1. Sự hình thành và tồn tại của Trật tự thế giới hai cực l-an-ta
a) Quá trình hình thành:
- Hội nghị Ianta (2/1945) diễn ra giữa Liên Xô, Mỹ và Anh nhằm giải quyết ba vấn đề chính: tiêu diệt phe phát xít, tổ chức thế giới hậu chiến và phân chia thành quả thắng trận.
- Các quyết định quan trọng bao gồm:
+ Tiêu diệt phát xít Đức và Nhật Bản.
+ Thành lập Liên hợp quốc.
+ Phân chia phạm vi ảnh hưởng ở châu Âu và châu Á, dẫn đến sự hình thành hai khối đối lập (tư bản chủ nghĩa do Mỹ đứng đầu và xã hội chủ nghĩa do Liên Xô đứng đầu).
b) Quá trình tồn tại Trật tự thế giới hai cực l-an-ta
- Giai đoạn từ năm 1945 đến đầu những năm 70 của thế kỉ XX: giai đoạn xác lập và phát triển của Trật tự thế giới hai cực l-an-ta, hình thành hai hệ thống xã hội đối lập nhau về hệ tư tưởng, chính trị, quân sự,...
- Giai đoạn từ đầu những năm 70 của thế kỉ XX đến năm 1991: giai đoạn Trật tự thế giới hai cực l-an-ta suy yếu và đi đến sụp đổ.
2. Nguyên nhân và tác động của sự sụp đổ Trật tự thế giới hai cực l-an-ta
- Nguyên nhân sụp đổ:
+ Phong trào giải phóng dân tộc mạnh mẽ làm suy yếu hệ thống hai cực.
+ Sự vươn lên của Tây Âu, Nhật Bản, và các nền kinh tế mới, tạo ra thách thức với Mỹ.
+ Khủng hoảng kinh tế và cải tổ sai lầm ở Liên Xô dẫn đến sự tan rã của hệ thống xã hội chủ nghĩa.
- Tác động:
+ Hình thành trật tự thế giới đa cực với nhiều trung tâm quyền lực.
+ Mỹ tạm thời giữ vai trò dẫn đầu, nhưng các cường quốc khác ngày càng ảnh hưởng.
+ Thúc đẩy xu hướng giải quyết hòa bình các xung đột quốc tế.