I. Cuộc đấu tranh giành quyền tự chủ của họ Khúc, họ Dương
1. Họ Khúc xây dựng nền tự chủ
Câu hỏi 1 SGK Lịch sử 6 Chân trời sáng tạo Bài 19 (trang 96): Việc nhà Đường công nhận chức Tiết độ sứ cho Khúc Thừa Dụ thể hiện điều gì?
Trả lời:
- Việc nhà Đường công nhận chức Tiết độ sứ cho Khúc Thừa Dụ thể hiện:
+ Nhà Đường phải buộc thừa nhận người Việt có quyền cai quản đất nước của mình.
+ Chế độ đô hộ của phong kiến phương Bắc đối với nước ta chấm dứt về danh nghĩa.
Câu hỏi 2 SGK Lịch sử 6 Chân trời sáng tạo Bài 19 (trang 96): Hãy cho biết những việc làm của Khúc Thừa Dụ và Khúc Hạo để xây dựng nền tự chủ cho dân tộc?
Trả lời:
- Những việc làm của Khúc Thừa Dụ và Khúc Hạo để xây dựng nền tự chủ cho dân tộc:
+ Chủ trương:" Chính sự cốt chuộng khoan dung, giản dị, nhân dân đều được yên vui"
+ Tổ chức lại các đơn vị hành chính
+ Bãi bỏ chính sách bốc lột của quan lại đô hộ
+Chiêu mộ thêm binh lính
+ Chỉnh lại mức thuế, đặt quan lại mới phụ trách việc thu thuế
=> Đặt nền móng cho việc xây dựng chính quyền tự chủ của một nhà nước độc lập với phương Bắc.
2. Dương Đình Nghệ chống quân Nam Hán, củng cố nền tự chủ
Câu hỏi mục 2 SGK Lịch sử 6 Chân trời sáng tạo Bài 19 (trang 97): Dựa vào lược đồ 19.2 kết hợp với thông tin trong bài học, em hãy trình bày những điểm chính về diễn biến và kết quả cuộc kháng chiến chống quân Nam Hán do Dương Đình Nghệ lãnh đạo.
Trả lời:
- Diễn biến của cuộc kháng chiến chống quân Nam Hán do Dương Đình Nghệ lãnh đạo:
+ Mùa thu năm 930, quân Nam Hán xâm lược nước ta. Dương Đình Nghệ - một vị tướng cũ của Khúc Hạo đã lãnh đạo nhân dân nổi dậy đấu tranh.
+ Dưới sự tập hợp của Dương Đình Nghệ, hào kiệt khắp nơi kéo về làng Ràng (Thanh Hóa) tụ nghĩa. Từ làng Ràng, Dương Đình Nghệ kéo quân vây chiếm thành Tống Bình.
+ Trước sức mạnh và sự đấu tranh anh dũng, quyết liệt của nghĩa quân do Dương Đình Nghệ chỉ huy, quân Nam Hán phải rút chạy về nước.
- Kết quả:
+ Cuộc kháng chiến thắng lợi.
+ Dương Đình Nghệ tự xưng là Tiết độ sứ, tiếp tục xây dựng nền tự chủ nước nhà.
II. Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng năm 938
Câu hỏi mục II SGK SGK Lịch sử 6 Chân trời sáng tạo Bài 19 (trang 98): Dựa vào thông tin và các tư liệu bên dưới , em hãy:
- Tóm tắt kế hoạch đánh giặc của Ngô Quyền ( nhận định điểm mạnh, điểm yếu của kẻ thù, địa điểm đón đánh, dự kiến về thời gian và cách đánh....)
- Nêu ý nghĩa của chiến thắng Bạch Đằng đối với lịch sử dân tộc
Trả lời:
* Tóm tắt kế hoạch đánh giặc của Ngô Quyền:
+ Điểm mạnh của kẻ thù: chiến thuyền to, hiện đại. Quân đông, được trang bị tinh nhuệ.
+ Điểm yếu của kẻ thù: dễ thụ động, hoang mang, hoảng loạn, rối lòng quân khi gặp hiện tượng nào đó bị bất ngờ
+ Thời điểm: Cuối năm 938, Lưu Hoàng Tháo đem thuyền chiến lăm le tiến vào bờ cõ nước ta
+ Địa điểm: Trên sông Bạch Đằng.
Cách đánh:
+ Ngô Quyền sai người đem cọc vạt nhọn đầu bịt sắt đóng ngầm trước của biển
+ Khi quân giặc tiến vào, Ngô Quyền sẽ cho thuyền nhỏ ra khiêu chiến, nhử quân giặc tiến vào sâu cửa sông, nhử quân giặc vào bãi cọc ngầm
+ Khi thủy triều rút, Ngô Quyền hạ lệnh tấn công, thuyền giặc va vào cọc nhọn, ta đem thuyền nhỏ ra đánh khiến quân giặc hoảng loạn nhảy xuống sông, Lưu Hoằng Tháo tử trận.
* Ý nghĩa của chiến thắng Bạch Đằng đối với lịch sử dân tộc:
- Trận thắng lớn ở sông Bạch Đằng năm 938 có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với lịch sử Việt Nam, nó đã giúp chấm dứt 1000 năm Bắc thuộc trong lịch sử Việt Nam, mở ra một thời kỳ độc lập tự chủ lâu dài.
Luyện tập
Câu hỏi Luyện tập SGK Lịch sử 6 Chân trời sáng tạo Bài 19 (trang 99): Điền sự kiện vào các mốc thời gian trong sơ đồ bên dưới? Tại sao những sự kiện đó lại tạo nên bước ngoặt lịch sử đầu thế kỉ X?
Trả lời:
- Năm 905, Khúc Thừa Dụ tự xưng Tiết độ sứ.
- Năm 907, Khúc Thừa Dụ mất, con trai là Khúc Hạo lên thay.
- Năm 931, Dương Đình Nghệ tập hợp lực lượng, đem quân ra tấn công thành Tống Bình.
- Năm 938, chiến thắng Bạch Đằng.
=> Những sự kiện này tạo nên bước ngoặt lịch sử đầu thế kỉ X vì nó chấm dứt thời Bắc thuộc, mở ra một thời kì mới trong lịch sử dân tộc ta – thời độc lập, tự chủ lâu dài.
Vận dụng
Câu hỏi Vận dụng SGK Lịch sử 6 Chân trời sáng tạo Bài 19 (trang 99): Em hãy tra cứu thông tin để biết hiện nay có những con đường, trường học, xã hay di tích lịch sử,… nào mang tên các vị anh hùng dân tộc trong thời Bắc thuộc.
Trả lời:
- Một số con đường quận, huyện mang tên các vị anh hùng trong thời kì Bắc thuộc: Khúc Thừa Dụ, Ngô Quyền, Mai Thúc Loan, Hai Bà Trưng,..
- Một số trường học: Trưng Vương, Mai Hắc Đế, Ngô Quyền,…
- Một số di tích lịch sử: đền thờ Hai Bà Trưng, Ngô Quyền.