Giải SGK Giáo dục Công dân 7 Cánh Diều Bài 5: Giữ chữ tín

Mở đầu (trang 24) Giáo dục Công dân 7 Cánh Diều Bài 5: Em hãy tìm các câu ca dao, tục ngữ nói về chữ tín và chia sẻ cảm nghĩ của em về một trong những câu ca dao, tục ngữ đó.

Trả lời:

- Treo đầu dê, bán thịt chó

- Một lần bất tín, vạn lần bất tin

- Chữ tín quý hơn vàng

- Quân tử nhất ngôn

- Nói lời phải giữ lấy lời

Đừng như con bướm đậu rồi lại bay

- Nói chín thì phải làm mười

Nói mười làm chín, kẻ cười người chê

- Người sao một hẹn thì nên

Người sao chín hẹn thì quên cả mười

1. Thế nào là chữ tín?

Em hãy đọc câu chuyện dưới đây và trả lời câu hỏi:

Giáo dục Công dân 7 Cánh Diều Bài 5: Giữ chữ tín

Câu hỏi (trang 25) Giáo dục Công dân 7 Cánh Diều Bài 5:

a) Em hãy cho biết vì sao cô bán vé trong câu chuyện đã cho ông của cậu bé vay tiền?

b) Vì sao người ông trong câu chuyện không để hôm sau mới quay lại trả tiền?

c) Từ câu chuyện trên, em hiểu chữ tín là gì?

Trả lời:

a) Bởi vì cô bán vé kính trọng người ông và rất tin tưởng hai ông cháu.

b) Bởi vì người ông đã hứa với cô bán vé rằng sẽ quay lại trả tiền ngay tối hôm đó.

c) Chữ tín là niềm tin của con người đối với nhau. Giữ chữ tín là giữ niềm tin của người khác đối với mình.

2. Biểu hiện của giữ chữ tín và không giữ chữ tín

Em hãy quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi:

Giáo dục Công dân 7 Cánh Diều Bài 5: Giữ chữ tín

Câu hỏi (trang 26) Giáo dục Công dân 7 Cánh Diều Bài 5:

a) Em hãy cho biết, hành vi nào trong những hình ảnh trên là biểu hiện giữ chữ tín hoặc không giữ chữ tín? Vì sao?

b) Theo em, hành vi giữ chữ tín khác với hành vi không giữ chữ tín ở những điểm nào?

Trả lời:

a) 

- Hình ảnh giữ chữ tín: hình 1, hình 2

Vì những những nhân vật trong hình ảnh trên đều làm theo đúng lời hứa của mình.

- Hình ảnh không giữ chữ tín: hình 3, hình 4

Vì những những nhân vật trong hình ảnh trên đều không làm theo đúng lời hứa của mình.

b) Hành vi giữ chữ tín khác với hành vi không giữ chữ tín là:

Giáo dục Công dân 7 Cánh Diều Bài 5: Giữ chữ tín

3. Ý nghĩa của việc giữ chữ tín

Em hãy đọc câu chuyện và trả lời câu hỏi:

Giáo dục Công dân 7 Cánh Diều Bài 5: Giữ chữ tín

Câu hỏi (trang 26) Giáo dục Công dân 7 Cánh Diều Bài 5:

a) Theo em, tại sao mưa như vậy Nam không để lùi lại hôm sau mới đi trả sách?

b) Từ câu chuyện ở trên, em hãy cho biết người giữ chữ tín là người như thế nào?

c) Việc giữ chữ tín có ý nghĩa như thế nào đối với mỗi người?

Trả lời:

a) Nam không để lùi lại hôm sau mới đi trả sách vì Nam được ông Đạt tin tưởng cho mượn và hẹn 3 ngày hôm sau trả nên đến ngày hẹn Nam đã đem trả sách cho ông Đạt.

b) Người biết giữ chữ tín là người thực hiện được lời mình đã hứa, luôn đúng hẹn, hoàn thành mọi việc được giao, khiến người khác tin tưởng.

c) Giữ chữ tín sẽ giúp cho chúng ta mang đến niềm tin và hi vọng cho mọi người, được mọi người tin tưởng và tôn trọng, góp phần làm cho các mối quan hệ xã hội trở nên tốt đẹp hơn.

Luyện tập

Luyện tập 1 (trang 27) Giáo dục Công dân 7 Cánh Diều Bài 5: Em đồng ý hay không đồng ý với việc làm nào dưới đây? Vì sao?

A. Giữ lời hứa trong mọi hoàn cảnh 

B. Luôn làm tốt những việc mà mình đã nhận. 

C. Chỉ hứa mà không làm. 

D. Chỉ giữ đúng lời hứa với thầy cô giáo, còn bạn bè thì không cần.

E. Hoàn thành đúng thời hạn các nhiệm vụ học tập được giao. 

Trả lời:

- Em đồng ý với việc làm: A, B, E

Vì những việc làm đó thể hiện sự coi trọng lời hứa, nói đi đôi với làm và hoàn thành nhiệm vụ được giao, đều là biểu hiện của giữ chữ tín.

- Em không đồng ý với việc làm: C, D

Vì những việc làm đó thể hiện sự không coi trọng lời hứa, là biểu hiện trái với giữ chữ tín.

Luyện tập 2 (trang 27) Giáo dục Công dân 7 Cánh Diều Bài 5: Bà M mở cửa hàng bán trái cây nhập khẩu. Lúc đầu, bà M bán hàng có xuất xứ rõ ràng. Tuy nhiên, sau nhiều lần có người nói với bà nhập thêm trái cây không rõ xuất xứ cho rẻ, mã đẹp mà thu lợi nhuận cao, nên bà đã nghe theo.

a) Việc bán trái cây không rõ xuất xứ như lúc đầu của bà M có liên quan như thế nào đến giữ chữ tín? Vì sao?

b) Hành vi của bà M có thể ảnh hưởng như thế nào đến khách hàng và việc kinh doanh?

Trả lời:

a) Bởi vì cửa hàng mà bà M mở là cửa hàng bán trái cây nhập khẩu - tức là trái câu có nguồn gốc từ nước ngoài. Cho nên khi bà nhập thêm cả trái cây không rõ xuất xứ về bán chính là đang lừa gạt khách hàng, vậy nên đây là biểu hiện của không giữ chữ tín.

b) Hành vi của bà M rất có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khách hàng, bởi vì sử dụng trái cây không có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, từ đó sẽ làm mất niềm tin của khách hàng, việc kinh doanh của bà M sẽ trở nên khó khăn, không còn ai tin tưởng vào bà M nữa.

Luyện tập 3 (trang 27) Giáo dục Công dân 7 Cánh Diều Bài 5: Chỉ vì tối qua mải xem bộ phim hay mà Q không ôn bài. Hôm nay trong giờ kiểm tra, Q loay hoay mãi mới chỉ làm được 1 câu. Nghĩ đến việc bị điểm dưới trung bình thì sẽ rất xấu hổ nên Q bối rối, lo lắng và tính đến chuyện quay cóp.

Bàn tay Q đã đưa xuống ngăn bàn định mở sách, nhưng một ý nghĩ chợt lóe lên trong Q: “ Mình làm thế này mà cô giáo phát hiện ra, liệu cô còn tin tưởng mình nữa không?”. Nghĩ đến đó, Q từ bỏ ý định quay cóp và tập trung suy nghĩ để làm nốt bài. Q thấy lòng nhẹ nhõm hơn.

a) Em hãy nhận xét về suy nghĩ và hành động của Q.

b) Từ tình huống trên, em rút ra bài học gì cho bản thân.

Trả lời:

a) Q là người giữ chữ tín và kiên định với ý chí của bản thân. Cho dù biết là quay cóp sẽ đạt điểm cao nhưng Q không muốn trở thành người không giữ chữ tín, không muốn mất niềm tin từ cô giáo nên Q đã tự suy nghĩ và làm nốt bài kiểm tra của mình.

b) Từ tình huống trên, em rút ra bài học không được ham chơi mà quên đi việc học, luôn luôn học bài và ôn bài đầy đủ trước khi tới lớp và trong giờ kiểm tra không được quay cóp bởi vì kết quả đạt được khi quay cóp không phải là kết quả thực sự của mình như vậy là gian dối đánh mất niềm tin từ thầy cô và bố mẹ dành cho mình.

Luyện tập 4 (trang 27) Giáo dục Công dân 7 Cánh Diều Bài 5: Em hãy kể những việc đã làm của bản thân về việc giữ chữ tín với người thân, thầy cô giáo và bạn bè.

Trả lời:

- Đến đúng hẹn.

- Thực hiện đúng lời hứa đạt kết quả cao cuối học kì.

- Hoàn thành bài tập về nhà mà thầy cô giáo giao.

Vận dụng

Vận dụng 1 (trang 27) Giáo dục Công dân 7 Cánh Diều Bài 5: Em hãy viết một bài kể về một trường hợp giữ chữ tín trong cuộc sống và rút ra bài học đối với bản thân.

Trả lời:

Bạn C là bạn hàng xóm của em. Hôm đó em mới mua được 3 cuốn truyện tranh mới và rất háo hức vì em đã đợi 3 cuốn truyện đó từ rất lâu. Khi về đến nhà em gặp C và khoe với C về 3 cuốn truyện. C ngỏ ý muốn mượn 1 cuốn truyện của em và hứa rằng 3 ngày sau sẽ trả lại. Em suy nghĩ một lát và thấy rằng em có thể đọc trước 2 quyển truyện, và 3 ngày sau đọc nốt cuốn còn lại cũng sẽ không ảnh hưởng gì nên đã đồng ý cho C mượn.

Tuy nhiên đến ngày thứ 3, em nghe mẹ kể rằng bạn C bị ốm nặng lắm, sốt rất cao. Mặc dù có chút thất vọng nhưng em nghĩ rằng bạn mệt như vậy có lẽ chưa kịp đọc xong truyện, nên em nghĩ để bao giờ bạn đọc xong thì trả sau cũng được. Không ngờ tối hôm đó C đã sang trả em cuốn truyện mặc dù bạn còn rất mệt và chưa kịp đọc xong. Em rất thương bạn và hỏi tại sao không để khỏi ốm rồi sang trả truyện sau cũng được.

Nhưng C nói rằng vì đã hứa với em rồi và C cũng biết em rất mong ngóng được đọc cuốn truyện này, nên C đỡ sốt hơn thì liền đem qua trả ngay cho em. Em rất cảm động trước hành động của C. Điều đó khiến em càng trân trọng tình bạn giữa em và C hơn, em tự nhủ rằng phải học tập C, luôn là một người biết giữ chữ tín. 

Vận dụng 2 (trang 27) Giáo dục Công dân 7 Cánh Diều Bài 5: Em hãy lập kế hoạch cho bản thân để rèn luyện lối sống có trách nhiệm và tạo dựng lòng tin ở cha mẹ, thầy cô giáo và bạn bè theo một số gợi ý sau:

- Xác định những việc cần làm ở nhà, ở trường, lớp.

- Lập thời gian biểu theo ngày/ tuần/ tháng

Gợi ý:

Những việc cần làm:

- Mỗi ngày dành ra 3 đến 4 tiếng đồng hồ để hoàn thiện mọi bài tập được giao, ôn lại bài cũ và đọc trước bài mới.

- Sau khi học xong bài tập, giúp bố mẹ quét nhà, lau nhà, trông em Dành ra 1 tiếng để cùng làm bài tập Tiếng Anh với bạn vì đã hứa giúp bạn học.