghĩa: tổ chức bồi thường, trả tiền bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm.

b. Bảo hiểm lại cần thiết đối với con người vì: giúp con người chuyển giao rủi ro, chia sẻ rủi ro, khắc phục hậu quả tổn thất.

- Trách nhiệm của công dân:

+ Nhận thức đúng đắn về quyền và nghĩa vụ khi tham gia thị trường bảo hiểm;

+ Tuân thủ các quy định của pháp luật về bảo hiểm;

+ Xây dựng lối sống tiết kiệm;

+ Tích cực tham gia bảo hiểm và tuyên truyền đến cộng đồng xã hội về các lợi ích do việc tham gia bảo hiểm đem lại.

2. Vai trò của bảo hiểm

Câu hỏi (trang 29) Kinh tế Pháp luật 12 Cánh Diều Bài 3: 

a. Từ thông tin trên, em hãy đánh giá sự phát triển của thị trường bảo hiểm tại Việt Nam trong giai đoạn 2011 – 2020.

b. Từ thông tin và trường hợp trên, em hãy nhận xét về vai trò của bảo hiểm đối với mỗi cá nhân, tổ chức, quốc gia.

Trả lời:

a. Dựa trên thông tin, thị trường bảo hiểm tại Việt Nam đã có sự phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn từ 2011 đến 2020, không chỉ về mặt số lượng sản phẩm và doanh nghiệp hoạt động mà còn về mặt doanh thu và tốc độ tăng trưởng. Bảo hiểm đã trở thành một kênh huy động vốn quan trọng, đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế của Việt Nam.

b. Vai trò của bảo hiểm

- Về kinh tế:

+ Bảo hiểm góp phần ổn định tài chính và đảm bảo an toàn cho các khoản đầu tư của các cá nhân;

+ Bảo hiểm còn là một kênh huy động vốn để đầu tư phát triển kinh tế - xã hội;

+ Góp phần ổn định và tăng thu ngân sách nhà nước, thúc đẩy hội nhập kinh tế quốc tế.

- Về xã hội:

+ Bảo hiểm góp phần giảm thiểu tổn thất, đảm bảo an toàn cho cuộc sống của con người, việc tham gia bảo hiểm còn góp phần hình thành lối sống tiết kiệm trong xã hội;

+ Ngoài ra, bảo hiểm phát triển còn tạo công ăn việc làm, giảm thất nghiệp trong nền kinh tế.

Luyện tập

Luyện tập 1 (trang 30) Kinh tế Pháp luật 12 Cánh Diều Bài 3: Em hãy nhận xét những ý kiến dưới đây về bảo hiểm: 

A. Bảo hiểm là quỹ hỗ trợ được thành lập trên cơ sở huy động sự đóng góp tự nguyện của xã hội để giúp đỡ những cá nhân, tổ chức gặp rủi ro.

B. Bảo hiểm hoạt động theo nguyên tắc “số đông bù số ít".

C. Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp do Nhà nước thực hiện, không mang tính kinh doanh.

D. Bảo hiểm thương mại là loại hình bảo hiểm mang tính kinh doanh. 

Trả lời:

A. Bảo hiểm là quỹ hỗ trợ được thành lập trên cơ sở huy động sự đóng góp tự nguyện của xã hội để giúp đỡ những cá nhân, tổ chức gặp rủi ro: Đây là một cách diễn đạt khá chính xác về bản chất của bảo hiểm. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc đóng góp vào quỹ bảo hiểm không hoàn toàn tự nguyện trong một số trường hợp, như bảo hiểm xã hội hay bảo hiểm y tế, nơi mà việc tham gia có thể được quy định bởi pháp luật.

B. Bảo hiểm hoạt động theo nguyên tắc “số đông bù số ít”: Đúng, đây là một trong những nguyên tắc cơ bản của bảo hiểm. Số đông người tham gia bảo hiểm đóng phí để tạo nên quỹ, và khi có người trong số họ gặp rủi ro, quỹ này sẽ được sử dụng để bồi thường.

C. Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp do Nhà nước thực hiện, không mang tính kinh doanh: Đúng, các loại bảo hiểm này thường được quản lý bởi Nhà nước và không nhằm mục đích kinh doanh. Mục tiêu chính của chúng là bảo vệ quyền lợi của công dân và duy trì sự ổn định của xã hội.

D. Bảo hiểm thương mại là loại hình bảo hiểm mang tính kinh doanh: Đúng, bảo hiểm thương mại là loại hình bảo hiểm do các công ty bảo hiểm kinh doanh thực hiện. Các công ty này hoạt động dựa trên mục tiêu sinh lợi nhuận từ việc cung cấp dịch vụ bảo hiểm.

Luyện tập 2 (trang 30) Kinh tế Pháp luật 12 Cánh Diều Bài 3: Nhận định nào dưới đây là đúng khi nói về vai trò của bảo hiểm? Vì sao?

A. Bảo hiểm giúp con người chuyển giao rủi ro, chia sẻ rủi ro, khắc phục hậu quả tổn thất.

B. Việc tham gia bảo hiểm giúp các cá nhân, tổ chức quản lí rủi ro hiệu quả, từ đó góp phần đảm bảo an toàn cho các khoản đầu tư của các nhà đầu tư.

C. Bảo hiểm góp phần huy động vốn để đầu tư phát triển kinh tế - xã hội.

D. Bảo hiểm chỉ góp phần ổn định chứ không góp phần làm tăng thu ngân sách nhà nước.

Trả lời:

- Ý kiến A. Đồng tình. Bảo hiểm góp phần quan trọng trong việc ổn định cuộc sống và các hoạt động sản xuất kinh doanh của những người tham gia bảo hiểm trong trường hợp rủi ro được bảo hiểm hay sự kiện bảo hiểm xảy ra.

- Ý kiến B. Đồng tình. Việc tham gia bảo hiểm giúp các cá nhân, tổ chức quản lí rủi ro hiệu quả, từ đó góp phần đảm bảo an toàn cho các khoản đầu tư của các nhà đầu tư.

- Ý kiến C. Đồng tình. Thông qua việc thu phí bảo hiểm trước khi rủi ro được bảo hiểm xảy ra, các tổ chức bảo hiểm có một quỹ tiền mặt lớn được sử dụng để dự trữ, dự phòng và đầu tư. Bảo hiểm càng phát triển thì vai trò huy động vốn đầu tư phát triển kinh tế - xã hội của bảo hiểm càng tăng cao.

- Ý kiến D. Không đồng tình. bảo hiểm góp phần ổn định và tăng thu ngân sách nhà nước, thúc đẩy quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước. Cụ thể:

+ Việc các tổ chức bảo hiểm bồi thường hoặc chi trả bảo hiểm cho người tham gia bảo hiểm khi rủi ro được bảo hiểm xảy ra sẽ góp phần giảm gánh nặng trợ cấp cho ngân sách nhà nước.

+ Bên cạnh đó, các tổ chức bảo hiểm kinh doanh bảo hiểm thương mại còn có nghĩa vụ nộp thuế cho ngân sách nhà nước.

+ Ngoài ra, hoạt động bảo hiểm còn được mở rộng ra ngoài biên giới quốc gia thông qua các hoạt động đầu tư, hợp tác, liên kết,... của các tổ chức bảo hiểm trong nước và quốc tế.

Luyện tập 3 (trang 30) Kinh tế Pháp luật 12 Cánh Diều Bài 3: Em hãy xử lý các tình huống sau:

a. Ông Đ đã làm việc được 6 tháng theo hợp đồng lao động có thời hạn 24 tháng cho một doanh nghiệp. Tuy nhiên, ông Đ và doanh nghiệp nơi ông Đ làm việc đã không tham gia và đóng bảo hiểm y tế theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế. Khi ông Đ chẳng may bị bệnh, ông Đ phải tự chi trả toàn bộ chi phí khám chữa bệnh. tiến thuốc và các dịch vụ y tế.

Theo em, việc không tham gia bảo hiểm y tế mang lại rủi ro gì cho ông Đ?

b. Anh P là chủ một chiếc tàu đánh cá và tham gia bảo hiểm thân tàu cá (thuộc loại hình bảo hiểm thương mại) với một công ty bảo hiểm. Trong một lần đi biển đánh bắt, tàu của anh P bị hư hại do rủi ro đã được bảo hiểm xảy ra. Sau khi đã hoàn thành các thủ tục, hồ sơ cần thiết theo quy định, anh P đã được công ty bảo hiểm bồi thường theo đúng thỏa thuận trong hợp đồng.

Trong tình huống trên, công ty bảo hiểm đã thực hiện nghĩa vụ đối với người tham gia bảo hiểm như thế nào?

Trả lời: