I. Phạm vi lãnh thổ và vị trí địa lí
- Đông Nam Á gồm 11 quốc gia, diện tích khoảng 4,5 triệu km², chia thành Đông Nam Á lục địa và Đông Nam Á hải đảo.
Nằm ở phía đông nam châu Á, tiếp giáp Đông Á, Nam Á, Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương và Úc.
- Vị trí giúp khu vực có tài nguyên phong phú, thuận lợi giao thương nhưng cũng gặp thách thức về thiên tai và an ninh.
II. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên
- Địa hình đa dạng, có dãy núi, đồng bằng rộng lớn, đất đai màu mỡ.
- Khí hậu nhiệt đới gió mùa, lượng mưa lớn, phù hợp phát triển nông nghiệp nhưng dễ gặp thiên tai.
- Sông ngòi phong phú, nhiều hồ nước tự nhiên hỗ trợ thủy sản, giao thông, sản xuất.
- Đông Nam Á có hệ sinh thái rừng nhiệt đới, đa dạng sinh học, nhưng khai thác quá mức gây suy giảm tài nguyên.
- Khoáng sản phong phú như thiếc, dầu mỏ, khí đốt, giúp phát triển công nghiệp và xuất khẩu.
- Biển Đông Nam Á giàu tài nguyên, có lợi cho kinh tế biển và giao thương.
III. Dân cư và xã hội
- Đông Nam Á có dân số đông, khoảng 668,4 triệu người (2020), cơ cấu dân số trẻ nhưng đang dần già hóa.
- Có sự phân bố không đều, dân cư tập trung tại đồng bằng và ven biển.
- Tỉ lệ đô thị hóa còn thấp nhưng đang tăng nhanh, xuất hiện các siêu đô thị như Manila, Bangkok, Jakarta.
- Đa dạng văn hóa với nhiều dân tộc và tôn giáo, nhưng mức sống vẫn chênh lệch giữa các nước.
- Chính trị - xã hội khá ổn định, tạo điều kiện cho hợp tác và phát triển kinh tế.