Giải SGK KTPL 12 Chân trời sáng tạo Bài 6: Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp

Mở đầu (trang 46) KTPL 12 Chân trời sáng tạo Bài 6: Quan sát các hình ảnh sau, em hãy cho biết doanh nghiệp cần thực hiện các trách nhiệm xã hội nào. Nêu ý nghĩa của việc thực hiện các trách nhiệm đó.

Trả lời:

* Các trách nhiệm xã hội mà doanh nghiệp cần thực hiện:

- Bảo vệ môi trường: Giảm thiểu lượng rác thải, tái chế; Sử dụng năng lượng tái tạo; Giảm thiểu lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính; Bảo vệ đa dạng sinh học.

- Đầu tư vào cộng đồng: Hỗ trợ các hoạt động giáo dục, y tế, giảm nghèo.

* Ý nghĩa của việc thực hiện trách nhiệm xã hội:

- Xây dựng hình ảnh thương hiệu tốt đẹp: Khách hàng ngày càng quan tâm đến các doanh nghiệp có trách nhiệm xã hội. Việc thực hiện trách nhiệm xã hội giúp doanh nghiệp xây dựng hình ảnh tích cực, tăng lòng trung thành của khách hàng.

- Tăng cường mối quan hệ với cộng đồng: Doanh nghiệp sẽ được cộng đồng đón nhận và hỗ trợ nhiều hơn.

- Phát triển bền vững: giúp doanh nghiệp đảm bảo sự phát triển lâu dài, bền vững.

1. Khái niệm trách nhiệm xã hội và các hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội

Câu hỏi (trang 47) KTPL 12 Chân trời sáng tạo Bài 6: Dựa vào hình 6.3 và thông tin trong bài, em hãy: 

- Cho biết thể nào là trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp. 

- Nêu các hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp và nêu ví dụ minh hoạ.

- Xác định hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong các trường hợp.

Trả lời:

- Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp là cam kết của doanh nghiệp đóng góp cho việc phát triển kinh tế bền vững. Trách nhiệm này được thực hiện thông qua việc tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường; bình đẳng giới; an toàn, quyền lợi lao động; đào tạo và phát triển nhân viên; phát triển cộng đồng;... theo cách có lợi cho cả doanh nghiệp cũng như phát triển chung của xã hội.

- Các hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp:

+ Trách nhiệm kinh tế: đảm bảo kinh doanh hiệu quả, việc làm, thu nhập và cơ hội phát triển cho người lao động; cung ứng nhiều sản phẩm có chất lượng cho người tiêu dùng,... 

Ví dụ: doanh nghiệp cung cấp tới người tiêu dùng những sản phẩm có chất lượng tốt.

+ Trách nhiệm pháp lí: tuân thủ pháp luật về thuế, môi trường, bảo vệ người tiêu dùng và các quy định khác của pháp luật có liên quan. 

Ví dụ: doanh nghiệp tuân thủ quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.

+ Trách nhiệm đạo đức: thực hiện đạo đức kinh doanh, không gây hại cho xã hội và môi trường; đối xử công bằng với người lao động. 

Ví dụ: ban lãnh đạo doanh nghiệp luôn tôn trọng và đảm bảo các quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động.

+ Trách nhiệm nhân văn: tham gia các hoạt động thiện nguyện, nhân đạo, công ích, đóng góp cho sự phát triển cộng đồng và xã hội. 

Ví dụ: doanh nghiệp tham gia đóng góp Quỹ “Vì người nghèo”.

- Hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong các trường hợp:

+ Trường hợp 1: Trách nhiệm đạo đức.

+ Trường hợp 2: Trách nhiệm pháp lý.

+ Trường hợp 3: Trách nhiệm kinh tế và trách nhiệm đạo đức.

2. Ý nghĩa của việc thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp

Câu hỏi (trang 48) KTPL 12 Chân trời sáng tạo Bài 6: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy:

- Cho biết ý nghĩa của việc thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.

- Nhận xét việc thực hiện trách nhiệm xã hội của chủ thể trong trường hợp. Nêu một số biểu hiện vi phạm trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong thực tế.

Trả lời:

- Ý nghĩa việc thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp:

+ Đối với doanh nghiệp: tránh được các rủi ro pháp lí về lao động, môi trường; tạo động lực cho người lao động và thu hút được nguồn lao động giỏi; giảm chỉ phí, tăng năng suất lao động, mở rộng thị phần; nâng cao thương hiệu và uy tín.

+ Đối với xã hội: chung sức hỗ trợ cộng đồng vượt qua khó khăn (đói nghèo, dịch bệnh, khủng hoảng kinh tế, thiên tai,..), giúp ổn định cuộc sống; góp phần bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

- Nhận xét việc thực hiện trách nhiệm xã hội của chủ thể:

- Nhận xét:

+ Doanh nghiệp P vi phạm trách nhiệm pháp lí về bảo vệ môi trường tự nhiên và việc xử phạt là thích đáng.

+ Đối tác và người tiêu dùng tẩy chay sản phẩm là biện pháp tốt giúp ngăn chặn các biểu hiện vi phạm trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.

- Một số biểu hiện vi phạm trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp:

+ Sản xuất, kinh doanh hàng hóa kém chất lượng.

+ Xả chất thải, nước thải chưa qua xử lí ra môi trường.

+ Trốn thuế.

+ Xúc phạm, miệt thị, có thái độ phân biệt đối xử với người lao động.

+ Cạnh tranh không lành mạnh với các doanh nghiệp khác,…

Luyện tập

Luyện tập 1 (trang 50) KTPL 12 Chân trời sáng tạo Bài 6: Em đồng tình với nhận định nào sau đây về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp?

a. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp là phải đóng thuế đầy đủ để giúp Nhà nước thực hiện các chức năng quản lí và có nguồn kinh phí chăm lo cho các nhu cầu của xã hội.

b. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp là cam kết thực hiện đạo đức kinh doanh, tuân thủ các quy định pháp luật có liên quan, tạo việc làm cho người lao động, sản xuất, kinh doanh có lợi nhuận, tự nguyện đóng góp vào các mục tiêu phát triển bền vững.

c. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp là bắt buộc phải tuân thủ Hiến pháp, pháp luật và tự nguyện cam kết đóng góp vào các chương trình an sinh xã hội, thực hiện các hoạt động thiện nguyện hỗ trợ cộng đồng và xã hội.

d. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp là không làm tổn hại đến các quyền và lợi ích của người khác và tự nguyện làm từ thiện nhằm bồi hoàn những thiệt hại do hoạt động sản xuất, kinh doanh làm tổn hại cho xã hội.

Trả lời:

Em đồng ý với nhận định:

b. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp là cam kết thực hiện đạo đức kinh doanh, tuân thủ các quy định pháp luật có liên quan, tạo việc làm cho người lao động, sản xuất, kinh doanh có lợi nhuận, tự nguyện đóng góp vào các mục tiêu phát triển bền vững.

Luyện tập 2 (trang 51) KTPL 12 Chân trời sáng tạo Bài 6: Em hãy đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi.

Trường hợp a. Là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thực phẩm và đồ uống, Doanh nghiệp B đã đầu tư hệ thống xử lí nước thải và sử dụng năng lượng tái tạo trong quá trình sản xuất; doanh nghiệp cũng thực hiện các chương trình cộng đồng giúp các hộ dân ở vùng sâu, vùng xa có được nguồn nước sạch cho cuộc sống và sản xuất. Nhờ đó, uy tín và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp ngày càng tăng trên thị trường

Trường hợp b. Công ty Cổ phần bảo vệ thực vật H có chức năng sản xuất thuốc trừ sâu và các sản phẩm hoá chất khác dùng trong nông nghiệp. Sản phẩm của công ty có chất lượng bảo đảm và có kèm theo bản hướng dẫn quy trình sử dụng để bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng.

Hằng năm, công ty đều dành một phần lợi nhuận để phân phối lại cho nông dân đã hợp tác với công ty thông qua các hoạt động thiện nguyện. Công ty còn triển khai chương trình Cùng nông dân ra đồng, tư vấn, hướng dẫn các kĩ thuật canh tác, sử dụng phân bón an toàn, không gây hại môi trường ở các địa phương

Trường hợp c. Doanh nghiệp M là doanh nghiệp có uy tín trong ngành xây dựng với những dự án nhà ở hiện đại, quy mô lớn. Doanh nghiệp luôn tuân thủ các quy định về an toàn lao động và bảo vệ môi trường khi thực hiện các công trình xây dựng.

Đội ngũ nhân viên của doanh nghiệp có chuyên môn, năng lực sáng tạo và được hưởng chế độ đãi ngộ thích đáng nên có những đóng góp to lớn cho hiệu quả sản xuất, kinh doanh. Chất lượng các công trình xây dựng được bảo đảm đúng cam kết, hoàn thành đúng tiến độ và thoả mãn hợp lí các nhu cầu và lợi ích khách hàng.

- Các doanh nghiệp trong các trường hợp trên đã thực hiện trách nhiệm xã hội nào?

- Ý nghĩa việc thực hiện các trách nhiệm xã hội đó của doanh nghiệp là gì?

Trường hợp a.

- Xác định: Doanh nghiệp B thực hiện trách nhiệm pháp lí và trách nhiệm nhân văn

- Ý nghĩa:

+ Uy tín và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp ngày càng tăng trên thị trường

+ Hỗ trợ nước sạch đảm bảo cuộc sống và sản xuất cho hộ dân vùng sâu, vùng xa

Trường hợp b.

- Xác định: Công ty cổ phần bảo vệ thực vật H thực hiện trách nhiệm đạo đức, trách nhiệm nhân văn, trách nhiệm kinh tế.

- Ý nghĩa:

+ Tăng niềm tin của người tiêu dùng về chất lượng sản phẩm và sự an toàn trong sử dụng

+ Nâng cao hiệu quả sản xuất và hỗ trợ cộng đồng.

Trường hợp c.

- Xác định: Doanh nghiệp M thực hiện trách nhiệm pháp lí, trách nhiệm kinh tế, trách nhiệm đạo đức.

- Ý nghĩa:

+ Phát huy năng lực nhân viên, tăng hiệu quả sản xuất, phòng tránh vi phạm pháp luật.

+ Nâng cao uy tín đối với khách hàng.

Luyện tập 3 (trang 52) KTPL 12 Chân trời sáng tạo Bài 6: Em hãy nhận xét về việc làm của chủ thể kinh doanh trong các trường hợp sau:

a. Doanh nghiệp T sản xuất nước ngọt đã thực hiện tái chế chai nhựa, tối ưu khâu phân phối sản phẩm, cải tiến trong bao bì giúp giảm lượng lớn giấy thải ra môi trường. Bên cạnh đó, doanh nghiệp này còn trích lợi nhuận và quyên góp từ người lao động ủng hộ vào các chương trình từ thiện, an sinh xã hội của địa phương.

b. Công ty V chuyên cung ứng các suất ăn công nghiệp. Để tiết kiệm chi phí và có lợi nhuận, công ty này đã sử dụng thịt trâu, đùi gà đông lạnh quá hạn, cánh gà, xương bò, mực ống được nhập lậu từ nước ngoài không rõ nguồn gốc.

Trả lời: