1. Vị trí địa lí, hình dạng, kích thước
Câu hỏi: Đọc thông tin trong mục 1 và quan sát hình 1, hãy
- Trình bày đặc điểm vị trí địa lí, hình dạng và kích thước châu Âu.
- Kể tên các biển và đại dương bao quanh châu Âu.
Trả lời:
- Vị trí địa lí:
+ Bộ phận phía tây của lục địa Á - Âu, ngăn cách với châu Á bởi dãy U-ran.
+ Lãnh thổ nằm giữa các vĩ tuyến 36°B đến 71°B.
- Hình dạng: Đường bờ biển bị cắt xẻ mạnh, tạo thành nhiều bán đảo, biển, vũng vịnh ăn sâu vào trong đất liền.
- Kích thước nhỏ (Diện tích trên 10 triệu km2, chỉ lớn hơn châu Đại Dương).
- Các biển và đại dương bao quanh châu Âu: Đại Tây Dương, Địa Trung Hải, Biển Ba–ren, Biển Na Uy, Biển Bắc, Biển Đen.
2. Đặc điểm khí hậu
a) Địa hình
Câu hỏi: Đọc thông tin trong mục a và quan sát hình 1, hãy:
- Phân tích đặc điểm các khu vực địa hình chính ở châu Âu.
- Xác định vị trí một số dãy núi và đồng bằng lớn ở châu Âu.
Trả lời:
- Châu Âu có hai khu vực địa hình chính là: đồng bằng và miền núi.
+ Ở khu vực đồng bằng chiếm 2/3 diện tích châu lục, gồm: đồng bằng Bắc Âu, đồng bằng Đông Âu, các đồng bằng trung lưu và hạ lưu Đa-nuýp,... Các đồng bằng được hình thành do nhiều nguồn gốc khác nhau nên có đặc điểm địa hình khác nhau.
+ Ở khu vực miền núi, bao gồm:
- Địa hình núi già phân bố ở phía bắc và trung tâm châu lục, gồm các dãy: Xcan-đi-na-vi, U-ran,... Phần lớn là các núi có độ cao trung bình hoặc thấp.
- Địa hình núi trẻ phân bố chủ yếu ở phía nam, gồm các dãy An-pơ, Các-pát, Ban-căng,... Phần lớn là các núi có độ cao trung bình dưới 2 000 m. Dãy An-pơ cao và đồ sộ nhất châu Âu, có nhiều đỉnh trên 4 000 m.
- Xác định vị trí một số dãy núi và đồng bằng lớn ở châu Âu:
b) Khí hậu
Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong mục b và hình 3, hãy trình bày đặc điểm phân hoá khí hậu.
Trả lời:
Khí hậu châu Âu phân hoá từ bắc xuống nam, từ tây sang đông, tạo thành các đới và các kiểu khí hậu khác nhau:
- Đới khí hậu cực và cận cực.
- Đới khí hậu ôn đới có sự phân hoá thành kiểu khí hậu ôn đới hải dương, kiểu khí hậu ôn đới lục địa.
- Đới khí hậu cận nhiệt địa trung hải.
- Ngoài ra khí hậu ở các vùng còn phân hoá theo độ cao.
c) Sông ngòi
Câu hỏi: Hãy xác định vị trí các sông Von-ga, Đa-nuýp, Rai-no trên bản đồ hình 1
Trả lời:
d) Đới thiên nhiên
Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình ảnh mục d, hãy trình bày đặc điểm các đới thiên nhiên ở châu Âu
Trả lời:
Đặc điểm các đới thiên nhiên ở Châu Âu:
- Đới lạnh ở châu Âu có khí hậu cực và cận cực; chỉ chiếm một phần nhỏ diện tích lãnh thỏ, bao gồm các đảo, quần đảo ở Bắc Bảng Dương và một dải hẹp ở phía bắc châu lục. Mặt đất bị tuyết bao phủ gần như quanh năm. Giới sinh vật nghèo nàn thực vật chủ yếu là rếu, địa y và cây bụi; động vật có một số loài chịu được lạnh.
- Đới ôn hoà ở châu Âu có khí hậu ôn đới và khí hậu cận nhiệt Phần lớn lãnh thổ châu Âu nằm trong đới ôn hoà. Thiên nhiên thay đổi theo sự thay đối của nhiệt độ và lượng mưa.
Luyện tập - vận dụng
Câu 1. Xác định mỗi biểu đồ nhiệt độ và lượng mưa dưới đây thuộc kiều khí hậu nào ở châu Âu. Giải thích vì sao?
Trả lời:
- Gla-xgâu (Anh): thuộc kiểu khí hậu ôn đới hải dương. Vì:
+ Nhiệt độ trung bình năm tương đối ấm đạt 8,1°C, mùa hạ tương đối mát (>10°C), biên độ nhiệt năm khá nhỏ (9°C).
+ Lượng mưa tương đối lớn (1228 mm), mưa quanh năm.
- Rô-ma (I-ta-li-a): thuộc kiểu khí hậu cận nhiệt địa trung hải. Vì:
+ Mùa hạ khá nóng và khô (tháng 8 nhiệt độ là 25°C và lượng mưa 23mm) thời tiết khá ổn định.
+ Mùa đông ấm và mưa nhiều (tháng 11 lượng mưa khoảng 120 mm và 11°C).
+ Lượng mưa trung bình năm đạt 878 mm, khí hậu khá dễ chịu với nhiệt độ trung bình năm đạt 15,8°C.
- Ô-đét-xa (U-crai-na) thuộc kiểu khí hậu ôn đới lục địa. Vì:
+ Mùa đông lạnh khô, ít mưa (Tháng 1 nhiệt độ -2°C và lượng mưa 38 mm).
+ Mùa hạ nóng ẩm (Tháng 8 đạt 25°C).
+ Lượng mưa trung bình năm ít 441 mm.
Câu 2. Sưu tầm những hình ảnh đẹp về thiên nhiên châu Âu (núi, sông, hồ, rừng,...) và viết bài (khoảng 15 dòng) giới thiệu về những cảnh đẹp đó.
Đoạn văn tham khảo
Dãy núi An-pơ nổi tiếng ở châu Âu với mùa thu rất đẹp và thơ mộng. Bên cạnh những dãy núi sừng sững màu xám bạc là mặt hồ phẳng lặng như gương. Cánh rừng vào thu như thay tấm áo mới. Chỉ trong một tuần, dường như toàn bộ khu rừng đã được nhuộm thành màu vàng đỏ đặc trưng mùa thu châu Âu. Thấp thoáng có tòa tháp của những tòa lâu đài cổ tạo nên vẻ đẹp cổ kính hiếm có cho nơi đây. Vào mùa thu, du khách thường tới đây để nghỉ dưỡng và leo núi. Châu Âu còn rất nhiều cảnh đẹp khác trong 4 mùa thu hút nhiều khách thăm quan và trải nghiệm.