Mở đầu (trang 49) Kinh tế Pháp luật 12 Cánh Diều Bài 7: Có ý kiến cho rằng: Nếu mỗi thành viên trong gia đình biết cách quản lý thu, chi hợp lý thì có thể ổn định cuộc sống và chủ động với các kế hoạch trong tương lai. Em có đồng tình với ý kiến trên không? Vì sao?
Trả lời:
- Em đồng tình với ý kiến trên. Bởi quản lý tài chính hiệu quả giúp gia đình kiểm soát được thu chi, tiết kiệm được nhiều hơn và đầu tư cho những mục tiêu dài hạn như giáo dục, mua nhà, chuẩn bị cho tuổi già, v.v. Điều này cũng giúp gia đình có thể đối phó tốt hơn với những khủng hoảng tài chính bất ngờ.
1. Khái niệm và sự cần thiết của việc quản lí thu, chi trong gia đình
Câu hỏi (trang 50) Kinh tế Pháp luật 12 Cánh Diều Bài 7:
a. Thông tin trên, em hãy cho biết thế nào là quản lý thu, chi trong gia đình. Hãy lấy ví dụ minh hoạ.
b. Theo em, những thói quen chi tiêu không hợp lý sẽ ảnh hưởng như thế nào đến tài chính của gia đình?
c. Em hãy xác định những thói quen chi tiêu hợp lý và giải thích sự cần thiết của việc quản lý thu, chi trong gia đình.
Trả lời:
a.
- Khái niệm: Quản lí thu, chi là việc cân đối các khoản thu và chi nhằm đáp ứng nhu cầu vật chất, tinh thần cho các thành viên gia đình có tính đến rủi ro và mục tiêu tài chính.
- Ví dụ: Chị D luôn ghi chép tất cả các khoản chi và lập bảng theo dõi chi tiêu hằng tháng của gia đình để có sự điều chỉnh vào tháng sau nếu cần thiết.
b. Những thói quen chi tiêu không hợp lý có thể tạo ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đối với tài chính của gia đình như:
+ Tăng nợ và áp lực tài chính.
+ Thiếu khả năng tiết kiệm.
+ Mất kiểm soát trong ngân sách.
+ Ảnh hưởng đến mục tiêu tài chính.
+ Gây xung đột gia đình.
+ Stress và tăng áp lực.
c. Những thói quen chi tiêu hợp lí và giải thích sự cần thiết của việc quản lí thu, chi trong gia đình.
- Những thói quen chi tiêu hợp lí:
+ Xây dựng kế hoạch thu, chi rõ ràng hằng tuần/ hàng tháng và chi tiêu theo đúng kế hoạch
+ Thiết lập mục tiêu tài chính
+ Thường xuyên theo dõi, trao đổi, đánh giá và điều chỉnh về hoạt động chi tiêu
+ Sử dụng các công cụ hỗ trợ trong quản lí tài chính gia đình.
+ Chỉ mua sắm những hàng hóa thiết yếu và phù hợp với khả năng tài chính của bản thân.
- Sự cần thiết của việc quản lí thu, chi trong gia đình:
+ Kiểm soát được các nguồn thu, chi trong gia đình.
+ Chủ động thực hiện kế hoạch tài chính của gia đình.
+ Giúp cân bằng tài chính, chủ động ứng phó với những tình huống rủi ro có thể xảy ra trong gia đình.
+ Nâng cao chất lượng cuộc sống của gia đình.
2. Lập kế hoạch quản lí thu, chi trong gia đình
Câu hỏi (trang 52) Kinh tế Pháp luật 12 Cánh Diều Bài 7:
a. Theo em, để lập kế hoạch quản lý thu, chi trong gia đình, em cần thực hiện những nội dung nào?
b. Em hãy làm rõ từng nội dung của việc lập kế hoạch quản lý thu, chi trong gia đình và thực hành lập kế hoạch quản lý thu, chi theo những nội dung trên.
Trả lời:
a. Dựa vào thông tin đã cho, em nhận thấy để lập kế hoạch quản lý thu, chi trong gia đình, em cần thực hiện những nội dung sau:
+ Xác định mục tiêu tài chính trong gia đình
+ Xác định các nguồn thu nhập trong đình
+ Thống nhất các khoản chi tiêu thiết yếu, không thiết yếu trong gia đình
+ Thống nhất tỷ lệ phân chia khoản thu, chi
+ Thực hiện các khoản thu, chi theo kế hoạch; ghi chép, đánh giá, điều chỉnh kế hoạch (nếu có)
b. Làm rõ các nội dung
- Bước 1. Xác định mục tiêu tài chính trong gia đình
+ Xác định mục tiêu tài chính trong gia đình là quá trình xác định và thiết lập các mục tiêu tài chính cụ thể mà gia đình muốn đạt được trong tương lai.
+ Lập danh sách các mục tiêu tài chính của gia đình: liệt kê tất cả những mục tiêu tài chính ngắn hạn, trung hạn, dài hạn,...
+ Xác định mức độ ưu tiên thực hiện các mục tiêu và thời hạn hoàn thành mục tiêu tài chính của gia đình.
+ Lưu ý: Khi xác định mục tiêu cần đảm bảo các tiêu chí cụ thể, đo lường được, có tính khả thi và giới hạn thời gian hoàn thành.
- Bước 2. Xác định các nguồn thu nhập trong gia đình
+ Xác định các nguồn thu nhập giúp mỗi gia đình biết được tình hình tài chính hiện tại và có cơ sở để xây dựng kế hoạch tài chính.
+ Lập danh sách các nguồn thu nhập trong gia đình (bao gồm tiền lương, thu nhập từ kinh doanh, tiền lãi từ tiết kiệm và đầu tư, thu nhập bổ sung....).
+ Lưu ý: Kiểm tra và xem xét ngân sách gia đình thường xuyên, duy trì thu nhập ổn định.
- Bước 3. Thống nhất các khoản chi thiết yếu, không thiết yếu trong gia đình
+ Phân loại các khoản chi thiết yếu, không thiết yếu trong gia đình.
▪ Các khoản chi thiết yếu: Xác định và ưu tiên các khoản chi thiết yếu như tiền mua nhu yếu phẩm, hoá đơn điện, nước, tiền học phí, thuốc men, chăm sóc sức khoẻ....
▪ Các khoản chi không thiết yếu: Giải trí, mua sắm, ăn uống bên ngoài và các chi tiêu cá nhân khác.
+ Lưu ý nguyên tắc,
▪ Luôn ưu tiên cho những nhu cầu thiết yếu.
▪ Lựa chọn các khoản có thể cắt giảm chi tiêu.
▪ Đảm bảo chi tiêu theo đúng danh sách đã lập, tránh chi tiêu không kiểm soát.
- Bước 4. Thống nhất tỉ lệ phân chia khoản thu, chi
+ Tính toán tỉ lệ phân chia các khoản chi phù hợp với đặc điểm của gia đình.
+ Phân bổ số tiền cụ thể cho từng khoản chi
+ Điều chỉnh tỉ lệ: trong quá trình thực hiện nếu thấy không hợp li có thể điều chỉnh tỉ lệ để phù hợp hơn.
- Bước 5. Thực hiện các khoản thu, chi theo kế hoạch; ghi chép, đánh giá điều chỉnh kế hoạch (nếu có)
+ Sau khi xác định các khoản thu, chi và phân chia tỉ lệ khoản chi tiêu, các gia đình sẽ thực hiện chi tiêu theo kế hoạch, ghi chép tất cả các khoản thu và chi tiêu hằng tháng.
+ Nguyên tắc:
▪ Không trì hoãn, quyết tâm thực hiện mục tiêu tài chính đã đề ra.
▪ Không nên thực hiện quá nhiều mục tiêu cùng lúc.
▪ Loại bỏ các thói quen chi tiêu không hợp lí.
▪ Sử dụng các ứng dụng, công cụ để quản lí thu, chi
+ Điều chỉnh kế hoạch: So sánh kế hoạch chi tiêu với thực tế để điều chỉnh cho hợp li. Việc thường xuyên đánh giá và điều chỉnh kế hoạch chi tiêu giúp đảm bảo cho gia đình có thể thực hiện được mục tiêu tài chính của mình.
Luyện tập
Luyện tập 1 (trang 53) Kinh tế Pháp luật 12 Cánh Diều Bài 7: Em hãy liệt kê các thói quen chi tiêu hợp lý/ không hợp lí trong gia đình và nêu cách khắc phục những thói quen chi tiêu không hợp lý.
Trả lời:
Luyện tập 2 (trang 53) Kinh tế Pháp luật 12 Cánh Diều Bài 7: Em hãy lập danh sách các chi tiêu trong gia đình và tính toán tỉ lệ phân chia các khoản chi tiêu theo gợi ý dưới đây:
Trả lời:
Luyện tập 3 (trang 53) Kinh tế Pháp luật 12 Cánh Diều Bài 7: Em hãy xác định một số lưu ý khi thực hiện những nội dung dưới đây:
- Xác định mục tiêu tài chính trong gia đình
- Xác định các nguồn thu nhập trong đình
- Phân loại các khoản chi tiêu trong gia đình
- Lập kế hoạch thu, chi của gia đình
- Thực hiện và giám sát kế hoạch thu, chi của gia đình
Trả lời:
* Một số lưu ý khi thực hiện những nội dung trên là:
Luyện tập 4 (trang 53) Kinh tế Pháp luật 12 Cánh Diều Bài 7: Em hãy đọc các trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi:
Trường hợp 1. Gia đình anh T có thu nhập khá cao nhưng tháng nào chỉ tiêu cũng thiếu. Thói quen chỉ tiêu không kế hoạch khiến gia đình anh luôn gặp phải áp lực tài chính và nợ nần.
Trường hợp 2. Tháng vừa rồi, gia đình bạn N phát sinh một số khoản chỉ ngoài kế hoạch nên mẹ của N đã cắt giảm một số khoản chi không thiết yếu của các thành viên trong gia đình.
a. Em hãy chỉ ra những thói quen chi tiêu hợp lí, không hợp lí của các gia đình trong mỗi trường hợp trên.
Trả lời:
- Trường hợp 1: Gia đình anh T có thói quen chi tiêu chưa tốt, mua hàng theo cảm tính, không cân đối được thu, chi.
- Trường hợp 2: Gia đình bạn N có thói quen chi tiêu tốt khi đã: xác định và phân chia tỉ lệ hợp lí giữa chi tiêu thiết yếu và chi tiêu không thiết yếu.
* Lời khuyên:
- Gia đình anh T: Anh T nên lập một kế hoạch chi tiêu cụ thể và tuân thủ nó. Việc này bao gồm việc xác định các khoản chi tiêu thiết yếu và không thiết yếu, và phân bổ tỷ lệ thu nhập cho mỗi khoản. Điều này sẽ giúp gia đình anh T kiểm soát tốt hơn việc chi tiêu và giảm bớt áp lực tài chính.
- Gia đình bạn N: Gia đình bạn N đã có một thói quen tốt là cắt giảm các khoản chi không thiết yếu khi cần thiết. Tuy nhiên, để tránh phát sinh các khoản chi ngoài kế hoạch, họ nên lập một kế hoạch chi tiêu dự phòng cho những trường hợp bất ngờ.
Vận dụng
Vận dụng 1 (trang 54) Kinh tế Pháp luật 12 Cánh Diều Bài 7: Em hãy lập kế hoạch quản lí thu, chi hằng tháng trong gia đình em theo gợi ý dưới đây và thực hiện theo kế hoạch đã lập. Báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch và cho biết ý nghĩa của việc lập và thực hiện kế hoạch.
Trả lời:
Vận dụng 2 (trang 54) Kinh tế Pháp luật 12 Cánh Diều Bài 7: Em hãy sưu tầm và chia sẻ với các bạn trong lớp các công cụ, ứng dụng, phần mềm giúp quản lý thu, chi hiệu quả trong gia đình.
Trả lời:
Em sưu tầm được các công cụ, ứng dụng, phần mềm giúp quản lý thu, chi hiệu quả trong gia đình sau:
+ Sổ thu chi Misa: Ứng dụng này giúp theo dõi thu nhập và chi tiêu hàng ngày.
+ Money Lover: Đây là một ứng dụng quản lý tài chính cá nhân phổ biến, giúp theo dõi thu nhập, chi tiêu, và tiết kiệm.
+ HomeBudget: Phần mềm này giúp quản lý thu, chi, và ngân sách gia đình.
+ PocketGuard: Ứng dụng này giúp theo dõi thu nhập, chi tiêu, và tiết kiệm.
+ Spendee: Công cụ này giúp theo dõi và phân loại chi tiêu.
+ Money Helper: Ứng dụng này giúp quản lý thu nhập và chi tiêu.