I. Vị trí địa lí
- Nhật Bản là quốc gia quần đảo với diện tích khoảng 378 nghìn km², gồm bốn đảo lớn: Hokkaido, Honshu, Shikoku, Kyushu.
- Nằm ở phía đông bắc châu Á, giáp Thái Bình Dương, biển Nhật Bản và biển Okhotsk.
- Gần các nước như Nga, Trung Quốc, Hàn Quốc, Triều Tiên.
+ Ảnh hưởng: Thuận lợi cho kinh tế biển, giao thương, nhưng dễ chịu ảnh hưởng của thiên tai như động đất và sóng thần.
II. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên
- Địa hình: 4/5 diện tích là đồi núi, nhiều núi lửa; đồng bằng nhỏ hẹp, chủ yếu ven biển.
- Khí hậu: Ôn đới gió mùa, phân hóa rõ theo vùng, nhiều mưa và thường xảy ra bão.
- Sông, hồ: Sông ngắn, dốc, chủ yếu có giá trị thủy điện; nhiều hồ núi lửa có tiềm năng du lịch.
- Sinh vật: Rừng phong phú với rừng lá kim ở Hokkaido, rừng lá rộng ở Honshu, Kyushu; đa dạng động thực vật.
- Khoáng sản: Nghèo tài nguyên, chỉ có than đá, đồng đáng kể; phải nhập khẩu phần lớn khoáng sản.
- Biển: Đường bờ biển dài, sinh vật biển phong phú, có nhiều ngư trường lớn, thuận lợi phát triển kinh tế biển.
III. Dân cư và xã hội
- Dân số: Năm 2020 đạt 126,2 triệu người, đứng thứ 11 thế giới.
- Cơ cấu: Dân số già, tỷ lệ tăng trưởng âm; mật độ dân số cao, dân cư phân bố không đồng đều.
- Đô thị hóa: 91,8% dân số sống ở thành phố, Tokyo là vùng đô thị lớn nhất thế giới.
- Xã hội: Văn hóa độc đáo, tinh thần kỷ luật cao, giáo dục phát triển, chất lượng cuộc sống cao, đầu tư nhiều vào y tế và nghiên cứu khoa học.