Giải SGK Vật Lí 11 Kết nối tri thức Bài 9: Sóng ngang. Sóng dọc. Sự truyền năng lượng của sóng cơ

- Sóng trên mặt nước và sóng âm truyền trong không khí đều là sóng cơ.

- Sóng trên mặt nước là sóng ngang còn sóng âm truyền trong không khí là sóng dọc.

I. Sóng ngang

Câu hỏi SGK Vật Lí 11 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 37): Hình 9.1 mô tả một sóng ngang truyền trên dây dàn hồi. Hãy quan sát các mũi tên, từ đó chỉ ra phương dao động của các phần tử của dây và phương truyền sóng.

Trả lời:

- Phương dao động của các phần tử của dây là dao động lên xuống theo phương vuông góc với phương truyền sóng. Phương truyền sóng là phương ngang.

II. Sóng dọc

Hoạt động SGK Vật Lí 11 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 38): Dựa vào Hình 9.1 và Hình 9.2, hãy chỉ ra điểm giống và khác nhau giữa sóng dọc và sóng ngang.

Lời giải:

IV. Sử dụng mô hình sóng để giải thích một số tính chất của âm

Hoạt động SGK Vật Lí 11 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 39): Quan sát Hình 9.4 mô tả biên độ và tần số của âm qua dao động kí để trả lời các câu hỏi sau:

+ Ở Hình 9.4a loa phát ra âm có chu kì bằng bao nhiêu?

- So với Hình 9.4a:

+ Ở hình nào biên độ âm lớn hơn nhưng tần số không thay đổi?

+ Ở hình nào tần số âm giảm nhưng không giảm biên độ?

+ Ở hình nào biên độ âm giảm nhưng không giảm tần số?

Lời giải:

- Hình 9.4a loa phát ra âm có chu kì bằng 2,5 ms

- Hình 9.4b biên độ âm lớn hơn nhưng tần số không thay đổi

- Hình 9.4e tần số âm giảm nhưng biên độ không đổi

- Hình 9.4c biên độ âm giảm nhưng tần số không đổi

- Hình 9.4d tần số âm tăng nhưng biên độ không đổi

Câu hỏi 1 SGK Vật Lí 11 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 39): Tại thời điểm mà sóng trên lò xo được mô tả trên Hình 9.2. Hãy xác định:

a) Sóng đã truyền được bao nhiêu bước sóng?

b) Trong các điểm X, Y, Z điểm nào là điểm chưa dao động?

Trả lời:

a) Nhìn vào hình ảnh ta thấy lò xo có 2 khoảng dãn, 3 khoảng nén nên có thể thấy được sóng đã thực hiện 2 dao động tương ứng với 2 bước sóng.

b) Điểm X là điểm chưa dao động.

Câu hỏi 2: Dải tần số mà một học sinh có thể nghe thấy từ 30 Hz đến 16000 Hz. Tốc độ truyền âm trong không khí là 330 m/s. Tính bước sóng ngắn nhất của âm thanh trong không khí mà bạn học sinh đó nghe được.

Trả lời:

- Dải tần số mà học sinh có thể nghe thấy từ 30 Hz đến 16000 Hz.

- Nên bước sóng ngắn nhất của âm thanh trong không khí mà bạn học sinh đó nghe được ở tần số 16000Hz.

$\lambda =\frac{v}{f}=\frac{330}{16000}\approx 0,02(m)$