1. Nguyên nhân các quan lại, sĩ phu yêu nước đưa ra đề nghị cải cách
- Triều Nguyễn suy yếu, đối phó với cuộc xâm lược của Pháp.
- Một số quan lại, sĩ phu nhận ra sự bảo thủ của triều đình, mạnh dạn đề xuất cải cách.
2. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam nửa sau thế kỉ XIX
- Nguyễn Trường Tộ (1863 - 1871): Gửi gần 60 điều trần, đề nghị chấn chỉnh bộ máy quan lại, phát triển kinh tế, mở rộng ngoại giao, cải tổ giáo dục.
- Trần Đình Túc, Nguyễn Huy Tế, Đinh Văn Điền (1868): Đề nghị khai hoang, mở thương nghiệp, khai mỏ, đóng tàu, chấn chỉnh quốc phòng.
- Viện Thương Bạc (1872): Xin mở cửa biển miền Bắc và Trung để đẩy mạnh giao thương.
- Phạm Phú Thứ (1873): Cải cách quân đội, mở rộng ngoại giao, đặt lãnh sự tại Hương Cảng.
- Nguyễn Lộ Trạch (1877 - 1882): Viết Thời vụ sách, đề nghị chấn hưng dân khí, khai thông dân trí, bảo vệ đất nước.
3. Kết cục, ý nghĩa
a. Kết cục:
- Phần lớn các đề nghị cải cách không được triều đình thực hiện hoặc thực hiện một cách thiếu hệ thống, nửa vời.
- Đến cuối thế kỉ XIX, tất cả những đề nghị cải cách đều thất bại.
b. Ý nghĩa:
- Phản ánh trình độ nhận thức của một bộ phận người Việt Nam hiểu biết, thức thời.
- Tạo nên những tiền đề thiết yếu cho sự chuyển biến trong đời sống tư tưởng, văn hoá, xã hội Việt Nam và làm dấy lên một phong trào Duy tân sôi nổi ở nước ta vào đầu thế kỉ XX.