Đọc văn bản
Trái Đất! Có bọn xem người là quả dưa
Họ bổ, cắn người thành muôn mảnh nhỏ
Lũ khác nhìn người như quả bóng trên sân
Để giành giật, họ lao vào, đá, đá.
Trái Đất với tôi – chẳng là dưa, là bóng
Với tôi, người – khuôn mặt thân thương
Nước mắt người tôi lau – xin đừng khóc nữa
Rửa sạch máu cho người đây, tôi hát, dịu dàng.
Trả lời câu hỏi
Câu 1: Bốn câu đầu bài thơ tập trung nói về điều gì?
Trả lời:
- Bốn câu đầu bài thơ tập trung nói về thái độ của nhà thơ đối với những kẻ đang hủy hoại Trái Đất. Nhà thơ ví Trái Đất như quả dưa, quả bóng. Những kẻ hủy hoại Trái Đất đó giành giật, tranh giành lẫn nhau để đạt được mục đích của mình.
Câu 2: Bốn câu sau cho thấy thái độ của nhà thơ đối với Trái đất như thế nào?
Trả lời:
- Bốn câu sau cho thấy thái độ của nhà thơ đối với Trái đất là sụ xót xa, nhà thơ hiểu được những tổn thương, đau đớn mà Trái đất đang hàng ngày hàng giờ phải gánh chịu. Nhà thơ dỗ dành, vỗ về Trái đất, "rửa sạch máu cho người" và "hát dịu dàng" cho người nghe.
Câu 3: Nhắc đến nước mắt và máu nhà thơ muốn nói lên tình trạng gì của Trái đất?
Trả lời:
- Nhắc đến nước mắt và máu, nhà thơ muốn nói lên tình trạng bị xâm phạm của Trái Đất. Con người đang khai thác quá mức tài nguyên thiên nhiên, phá hủy môi trường sống mà bất chấp hậu quả mà Trái Đất đang phải gánh chịu. Tổn thương của Trái Đất hôm nay sẽ được đem trả lại cho chính con người trong thế hệ sau nếu cứ tiếp tục những hành vi sai lầm, tham lam, vụ lợi.
Câu 4: Chỉ ra sự khác nhau giữa các cách hình dung về Trái đất và thái độ cư xử với Trái đất được thể hiện trong bài thơ?
Trả lời:
- Cách hình dung về Trái Đất: Hình dung như quả bóng, quả dưa. Trái Đất bị con người cắt xẻ thành nhiều phần, tranh giành nhau những mảnh đất màu mỡ, tươi tốt. Thái độ của của nhà thơ ở những dòng thơ này thể hiện sự căm ghét, mỉa mai (tác giả gọi là lũ, bọn) trước những hành vi vô đạo đức đó.
- Cách hình dung về Trái Đất: Nhà thơ hình dung về Trái Đất với khuôn mặt thân thương. An ủi, vỗ về. xoa dịu nỗi đau, sự tổn thương của Trái Đất.
→ Nhận xét:
+ Trái Đất được nhìn nhận như một vật sở hữu vô tri, vô giác – Trái Đất được hình dung như một con người có cảm xúc và là một số phận đau khổ.
+ Trái Đất là miếng ăn, miếng mồi – Trái Đất là đối tượng cần được chia sẻ, yêu thương.
+ Cách cư xử bạo ngược, ngu dốt – Cách cư xử nhân văn, hiểu biết.
Câu 5: Hãy tìm ra đặc điểm chung về mặt nội dung giữa bài thơ của Ra-xum Gam-da-tốp với hai văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống và Các loài chung sống với nhau như thế nào?
Trả lời:
- Đặc điểm chung về mặt nội dung giữa bài thơ của Ra-xum Gam-da-tốp với hai văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống và Các loài chung sống với nhau như thế nào là: Cả 3 tác phẩm đều thể hiện tình yêu đối với Trái đất - hành tinh xanh, nơi sinh sống của muôn loài.
- Ở Trái đất, con người là động vật bậc cao nhất có tư duy phát triển nhưng cũng chính con người đang ngày một phá hủy môi trường sống của mình. Các tác phẩm đặt ra vấn đề nhức nhối, cấp bách đó là Trái đất liệu không biết chịu đựng được đến bao giờ. Từ đó, dấy lên hồi chuông thức tỉnh về trách nhiệm bảo vệ Trái đất của mỗi con người chúng ta.
Câu 6: Theo em để cùng "lau nước mắt", "rửa sạch máu" cho Trái đất, mỗi người chúng ta cần phải làm gì?
Trả lời:
- Theo em, để cùng “lau nước mắt" và “rửa sạch máu" cho Trái Đất, mỗi người chúng ta cần phải có trách nhiệm gìn giữ, bảo vệ Trái Đất.
- Nó là những hành động từ nhỏ nhặt: gìn giữ môi trường cho đến lớn lao hơn là chiến dịch như Giờ Trái Đất hay Ngày môi trường. Đồng thời, ta cũng cần tuyên truyền, vận động người thân quanh ta hãy cùng chung tay bảo vệ Trái Đất, nói cho mọi người cùng hiểu về thực trạng đầy đau thương mà Trái Đất đang phải gánh chịu.
Câu 7: Cùng đưa ra một thông điệp giống nhiều văn bản khác, nhưng bài thơ Trái đất vẫn có sự độc đáo, hấp dẫn riêng. Theo em, những gì đã tạo nên sự độc đáo, hấp dẫn riêng đó.
Trả lời:
- Tác giả sử dụng thể loại thơ dễ dàng bộc bạch thái độ, cảm xúc của mình.
- Tác giả so sánh, miêu tả sinh động hình ảnh Trái Đất với quả dưa, quả bóng, khuôn mặt thân thương.
- Cách hình dung về Trái Đất và cách thể hiện tình cảm đối với Trái Đất được bày tỏ qua hai thái độ khác nhau.
- Hình ảnh thơ có sức gợi tả, lay động mạnh mẽ "lau nước mắt'', "rửa sạch máu".
- Tác giả trò chuyện với Trái Đất như với một con người thân thiết, cụ thể, đang đứng đối diện, vì giọng điệu cảm thông, thương xót, vì cách nói giản dị mà thấm thía,…