1. Cơ sở hình thành
- Điều kiện tự nhiên: Lưu vực sông Hồng, sông Mã, sông Cả có địa hình đồng bằng màu mỡ, mạng lưới sông ngòi dày đặc, khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, tài nguyên khoáng sản phong phú.
- Tác động: Địa lý thuận lợi giúp cư dân giao lưu văn hóa, phát triển sản xuất, chế tạo công cụ lao động.
- Cơ sở xã hội: Xã hội phân hóa thành quý tộc, nông dân tự do, nô tì. Việc giao lưu sản xuất hình thành liên kết giữa các cộng đồng cư dân.
2. Những thành tựu tiêu biểu
- Đời sống vật chất: Cư dân trồng lúa nước, nuôi gia súc, gia cầm, đánh bắt thủy sản. Trang phục đơn giản, nhà ở chủ yếu là nhà sàn.
+ Ngày thường: nam giới đóng khố, mình trần; nữ mặc áo, váy, yếm che ngực và đều đi chân đất.
+ Vào dịp lễ hội, trang phục có thêm đồ trang sức, như vòng, nhân, khuyên tai, mũ gắn lông vũ,...
- Đời sống tinh thần: Nghệ thuật điêu khắc, làm đồ gốm, âm nhạc với trống đồng, chiêng. Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, thần tự nhiên, lễ hội với đua thuyền, đấu vật.
- Tổ chức xã hội và nhà nước: Xã hội có các xóm làng, tổ chức nhà nước thời Văn Lang do Vua Hùng đứng đầu, thời Âu Lạc do An Dương Vương cai trị, lãnh thổ mở rộng, quân đội mạnh hơn.