Trước khi đọc
Câu hỏi 1 SGK Ngữ văn 6 KNTT - Soạn bài Nếu cậu muốn có một người bạn (trang 21): Hãy ghi lại một số từ miêu tả cảm xúc của em khi nghĩ về một người bạn thân. Điều gì khiến các em trở thành đôi bạn thân?
Trả lời:
- Cảm xúc của em khi nghĩ về một người bạn thân: yêu mến, gần gũi, thân thiết, ….
- Điều khiến em và bạn trở thành đôi bạn thân là: cùng có chung sở thích, hay giúp đỡ nhau trong học tập, …
Câu hỏi 2 SGK Ngữ văn 6 KNTT - Soạn bài Nếu cậu muốn có một người bạn (trang 21): Em và người bạn thân ấy đã làm quen với nhau như thế nào?
Trả lời:
- Bạn là hàng xóm nhà em nên chúng em chơi thân từ nhỏ, lớn lên chúng em học chung lớp Tiểu học và giờ chung trường cấp hai.
Đọc văn bản
Câu 1 SGK Ngữ văn 6 KNTT - Soạn bài Nếu cậu muốn có một người bạn (trang 21): Những lời đối thoại giữa hoàng tử bé và cáo.
Trả lời:
+ Xin chào - Xin chào.
+ Mình ở đây,.. dưới cây táo.
+ Bạn là ai? … Bạn dễ thương quá - Mình là cáo.
+ Lại đây chơi với mình đi … Mình buồn quá… - Mình không thể chơi với bạn được… Mình chưa được cảm hóa.
Câu 2 SGK Ngữ văn 6 KNTT - Soạn bài Nếu cậu muốn có một người bạn (trang 21): Chú ý từ “cảm hóa” mỗi khi nó xuất hiện.
Trả lời:
- Cảm hóa: dùng tình cảm tốt đẹp làm cho một đối tượng nào đó cảm phục mà nghe theo, làm theo, chuyển biến theo hướng tích cực.
Câu 3 SGK Ngữ văn 6 KNTT - Soạn bài Nếu cậu muốn có một người bạn (trang 23): Cảm nhận khác nhau của cáo về tiếng những bước chân và về cánh đồng lúa mì.
Trả lời:
- Cảm nhận của cáo:
+ Những bước chân khác chỉ khiến mình trốn vào lòng đất. Còn bước chân của bạn sẽ gọi mình ra khỏi hang, như là tiếng nhạc.
+ Lúa mì chả có ích gì cho mình. Những đồng lúa mì chẳng gợi nhớ gì cho mình cả… Nhưng bạn có mái tóc vàng óng…. Lúa mì vàng óng ả sẽ làm mình nhớ đến bạn. Và mình sẽ thấy thích tiếng gió trên đồng lúa mì…
Câu 4 SGK Ngữ văn 6 KNTT - Soạn bài Nếu cậu muốn có một người bạn (trang 23): Cáo đã chỉ cho hoàng tử bé cách “cảm hóa” mình như thế nào?
Trả lời:
Cáo đã chỉ cho hoàng tủ bé cách "cảm hóa" mình:
- "Cảm hóa" - đó là thứ bị lãng quên lâu lắm rồi. Nó có nghĩa là làm cho nhau gần gũi hơn.
- Cáo nói những bước chân khác chỉ khiến nó trốn sâu vào trong lòng đất còn bước chân của hoàng tử bé sẽ khiến nó ra khỏi hang.
- Đó là điều cần phải rất kiên nhẫn: "Trước tiên, bạn ngồi xa mình một chút, như thế, trên cỏ. Mình sẽ liếc nhìn bạn, còn bạn không nói gì cả. Lời nói là nguồn gốc của mọi sự hiểu lầm. Nhưng mỗi ngày, bạn có thể ngồi xích lại gần hơn".
Câu 5 SGK Ngữ văn 6 KNTT - Soạn bài Nếu cậu muốn có một người bạn (trang 24): Điều gì khiến những bông hồng trên Trái Đất và bông hồng của hoàng tử bé khác hẳn nhau?
Trả lời:
- Những bông hoa trên Trái đất và những bông hoa của Hoàng tử bé khác hẳn nhau vì: không ai "cảm hóa" những bông hồng trên Trái đất đó và những bông hồng đó cũng chẳng "cảm hóa" ai.
Câu 6 SGK Ngữ văn 6 KNTT - Soạn bài Nếu cậu muốn có một người bạn (trang 24): Hoàng tử bé đã nhắc lại lời nói nào của cáo.
Trả lời:
- Hoàng tử bé đã nhắc lại lời của Cáo: "Điều cốt lõi vô hình trong mắt trần".
Trả lời câu hỏi
Câu hỏi 1 SGK Ngữ văn 6 KNTT - Soạn bài Nếu cậu muốn có một người bạn (trang 26): Hoàng tử bé đến từ đâu và gặp cáo trong hoàn cảnh nào?
Trả lời:
- Lai lịch của hoàng tử bé và bối cảnh cuộc gặp gỡ giữa cậu với con cáo: Hai nhân vật đều đang cô đơn, buồn bã.
+ Hoàng tử bé từ một hành tinh khác vừa đặt chân tới Trái Đất đã phải đối diện với nỗi thất vọng, đau khổ khi ngỡ rằng bông hồng của cậu không phải là duy nhất;
+ Cáo thì đang bị săn đuổi, sợ hãi, chạy trốn con người, …
Câu hỏi 2 SGK Ngữ văn 6 KNTT - Soạn bài Nếu cậu muốn có một người bạn (trang 26): Từ "cảm hóa" xuất hiện bao nhiêu lần trong đoạn trích? Qua những lời giải thích của cáo, em hiểu "cảm hóa" có nghĩa là gì?
Trả lời:
- Từ "cảm hóa" xuất hiện 15 lần
- Theo em, “cảm hóa” nghĩa là ta dùng tư tưởng, tình cảm, hành động, sự chân thành của mình để trao tặng một đối tượng nào đó, làm cho đối tượng đó thay đổi tốt hơn.
Câu hỏi 3 SGK Ngữ văn 6 KNTT - Soạn bài Nếu cậu muốn có một người bạn (trang 26): Điều gì ở hoàng tử bé khiến cáo tha thiết mong được làm bạn với cậu?
Trả lời:
- Cáo đã tha thiết mong được làm bạn với hoàng tử bé. Bởi, cuộc sống của cáo thật đơn điệu, "mình săn gà, còn người săn mình. Mọi con gà đều giống nhau, mọi con người đều giống nhau. Cho nên mình hơi chán". Cáo cũng nghĩ hoàng tử bé cần có một người bạn và vì thế nó dậy cho hoàng tử bé cách "cảm hóa" nó.
Câu hỏi 4 SGK Ngữ văn 6 KNTT - Soạn bài Nếu cậu muốn có một người bạn (trang 26): Nếu được hoàng tử bé "cảm hóa", cuộc sống của cáo sẽ thay đổi như thế nào? Qua đó, em cảm nhận được ý nghĩa gì của tình bạn?
Trả lời:
- Khi chưa có bạn, cáo sống trong tâm trạng buồn tẻ, quẩn quanh, sợ hãi: “Mình săn gà, con người săn mình. Mọi con gà đều giống nhau, mọi con người đều giống nhau”. Nhìn cánh đồng lúa mì, cáo chỉ thấy “buồn chán”, tiếng bước chân người chỉ khiến cáo “trốn vào lòng đất”… Nhưng nếu được kết bạn với hoàng tử bé, mọi thứ sẽ thay đổi: “tiếng bước chân bạn sẽ vang lên như tiếng nhạc gọi cáo ra khỏi hang”; “cánh đồng lúa mì sẽ hóa thân thương, ấm áp với cái màu vàng óng như màu tóc bạn…”.
→ Tình bạn sẽ khiến cho cuộc đời cáo trở nên tươi sáng, đẹp đẽ, tràn đầy hạnh phúc như thể được chiếu sáng.
- Ý nghĩa của tình bạn: Không có sự gắn bó, niềm yêu thương thì mọi người, mọi vật trong thế giới này sẽ hóa thành nhạt nhẽo, vô nghĩa, “ai cũng giống ai”…
Câu hỏi 5 SGK Ngữ văn 6 KNTT - Soạn bài Nếu cậu muốn có một người bạn (trang 26): Khi chia tay hoàng tử bé, cáo đã có những cảm xúc gì? Những cảm xúc ấy có khiến cáo hối hận về việc kết bạn với hoàng tử bé không?
Trả lời:
- Khi chia tay hoàng tử bé, cáo đã không hối hận về việc kết bạn với hoàng tử bé.
- Và cáo còn gửi đến Hoàng tử bé bài học trong cuộc sống. Cáo đã khiến cho hoàng tử bé hiểu tại sao bông hồng lại là duy nhất. Như cách lý giải của cáo, đối với cậu thì cáo cũng như hàng trăm con cáo khác. Nhưng nếu cậu có thể thấy sự khác biệt của nó giữa hàng ngàn con cáo khác, thì đó mới chính là tình bạn chân thành. Tình bạn chính là giản dị như vậy.
Câu hỏi 6 SGK Ngữ văn 6 KNTT - Soạn bài Nếu cậu muốn có một người bạn (trang 26): Hoàng tử bé đã nhắc lại những lời nào của cáo "để cho nhớ"? Nêu cảm nhận của em về ý nghĩa của một trong những lời nói đó.
Trả lời:
- Hoàng tử bé đã nhắc lại những lời của cáo "để cho nhớ": "Điều cốt lõi vô hình trong mắt thần", "chính thời gian của mình bỏ ra cho bông hồng của mình", "minh có trách nhiệm với bông hồng của mình".
- Câu nói chứa đựng “bí mật” mà cáo dành tặng cho hoàng tử bé sử dụng hình ảnh ẩn dụ và mang ý nghĩa triết lí: Con người cần phải biết nhìn nhận, đánh giá mọi thứ bằng tình yêu và sự tin tưởng, thấu hiểu. Chỉ khi “nhìn bằng trái tim”, con người mới nhận ra và biết trân trọng, gìn giữ những điều đẹp đẽ, quý giá…. Đó cũng là bí mật của tình yêu làm nên sự kết nối giữa con người với con người, con người với vạn vật.
Câu hỏi 7 SGK Ngữ văn 6 KNTT - Soạn bài Nếu cậu muốn có một người bạn (trang 26): Cáo đã chia sẻ với hoàng tử bé nhiều bài học về tình bạn. Em thấy bài học nào gần gũi và có ý nghĩa nhất với mình?
Trả lời:
- Cáo chia sẻ nhiều bài học về tình bạn như:
+ Bài học về cách kết bạn: Cần thân thiện, kiên nhẫn, dành thời gian để “cảm hóa” nhau; về ý nghĩa của tình bạn: mang đến cho con người niềm vui, hạnh phúc; khiến cho cuộc sống trở nên phong phú, đẹp đẽ hơn.
+ Bài học về cách nhìn nhận, đánh giá và trách nhiệm đối với bạn bè: biết “thấy rõ với trái tim”, biết quan tâm, lắng nghe, thấu hiểu, chia sẻ, bảo vệ….
Câu hỏi 8 SGK Ngữ văn 6 KNTT - Soạn bài Nếu cậu muốn có một người bạn (trang 26): Theo em, nhân vật cáo có phải là một nhân vật của truyện đồng thoại không? Vì sao.
Trả lời:
- Cáo cũng là một nhân vật của truyện đồng thoại vì: nó cũng có cử chỉ, hành động, ngôn ngữ nói năng, cảm xúc, suy nghĩ… giống như con người. Nó vừa mang những đặc tính vốn có của loài cáo lại vừa mang những đặc điểm của con người.
Viết kết nối với đọc
Đề bài: Tưởng tượng và viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) miêu tả cảm xúc của nhân vật cáo sau khi từ biệt hoàng tử bé.
Đoạn văn tham khảo
Sau khi chia tay hoàng tử bé, cáo không cảm thấy cô đơn và đau khổ bởi nó được nhiều thứ. Cáo không hối tiếc vì nhờ có tình bạn với hoàng tử bé, nó không còn thấy đời mình chỉ có buồn tẻ và sợ hãi như trước kia. Thế giới xung quanh cáo không còn “buồn quá” mà trở nên rực rỡ, tỏa sáng, ấm áp và rộng mở đáng yêu: Bởi hoàng tử bé có mái tóc vàng óng nên lúa mì vàng óng ả sẽ làm cáo nhớ đến cậu. Và nó sẽ thấy thích tiếng gió trên đồng lúa mì….