1. Khái niệm về thời tiết và khí hậu
Câu 1: Dựa vào bản tin dự báo thời tiết ở trên, em hãy:
- Nêu những yếu tố được sử dụng để biểu hiện thời tiết
- Mô tả đặc điểm thời tiết của từng ngày trong bảng.
Trả lời:
* Những yếu tố được sử dụng để biểu hiện thời tiết: nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa và gió, mây,...
* Mô tả đặc điểm thời tiết của từng ngày trong bảng:
- Thứ ba ngày 6/3/2018: có mưa rào nhẹ. Nhiệt độ thấp nhất là 21 độ C và cao nhất trong ngày là 26 độ C. Độ ẩm là 80%. Hướng gió Đông Bắc
- Thứ tư ngày 7/3/2018: có lúc có mưa. Nhiệt độ thấp nhất là 23 độ C và cao nhất trong ngày là 29 độ C. Độ ẩm là 75%. Hướng gió Đông Bắc
- Thứ năm ngày 8/3/2018: có mưa. Nhiệt độ thấp nhất là 18 độ C và cao nhất trong ngày là 23 độ C. Độ ẩm là 77%. Hướng gió Đông Bắc
- Thứ sáu ngày 9/3/2018: ít mây, trời nắng. Nhiệt độ thấp nhất là 17 độ C và cao nhất là 21 độ C. Độ ẩm là 65%. Hướng gió Đông Bắc
Câu 2: Hãy cho biết, trong tình huống đầu bài, bạn nào là người nói đúng.
Trả lời:
- Trong tình huống đầu bài, bạn nữ là người nói đúng.
- Giải thích: "Vào một ngày có nắng nhẹ, không mưa" - là trạng thái của khí quyển diễn ra trong khoảng 1 ngày và có thể thay đổi vào hôm sau => Thời tiết.
2. Các đới khí hậu trên Trái Đất
Câu 1: Xác định trên hình 1 phạm vi của năm đới khí hậu trên Trái Đất.
Trả lời:
* Phạm vi của năm đới khí hậu trên Trái Đất
- Đới nóng (nhiệt đới): nằm giữa hai chí tuyến.
- Ôn đới (đới ôn hòa): từ 23027'B đến 63033'B; từ 23027'N đến 63033'N.
- Hàn đới (Đới lạnh): từ 63033'B đến cực Bắc; từ 63033'N đến cực Nam.
Câu 2: Hãy lựa chọn và trình bày khái quát đặc điểm của một đới khí hậu
Trả lời:
Đặc điểm của đới nóng:
- Nóng quanh năm, nhiệt độ tủng bình trên 20 độ C
- Lượng mưa trung bình từ 1000 - 2000mm
- Gió thổi thường xuyên là gió Mậu dịch.
3. Biến đổi khí hậu
a) Biểu hiện của biến đổi khí hậu
Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong mục a và hình 2, 3, em hãy nêu một số biểu hiện của biến đổi khí hậu.
Trả lời:
Một số biểu hiện của biến đổi khí hậu
- Sự nóng lên toàn cầu;
- Mực nước biển dâng;
- Gia tăng các hiện tượng khí tượng thủy văn cực đoan.
b) Phòng tránh thiên tai và ứng phó biến đổi khí hậu
Câu 1: Nêu một số biện pháp để sử dụng tiết kiệm và hiệu quả năng lượng.
Trả lời:
Một số biện pháp để sử dụng tiết kiệm và hiệu quả năng lượng
- Tắt điện khi không sử dụng, tận dụng ánh sáng tự nhiên.
- Sử dụng các thiết bị điện (bóng đèn, điều hòa, nồi cơm điện,…) tiết kiệm điện.
- Rút tất cả các phích cắm khi không sử dụng.
- Sử dụng các dạng năng lượng sạch: Mặt Trời, gió, thủy triều,…
Câu 2: Dựa vào hình 4 và hiểu biết của bản thân, em hãy nêu một số biện pháp để giảm nhẹ biến đổi khí hậu
Trả lời:
- Một số biện pháp để giảm nhẹ biến đổi khí hậu: sử dụng tiết kiệm và hiệu quả năng lượng, sử dụng phương tiện giao thông công cộng, đi bộ, xe đạp, hạn chế dùng núi nilon, tích cực trồng cây xanh, bảo vệ rừng,...
Câu 3: Hãy nêu một số giải pháp cụ thể để phòng tránh bão.
Trả lời:
- Trước khi xảy ra bão:
+ Thường xuyên theo dõi thông tin cảnh báo tình hình bão;
+ Bảo vệ nguồn nước; dự trữ nước uống lương thực, thực phẩm, thuốc men;
+ Gia cố, chằng chống nhà cửa, cắt tỉa cành cây,...
- Trong khi xảy ra bão:
+ Đề phòng tai nạn do đổ nhà, cây cối, cột điện, các vật bị gió thổi bay;
+ Không trú tránh dưới gốc cây, cột điện, vật dễ đổ;
+ Nên ở trong nhà, nơi trú ẩn không đi ra ngoài, tránh xa cửa sổ và cửa ra vào,...
- Sau khi xảy ra bão:
+ Tiếp tục theo dõi tin tức và cập nhật tình hình thời tiết;
+ Chú ý đến các yếu tố nguy hiểm như đường dây điện bị đứt và nước nhiễm điện;
+ Không đến gần hoặc đi vào các tòa nhà đã bị hư hại, ngập nước,...
Luyện tập và Vận dụng
Câu 1: Trình bày khái quát đặc điểm khí hậu của đói ôn hoà (ôn đới) hoặc đới lạnh (hàn đới).
Trả lời:
Đặc điểm khí hậu của đói ôn hoà (ôn đới) hoặc đới lạnh (hàn đới)
- Hai đới ôn hoà (ôn đới)
+ Nhiệt độ không khí trung bình năm duới 200C, tháng nóng nhất không nhỏ hơn 100C.
+ Các mùa trong năm rất rõ rệt.
+ Lượng mưa trung bình năm dao động từ 500 mm đến 1 000 mm.
+ Gió thổi thường xuyên là gió Tây ôn đới.
- Hai đới lạnh (hàn đới)
+ Khu vực có bằng tuyết hầu như quanh năm.
+ Nhiệt độ trung bình của tất cả các tháng trong năm đều dưới 100C.
+ Lượng mưa trung bình năm dưới 500 mm.
+ Gió thổi thường xuyên là gió Đông cực đới.
Câu 2: Cuối tuần, lớp em dự định tổ chức đi dã ngoại một ngày. Đài khí tượng thuỷ văn có dự báo thời tiết ngày hôm đó như sau: nhiệt độ thấp nhất là 15°C, nhiệt độ cao nhất là 23°C; sáng sớm có sương mù, trời lạnh; trưa chiều hửng nắng, có lúc có mưa. Em cần chuẩn bị những gì để phù hợp với thời tiết của buổi dã ngoại đó?
Trả lời:
Với đặc điểm thời tiết (dự báo): nhiệt độ từ 15 - 23°C, sáng sớm có sương mù, trời lạnh; trưa chiều hửng nắng, có lúc có mưa, HS cần chuẩn bị: áo ấm, áo mưa, ô, giày dép phù hợp để có một buổi dã ngoại an toàn cho bản thân.
Câu 3: Em hãy nêu một số hoạt động mà bản thân và gia đình có thể làm để góp phần ứng phó với biến đổi khí hậu.
Trả lời:
Một số hoạt động mà bản thân và gia đình có thể làm để góp phần ứng phó với biến đổi khí hậu:
- Trồng nhiều cây xanh;
- Sử dụng phương tiện giao thông công cộng khi đi học, đi làm;
- Sử dụng tiết kiệm điện;
- Hạn chế dùng túi ni-lông,...
Câu 4: Em hãy chuẩn bị một số nội dung để tuyên truyền về biến đổi khí hậu và ứng phó với biến đổi khí hậu cho gia đình và những người xung quanh.
Trả lời:
- Biến đổi khí hậu (BĐKH) là sự thay đổi của khí hậu và của những thành phần liên quan gồm đại dương, đất đai, bề mặt Trái Đất và băng quyển như tăng nhiệt độ, băng tan và nước biển dâng.
- Trước đây BĐKH diễn ra trong một khoảng thời gian dài do tác động của các điều kiện tự nhiên. Tuy nhiên thời gian gần đây, BĐKH xảy ra do tác động của các hoạt động của con người như việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong giao thông vận tải và sản xuất công nghiệp, thải ra môi trường khí nhà kính. Những diễn biến của BĐKH tại Việt Nam bao gồm các hiện tượng thời tiết cực đoan đang ngày càng gia tăng về tần suất và thường khó dự đoán như mưa, các đợt nắng nóng, nước biển dâng, thiên nhiên khắc nghiệt,...
- Việt Nam đã đưa ra những chính sách và triển khai các hoạt động ứng phó với BĐKH trong vòng một thập kỷ trở lại đây. Những chính sách này tập trung nhằm giảm thiểu phát thải khí nhà kính và thích ứng với BĐKH: nâng độ che phủ rừng, giảm tỉ lệ hộ nghèo, xây dựng các khu neo đậu tàu, thuyền tránh trú bão và 100% tàu, thuyền đánh bắt xa bờ có đủ thiết bị thông tin liên lạc, nâng diện tích rừng phòng hộ ven biển, trồng thêm rừng ngập mặn, dịch vụ chăm sóc sức khoẻ cho người dân được chú trọng và nâng cao,...