1. Vị trí địa lí, phạm vi châu Đại Dương
Câu hỏi. Dựa vào thông tin trong mục 1 và hình 1, hãy:
- Xác định trên hình 1 vị trí của lục địa Ô-xtrây-ll-a và các khu vực của vùng đảo châu Đại Dương.
- Nêu đặc điểm vị trí địa Ií, hình dạng và kích thước của lục địa Ô-xtrây-li-a
Trả lời:
- Vị trí của lục địa Ô-xtrây-li-a và các khu vực của vùng đảo châu Đại Dương:
+ Lục địa Ô-xtrây-li-a nằm phía tây nam Thái Bình Dương, thuộc bán cầu Nam.
+ Vùng đảo châu Đại Dương nằm ở trung tâm Thái Bình Dương, gồm 4 khu vực (Mê-la-nê-di, Mi-crô-nê-di, Pô-li-nê-di và Niu Di-len).
- Vị trí địa lí, hình dạng và kích thước của lục địa Ô-xtrây-li-a: phía tây nam Thái Bình Dương, thuộc bán cầu Nam. Lục địa Ô-xtrây-li-a có dạng hình khối, diện tích gần 7,7 triệu km2, từ bắc xuống nam khoảng 3000 km, từ đông sang tây khoảng 4000 km.
2. Đặc điểm tự nhiên
a) Địa hình và khoáng sản
Câu hỏi. Dựa vào thông tin trong mục a và hình 1, hãy:
- Xác định vị trí và nêu đặc điểm của các khu vực địa hình trên lục địa Ô-xtrây-li-a.
- Kể tên các loại khoáng sản ở các khu vực địa hình.
Trả lời:
- Lục địa Ô-xtrây-li-a gồm ba khu vực địa hình và khoáng sản có đặc điểm rất khác nhau:
* Phía tây: Là vùng sơn nguyên tây Ô-xtrây-li-a, độ cao trung bình dưới 500 m. Trên bề mặt là các hoang mạc cát, hoang mạc đá, cao nguyên và núi thấp, như cao nguyên Bác-li, cao nguyên Kim-boc-li, hoang mạc Vich-to-ri-a lớn,.... Đây là nơi tập trung nhiều mỏ kim loại (sắt, đồng, vàng, niken, bô-xít,...).
* Ở giữa
- Vùng đồng bằng Trung tâm, lớn nhất là bồn địa Ác-tê-di-an lớn.
- Độ cao trung bình dưới 200 m, rất khô hạn, bề mặt có nhiều bãi đá đồng bằng cát, đụn cát.
- Nhiều nơi hoang vắng, không có người sinh sống.
* Phía Đông: Là dãy Trường Sơn độ cao trung bình, sườn đông dốc, sườn tây thoải, có nhiều khoáng sản nhiên liệu (than đá, dầu mỏ, khí tự nhiên).
b) Khí hậu
Câu hỏi. Dựa vào thông tin và hình 3 trong mục b, hãy phân tích đặc điểm khí hậu của Ô-xtrây-li-a.
Trả lời:
Hầu hết diện tích lục địa Ô-xtrây-tl-a thuộc đời nóng.
Khí hậu có sự thay đổi từ bác xuống nam và từ đông sang tây.
- Dải bờ biển hẹp phía bắc lục địa có khí hậu cận xích đạo, nóng, ẩm và mưa nhiều. Lượng mưa từ 1000 – 1500 mm/năm.
- Khí hậu nhiệt đới chiếm phần lớn diện tích lục địa, nhưng có sự khác biệt từ đông sang tây:
+ Sườn đông dãy Trường Sơn Ô-xtrây-li-a có khí hậu nhiệt đới ẩm, mưa nhiều. Thời tiết mát mẻ. Lượng mưa từ 1.000 – 1 500 mm/năm.
+ Từ sườn tây của dãy Trường Sơn Ô-xtrây-li-a đến bờ tây lục địa là một vùng rộng lớn, có khí hậu nhiệt đới lục địa khắc nghiệt. Độ âm rất thấp, it mưa (ở trung tâm, lượng mưa dưới 250 mm/năm). Mùa hạ nóng, mùa đông tương đối lạnh.
- Dải đất hẹp phía nam lục địa có khí hậu cận nhiệt đới. Nhìn chung, mùa hạ nóng. mùa đông ấm áp. Lượng mưa dưới 1.000 mm/năm.
- Phía nam của đảo Ta-xma-ni-a có khí hậu ôn đới.
c) Sinh vật
Câu hỏi. Dựa vào thông tin và hình ảnh trong mục c, hãy nêu những nét đặc sắc của sinh vật ở Ô-xtray-li-a.
Trả lời:
Những nét đặc sắc của sinh vật ở Ô-xtrây-li-a:
- Giới sinh vật tuy nghèo về thành phần loài nhưng có nhiều nét đặc sắc và mang tính địa phương cao.
- Các loài thực vật bản địa nổi bật là keo và bạch đàn (600 loài khác nhau).
- Giới động vật vô cùng độc đảo, đặc sắc nhất là hơn 100 loài thú có túi.
- Các loài động vật mang tính biểu tượng quốc gia là gấu túi, đà điểu Ô-xtrây-li-a, thú mỏ vịt, chuột túi.
3. Dân cư, một số vấn đề về lịch sử và văn hoá của Ô-xtrây-li-a
a) Dân cư
Câu 1. Dựa vào thông tin ở mục a, hãy nêu những đặc điểm về dân cư của Ô-xtrây-li-a.
Trả lời:
- Số dân ít.
- Mật độ dân số thấp. Dân cư phân bố không đều, tập trung đông ở vùng duyên hải phía đông, nam, tây nam, các khu vực rộng lớn ở sơn nguyên phía tây và đồng bằng trung tâm hầu như không có người sinh sống.
- Mức độ đô thị hoá cao, hơn 86% dân cư sống ở thành thị.
- Đây là đất nước của những người nhập cư đến từ mọi châu lục.
Câu 2. Quan sát lược đồ hình 5, nêu đặc điểm phân bố các thành phố lớn ở Ô-xtrây-lia
Trả lời:
Các thành phố lớn là Xit-ni, Men-bơn, Bri-xbên, Pớc, A-đề-lai, Can-bé-ra đều nằm ở ven biển phía đông và phía nam Ô-xtrây-li-a.
b) Một số vấn đề lịch sử và văn hoá của Ô-xtray-li-a
Câu hỏi. Đọc thông tin trong mục b, hãy trình bày một số nét độc đáo về lịch sử và văn hoá của Ô-xtrây-li-a.
Trả lời:
Một số nét độc đáo về lịch sử và văn hóa của Ô-xtrây-li-a:
* Lịch sử
- Người bản địa đã sinh sống từ cách đây khoảng 10 000 năm.
- Cuối thế kỉ XVIII bị thực dân Anh xâm chiếm.
- Từ năm 1901, trở thành nhà nước liên bang, độc lập trong khối Liên hiệp Anh
* Văn hoá: Ô-xtrây-li-a có nét văn hoá rất độc đáo, đa dạng do tồn tại cộng đồng dân cư đa sắc tộc (hơn 150 sắc tộc cùng sinh sống). Ở đây có sự dung hòa giữa nhiều nét văn hoá khác nhau trên thế giới với văn hoá bản địa. Ngôn ngữ chủ yếu là tiếng Anh nhưng còn có hơn 300 ngôn ngữ khác được sử dụng giao tiếp ở đây.
4. Phương thức con người khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên ở Ô-xtrây-li-a
Câu hỏi. Đọc thông tin và quan sát hình ảnh trong mục 4, hãy phân tích phương thức con người khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên ở Ô-xtrây-li-a.
Trả lời:
- Chăn nuôi gia súc theo hình thức chăn thả là phổ biến, ngoài ra còn chăn nuôi trong các trang trại hiện đại, sử dụng công nghệ cao. Các loại cây ưa khô, có khả năng chịu hạn được trồng theo hình thức quảng canh. Ở những nơi đất tốt, khí hậu thuận lợi, được sự hỗ trợ của hệ thống thuỷ lợi đã hình thành các nông trại trồng lúa mì, nho, cam,...
- Các cơ sở chế biến sản phẩm nông nghiệp (sản xuất len, chế biến thịt sữa, rượu vang....) nằm gần các cảng biển để phục vụ xuất khẩu. Một số vấn đề trong sản xuất nông nghiệp đang rất được quan tâm là bảo vệ nguồn nước, chống hạn hán, chống nhiễm mặn.
- Việc khai thác khoáng sản được tiến hành từ lâu, Ô-xtrây-li-a vẫn là nước xuất khẩu nhiều khoảng sản (sát, chi, thiếc, vàng, than đá, khi tự nhiên,...).
- Đất nước Ô-xtrây-li-a cũng rất phát triển du lịch để khai thác tiềm năng thiên nhiên độc đáo của mình. Đây là một trong những quốc gia phát triển du lịch bậc nhất thế giới.
Luyện tập – Vận dụng
Câu 1. Dựa vào bản đồ hình 1, hãy xác định vị trí các khu vực địa hình, khoáng sản của Ô-xtrây-li-a.
Trả lời:
Ô-xtrây-li-a có ba khu vực địa hình, khoáng sản:
- Phía tây là vùng sơn nguyên: sắt, đồng, vàng, ni-ken, bô-xít,...
- Ở giữa là vùng đồng bằng Trung tâm, lớn nhất là bồn địa Ác-tê-di-an lớn: hầu như không có khoáng sản.
- Phía đông là dãy Trường Sơn Ô-xtrây-li-a: than đá, dầu mỏ, khí tự nhiên,...
Câu 2. Nguyên nhân nào dẫn đến sự độc đáo về dân cư, xã hội ở Ô-xtrây-li-a?
Trả lời:
- Sự du nhập của dân cư từ khắp các châu lục trên thế giới.
- Lịch sử phát triển lãnh thổ khá lâu đời.
Câu 3. Tìm hiểu và nêu một số nét về mối quan hệ (kinh tế, xã hội,...) giữa hai nước Việt Nam và Ô-xtrây-lia.
Trả lời:
- Quan hệ song phương Australia - Việt Nam đã phát triển vượt bậc kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1973. Năm 2017, Australia và Việt Nam công bố quan hệ song phương sẽ được nâng cấp thành quan hệ Đối tác Chiến lược và vào ngày 15/03/2018, tại Canberra.
- Quyết định này thể hiện sự chín muồi, lớn mạnh và đa dạng trong quan hệ song phương giữa hai nước, trải rộng trên nhiều lĩnh vực hợp tác như chính trị, thương mại đầu tư, giáo dục, an ninh - quốc phòng, cảnh sát, di cư và chống tội phạm xuyên quốc gia, buôn người và đưa người di cư bất hợp pháp.