1. Đại dương thế giới
Câu hỏi: Xác định vị trí các đại dương trên hình 1. Cho biết mỗi đại dương tiếp giáp với các châu lục nào.
Trả lời:
- Mỗi đại dương tiếp giáp với các châu lục:
2. Độ muối, nhiệt độ của nước biển
Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong mục 2, em hãy nhận xét sự thay đổi của độ muối và nhiệt độ giữa vùng biển nhiệt đới và vùng biển ôn đới.
Trả lời:
Độ muối và nhiệt độ của vùng biển nhiệt đới cao hơn vùng biển ôn đới.
- Độ muối của vùng biển nhiệt đới là 35 - 36‰, vùng biển ôn đới là 34 - 35‰.
- Nhiệt độ của vùng biển ôn đới là 24 - 27oC, vùng biển ôn đới là 16 - 18oC.
3. Một số dạng vận động của nước biển và đại dương
Câu 1: Đọc thông tin trong mục a, b và quan sát hình 2, em hãy trình bày hiện tượng sóng biển và hiện tượng thủy triều (biểu hiện, nguyên nhân...).
Trả lời:
|
Hiện tượng |
Sóng biển |
Thủy triều |
|
Khái niệm |
- Là hình thức dao động của nước biển theo chiều thẳng đứng. |
- Là hiện tượng dao động thường xuyên, có chu kỳ của các khối nước trong các biển và đại dương. |
|
Nguyên nhân |
- Được hình thành chủ yếu do tác động của gió. Gió thổi càng mạnh và thời gian càng lâu thì sóng biển càng lớn. |
- Được hình thành chủ yếu do sức hút của Mặt Trăng và Mặt Trời. |
|
Biểu hiện |
- Sóng bạc đầu, sóng lừng, sóng thần,… |
- Triều cường, triều kém. |
Câu 2: Em hãy cho biết thế nào là dòng biển.
Trả lời:
- Dòng biển: là hiện tượng chuyển động của lớp nước biển trên mặt tạo thành các dòng chảy trong các biển và đại dương.
Câu 3: Dựa vào hình 3, em hãy kể tên hai dòng biển nóng và hai dòng biển lạnh ở Thái Bình Dương và Đại Tây Dương.
Trả lời:
- Dòng biển nóng và dòng biển lạnh
Luyện tập và Vận dụng
Câu 1: Em hãy phân biệt ba dạng vận động của nước biển và đại dương: sóng, thủy triều và dòng biển.
Trả lời:
|
Hiện tượng |
Sóng biển |
Thủy triều |
Dòng biển |
|
Khái niệm |
- Là hình thức dao động của nước biển theo chiều thẳng đứng. |
- Là hiện tượng dao động thường xuyên, có chu kỳ của các khối nước trong các biển và đại dương. |
- Là hiện tượng chuyển động của lớp nước biển trên mặt tạo thành các dòng chảy trong các biển và đại dương. |
|
Nguyên nhân |
- Được hình thành chủ yếu do tác động của gió. Gió thổi càng mạnh và thời gian càng lâu thì sóng biển càng lớn. |
- Được hình thành chủ yếu do sức hút của Mặt Trăng và Mặt Trời. |
- Được hình thành chủ yếu do tác động của các loại gió thổi thường xuyên trên bề mặt Trái Đất. |
|
Biểu hiện |
- Sóng bạc đầu, sóng lừng, sóng thần,… |
- Triều cường, triều kém. - Bán nhật triều, nhật triều, triều không đều. |
- Dòng biển nóng, dòng biển lạnh. |
Câu 2: Hãy nêu tác động của sóng và thủy triều với cuộc sống người dân ven biển
Trả lời:
* Tác động của sóng và thủy triều với cuộc sống người dân ven biển:
- Tác động tích cực:
+ Sóng biển:
- Sóng biển giúp chạy tua bin phát điện, giúp tiết kiệm năng lượng, giúp nước ta co các bãi biển đẹp thu hút nhiều khách du lịch
- Điều hòa khí hậu
- Đưa chất dinh dưỡng từ sâu dưới đáy đại dương lên mặt nước
- Giữ vững cân bằng sinh học trong cả đại dương và lục địa
- Tham gia một phần vào tuần hoàn nước và trao đổi nước giữa các đại dương
- Một phần nào đó đóng góp vào lịch sử loài người qua các cuộc di dân bằng đường biển (VD như dẫn người ĐNA đến các quần đảo trên Thái Bình Dương)
+ Thủy triều;
- Lợi dụng thuỷ triều để thả đáy, khai thác thuỷ sản theo sự lên xuống của thuỷ triều, không tốn kém năng lượng và sức lực
- Nghề nuôi trồng thủy sản cho năng suất cao, có sự đóng góp đáng kể của thuỷ triều do sự lưu thông nước trong các ao hồ, đầm, kênh, rạch mỗi khi thuỷ triều lên, xuống.
- Trong công nghiệp người ta cũng đã lợi dụng mực nước triều lên xuống để lấy nước tưới ruộng và tiêu nước mỗi khi úng ngập, thau chua rửa mặn, xổ phèn trong từng vùng quy hoạch.
- Tác động tiêu cực:
+ Sóng: sóng thần gây thiệt hại cả về người và của
+ Thủy triều: Mùa lũ thuỷ triều lên làm thoát lũ chậm, triều truyền sâu vào dòng sông gây ngập mặn đồng ruộng vùng hạ du. Trong mùa bão có thể xảy ra nước dâng mạnh cùng với thuỷ triều, khi triều lên có thể ảnh hưởng sâu vào vùng đồng bằng ven biển, thuỷ triều cũng có liên quan trực tiếp đến quá trình chuyển tải bồi tích bùn cát, thay đổi dòng dẫn vùng hạ du. Vùng đồng bằng sông Cửu Long với ảnh hưởng phức tạp của thuỷ triều, lũ xâm nhập mặn do nước dâng gây ảnh hưởng không nhỏ đến phân vùng nông nghiệp và thuỷ lợ
Câu 3: Hãy sưu tầm tư liệu về ảnh hưởng của dòng biển nóng và dòng biển lạnh nơi chúng chảy qua.
Trả lời:
Ảnh hưởng của dòng biển nóng và dòng biển lạnh đối với nơi chúng chảy qua:
- Ở những nơi có dòng biển nóng đi qua thì nước biển dễ bay hơi (do nhiệt độ nước biển cao) tạo thành mây và gây mưa cho những khu vực gần đó ⟶ khí hậu ẩm ướt, nhiều mưa.
- Ngược lại, ở những nơi có dòng biển lạnh đi qua (nhiệt độ nước biển thấp) nước không thể bay hơi được khiến những khu vực gần đó rất ít khi có mưa, ví dụ như là sa mạc Xa-ha-ra ⟶ khí hậu khô hạn, ít mưa.