1. Vị trí địa lí và phạm vi châu Á
Câu hỏi (trang 100) Địa Lí 7 Cánh diều Bài 5: Đọc thông tin và quan sát hình 5.1, hãy trình bày đặc điểm vị trí địa lí, hình dạng và kích thước châu Á.
Trả lời:
Đặc điểm vị trí địa lí, hình dạng và kích thước châu Á:
- Vị trí địa lí: Châu Á nằm trải dài trong khoảng từ vùng cực Bắc đến khoảng 10độN, tiếp giáp với châu Phi, châu Âu và các đại dương là: Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương, Bắc Băng Dương.
- Hình dạng: Châu Á có dạng hình khối, bờ biển bị chia cắt mạnh bởi các biển và vịnh biển.
- Kích thước: Đây là châu lục rộng nhất thế giới. Diện tích phần đất liền của châu Á khoảng 41,5 triệu km, nếu tính cả phần đảo và quần đảo thì diện tích lên tới khoảng 44,4 triệu km2 (bao gồm phần lãnh thổ của Liên bang Nga thuộc châu Á).
2. Đặc điểm thiên nhiên
a. Địa hình và khoáng sản
Câu hỏi (trang 101) Địa Lí 7 Cánh diều Bài 5: Đọc thông tin và quan sát hình 5.1, hãy:
- Nêu đặc điểm địa hình và khoáng sản châu Á.
- Nêu ý nghĩa đặc điểm địa hình và khoáng sản đối với việc sử dụng và bảo vệ tự nhiên ở châu Á.
Trả lời:
* Đặc điểm địa hình và khoáng sản châu Á:
- Địa hình: phân hóa đa dạng gồm:
+ núi, cao nguyên và sơn nguyên chiếm ¾ diện tích châu lục tập trung ở trung tâm.
+ đồng bằng phân bố chủ yếu ở phía đông và phía nam.
Ven biển và hải đảo địa hình bị chia cắt mạnh tạo thành vũng, vịnh,…
- Khoáng sản: tài nguyên đa dạng và phong phú có trữ lượng lớn như: than, dầu mỏ, khí đốt, đồng, thiếc,…
* Ý nghĩa đặc điểm địa hình và khoáng sản đối với việc sử dụng và bảo vệ tự nhiên ở châu Á:
- Thuận lợi: tạo điều kiện phát triển nhiều ngành kinh tế như: trồng cây lương thực, thực phẩm, cây công nghiệp, khai thác khoáng sản, thủy điện, du lịch,…
- Khó khăn: làm biến đổi địa hình, ô nhiễm môi trường…
b. Khí hậu
Câu hỏi (trang 103) Địa Lí 7 Cánh diều Bài 5: Đọc thông tin và quan sát hình 5.2, hãy:
- Nêu đặc điểm khí hậu châu Á.
- Nêu ý nghĩa của đặc điểm khí hậu đối với việc sử dụng và bảo vệ tự nhiên ở châu Á.
Trả lời:
- Đặc điểm khí hậu châu Á:
+ Có đầy đủ các đới khí hậu, mỗi đới khí hậu lại phân hóa thành nhiều kiểu khí hậu.
+ Những khu vực nằm sâu trong nội địa và phía tây nam châu lục có kiểu khí hậu lục địa.
+ Rìa phía nam, đông và đông nam của châu lục có kiểu khí hậu gió mùa
- Ý nghĩa của đặc điểm khí hậu đối với việc sử dụng và bảo vệ tự nhiên ở châu Á:
+ Tạo điều kiện phát triển đa dạng cơ cấu cây trồng, vật nuôi.
+ Chú trọng tính mùa vụ, những ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và các tác động tiêu cực của khí hậu (bão, hạn hán, lũ lụt,…).
c. Sông, hồ
Câu hỏi (trang 103) Địa Lí 7 Cánh diều Bài 5: Đọc thông tin và quan sát hình 5.1, hãy:
- Nêu đặc điểm sông, hồ châu Á.
- Nêu ý nghĩa đặc điểm sông, hồ đối với việc sử dụng và bảo vệ tự nhiên ở châu Á.
Trả lời:
* Đặc điểm sông, hồ châu Á
- Có nhiều hệ thống sông lớn như: Hoàng Hà, Trường Giang, Mê Công, Ô-bi, Lê-na,… Các sông phân bố không đều và có chế độ nước phức tạp.
- Có nhiều hồ lớn như Bai-can, Ban-khat,…
* Ý nghĩa đặc điểm sông, hồ đối với việc sử dụng và bảo vệ tự nhiên ở châu Á
- Thuận lợi: có ý nghĩa quan trọng đối với kinh tế, đời sống con người và môi trường tự nhiên.
- Khó khăn: ô nhiễm nguồn nước và cạn kiệt.
Luyện tập & Vận dụng
Luyện tập 1 (trang 103) Địa Lí 7 Cánh diều Bài 5: Hãy xác định các khu vực địa hình (núi, cao nguyên, sơn nguyên, đồng bằng) và các khoáng sản chính, các sông lớn của châu Á trên hình 5.1.
Trả lời:
- Núi: Himalaya, Thiên Sơn, Côn Luân, Đại Hưng Nam, Hinducuc, Antai, Uran,...
- Cao nguyên: Mông Cổ
- Sơn nguyên: Iran, Đê can, Tây Tạng, Trung Xibia, Arap,
- Đồng bằng: Tây Xibia, Hoa Bắc, Lưỡng Hà, Ấn Hằng,..
- Các khoáng sản chính: dầu mỏ, khí đốt, sắt, than, thiếc, boxit,...
Vận dụng 2 (trang 103) Địa Lí 7 Cánh diều Bài 5: Hãy tìm ví dụ cụ thể về việc sử dụng và bảo vệ một trong các thành phần thiên nhiên (địa hình, khoáng sản, khí hậu, sông hồ) ở địa phương em.
Gợi ý:
Sử dụng và bảo vệ sông, hồ tại Thành phố Hà Nội:
* Sử dụng
Tại Thành phố Hà Nội: Khoảng 350 – 400 nghìn m3 nước thải và hơn 1 000 m3 rác thải xả ra mỗi ngày, nhưng chỉ 10% được xử lý, số còn lại xả trực tiếp vào sông ngòi gây ô nhiễm nguồn nước.
* Bảo vệ
- Nâng cao ý thức sử dụng và xử lý rác thải của người dân.
- Xây dựng và hoàn thiện hệ thống chế tài xử lí pháp luật về bảo vệ môi trường.
- Hoàn thiện hệ thống xử lý nước thải tại khu dân cư và kể cả các khu công nghiệp, nông nghiệp.
- Sử dụng các nguồn năng lượng sạch để thay thế và áp dụng trong sản xuất công nghiệp