Giải SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo Ôn tập chủ đề 2

A. Tóm tắt kiến thức

B. Bài tập vận dụng

Bài tập 1: Một tia sáng SI đổi phương truyền khi đi từ không khí vào thủy tinh tại điểm tới I như hình vẽ.

a. Tia sáng trong thủy tinh bị lệch ra xa hay lại gần với pháp tuyến tại I? Giải thích.

b. Tính chiết suất của thủy tinh.

Lời giải:

a. Tia sáng trong thủy tinh bị lệch lại gần với pháp tuyến tại I. Vì tại mặt phân cách giữa môi trường thủy tinh và không khí xảy ra hiện tượng khúc xạ ánh sáng, khi ánh sáng truyền từ không khí vào thủy tinh, chiết suất của thủy tinh lớn hơn không khí nên góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới.

b. Ta có: $\frac{sini}{sinr}=\frac{n_{2}}{n_{1}}\Rightarrow n_{2}=\frac{n_{1}.sini}{sinr}=\frac{1.sin42^{o}}{sin26^{o}}=1,53$

Bài tập 2: Có ba tia sáng màu đỏ, lục, tím chiếu đến mặt bên của một lăng kính với cùng một góc tới. Hãy vẽ các tia ló sau khi ra khỏi lăng kính

Lời giải:

Bài tập 3: Cho một tia sáng đi qua môi trường không khí (chiết suất bằng 1) và kim cương (chiết suất bằng 2,419). Nêu điều kiện để xảy ra hiện tượng phản xạ toàn phần tại mặt phân cách giữa hai môi trường trên

Lời giải:

Để xảy ra hiện tượng phản xạ toàn phần tại mặt phân cách giữa không khí và kim cương, ta cần thỏa mãn điều kiện là chiết suất của môi trường chứa tia tới (không khí) lớn hơn chiết suất môi trường chứa tia phản xạ (kim cương) và góc tới (góc giữa tia sáng và pháp tuyến tại mặt phân cách) vượt quá góc phản xạ toàn phần, tức khi mà góc tới i ≥ i_th với góc tới hạn i_th bằng:

Sin i_th = $\frac{n_{2}}{n_{1}}$

Thế nhưng vì n₂ > n₁ (2,419 > 1) nên không thể có phản xạ toàn phần được. Có thể thấy bằng: Sin i_th = $\frac{n_{2}}{n_{1}}=\frac{2,419}{1}=2,419$

=> Không có góc tới i nào thỏa mãn vì sin không thể lớn 1

Bài tập 4: Cho hai tấm bìa màu trắng và màu vàng. Đặt cả hai tấm bìa vào một phòng tối. Nếu chiếu ánh sáng màu đỏ lần lượt vào hai tấm bìa thì ta nhìn thấy chúng có màu gì?

Lời giải:

- Bìa trắng sẽ có màu đỏ, bìa vàng sẽ có màu đen.

Bài tập 5: Một kính lúp có tiêu cự 5 cm.

a. Để dùng kính lúp này quan sát một vật nhỏ, ta phải đặt vật trong khoảng nào trước kính?

b. Ảnh tạo bởi kính lúp có đặc điểm gì?

Lời giải:

a. Để dùng kính lúp này quan sát một vật nhỏ, ta phải đặt vật trong khoảng tiêu cự của thấu kính, tức là nhỏ hơn 5 cm đối với kính lúp này.

b. Ảnh tạo bởi kính lúp là ảnh ảo, cùng chiều và lớn hơn vật.

Bài tập 6: Một vật AB đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ có tiêu cự 12 cm, điểm B nằm trên trục chính và cách thấu kính 6 cm. Vẽ sơ đồ tỉ lệ tạo ảnh và xác định khoảng cách từ vật đến ảnh

Lời giải:

* Từ sơ đồ tỉ lệ tạo ảnh, ta kết luận với AB = 3 cm thì:

- Khoảng cách từ ảnh A’B’ đến thấu kính là 12 ô, tương ứng 12 cm

- Độ lớn của ảnh A’B’ là 6 ô, tương ứng 6 cm