Lý thuyết Địa Lí 11 Kết nối tri thức Bài 20: Vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên, dân cư và xã hội Liên Bang Nga

I. Phạm vi lãnh thổ và vị trí địa lí

- Liên bang Nga là quốc gia có diện tích rộng lớn nhất thế giới (khoảng 17 triệu km²), trải dài trên hai châu lục (châu Âu và châu Á).

- Tiếp giáp với 14 quốc gia, Bắc Băng Dương và Thái Bình Dương, thuận lợi cho giao thương nhưng cũng gặp thách thức về khai thác lãnh thổ và an ninh quốc phòng.

II. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên

- Địa hình: Địa hình đa dạng, cao ở phía đông, thấp về phía tây. Phía Tây chủ yếu là đồng bằng, phía Đông chủ yếu là núi và cao nguyên, có nhiều tài nguyên thiên nhiên.

- Khí hậu: Chủ yếu là ôn đới, phân hóa đa dạng từ cận cực đến ôn đới gió mùa.

- Sông, hồ: Nhiều sông lớn như Von-ga, Ô-bi, I-ê-nít-xây, Lê-na; hồ Bai-can là hồ nước ngọt sâu nhất thế giới.

- Sinh vật: Rừng taiga chiếm phần lớn diện tích rừng, thảm thực vật đa dạng theo vùng khí hậu.

- Khoáng sản: Giàu tài nguyên như dầu mỏ, khí tự nhiên, than đá, sắt,… nhưng khó khai thác ở vùng địa hình phức tạp.

- Biển: Có đường bờ biển dài, nhiều biển lớn, tài nguyên sinh vật phong phú nhưng vùng biển phía Bắc bị đóng băng phần lớn thời gian trong năm.

III. Dân cư và xã hội

- Dân số: Đông dân, đứng thứ 9 thế giới (2020), nhưng có xu hướng già hóa, thiếu hụt lao động.

- Thành phần dân cư: Đa sắc tộc, trong đó hơn 80% là người Nga.

- Phân bố: Dân cư tập trung chủ yếu ở phần châu Âu, khu vực phía đông rất thưa thớt.

- Đô thị hóa: Tỷ lệ dân thành thị cao (74,8% năm 2020), với các đô thị lớn như Moskva và St. Petersburg.

- Xã hội: Văn hóa đa dạng, trình độ học vấn cao, nền khoa học - công nghệ tiên tiến nhưng gặp thách thức về phân hóa kinh tế giữa các vùng.