Mở đầu (trang 4) Sử 12 Cánh diều Bài 1: Ngày 7/6/2019, tại phiên họp Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc ở Niu – Y-oosooc (Mỹ), số phiếu bầu 192/193 phiếu, Việt Nam chính thức trở thành Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo An Liên hợp quốc nhiệm kì 2020- 2021. Đây là lần thứ hai Việt Nam đảm nhiệm vị trí này trong Liên hợp quốc- tổ chức liên chính phủ lớn nhất trên thế giới.
Vậy bối cảnh lịch sử và quá trình hình thành Liên hợp quốc như thế nào? Mục tiêu và nguyên tắc hoạt động ra sao? Từ khi thành lập đến nay, Liên hợp quốc có những vai trò gì?
1. Một số vấn đề cơ bản về Liên hợp quốc
Câu hỏi mục 1a (trang 5) Sử 12 Cánh diều Bài 1: Nêu bối cảnh lịch sử và quá trình hình thành Liên hợp quốc.
Trả lời:
- Bối cảnh ra đời của tổ chức Liên hợp quốc:
+ Vào giai đoạn cuối của Chiến tranh thế giới thứ hai, các nước Đồng minh thấy sự cần thiết phải hợp tác để tiêu diệt chủ nghĩa phát xít, kết thúc chiến tranh, đồng thời xác lập một tổ chức quốc tế nhằm duy trì hoà bình và trật tự thế giới sau tranh.
+ Nhân dân thế giới có khát vọng được sống trong hòa bình.
- Quá trình hình thành của tổ chức Liên hợp quốc: kéo dài từ năm 1941 đến năm 1945, trải qua nhiều sự kiện quan trọng.
+ Ngày 12-6-1941: Các nước Đồng mình ra Bản tuyên bố Luân Đôn, cam kết cùng hợp tác, cả trong chiến tranh và hoà bình.
+ Từ 28-11 đến 1-12-1943: Tại Hội nghị Tê-hê-ran (Iran), nguyên thủ ba nước: Liên Xô, Mỹ, Anh khẳng định quyết tâm thành lập Liên hợp quốc
+ Tháng 2-1945: Tại Hội nghị Ian-ta (Liên Xô), nguyên thủ ba nước Liên Xô, Mỹ, Anh thống nhất thành lập tổ chức Liên hợp quốc để duy trì hoà bình và an ninh quốc tế.
+ Từ 25-4 đến 26-6-1945: Đại diện 50 nước họp tại Xan Phran-xi-xcô (Mỹ) thông qua Hiến chương Liên hợp quốc.
+ Ngày 24-10-1945: Với sự phê chuẩn Hiến chương của các nước thành viên, Liên hợp quốc chính thức được thành lập.
Câu hỏi mục 1b (trang 6) Sử 12 Cánh diều Bài 1: Trình bày mục tiêu và nguyên tắc hoạt động của Liên hợp quốc?
Trả lời:
- Mục tiêu
+ Mục tiêu của việc thành lập Liên hợp quốc được quy định trong Điều 1 của Hiến chương Liên hợp quốc: 1. Duy trì hòa bình và an ninh quốc tế; 2. Phát triển mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc trên cơ sở tôn trọng quyền bình đẳng, quyền tự quyết dân tộc và củng cố hoà bình thế giới; 3.
Thúc đẩy hợp tác quốc tế để giải quyết các vấn đề về kinh tế, xã hội, văn hoá, nhân đạo trên cơ sở tôn trọng các quyền con người và quyền tự do cơ bản cho tất cả mọi người; 4. Trở thành trung tâm phối hợp mọi hành động của các dân tộc nhằm đạt được những mục tiêu nói trên.
+ Trong số các mục tiêu nêu trên, mục tiêu duy trì hòa bình và an ninh thế giới được Liên hợp quốc chú trọng, làm cơ sở để thực hiện các mục tiêu còn lại
- Nguyên tắc hoạt động:
Để đảm bảo Liên hợp quốc là một tổ chức quốc tế thực sự phục vụ mục tiêu chung
của cộng đồng, Hiến chương Liên hợp quốc đã thể hiện các nguyên tắc hoạt động của
tổ chức này.
- Các nguyên tắc hoạt động của Liên hợp quốc:
1. Bình đẳng chủ quyền của tất cả các quốc gia thành viên;
2. Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị quốc gia;
3. Cấm đe dọa sử dụng vũ lực hoặc sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế;
4. Không can thiệp vào công việc nội bộ các nước;
5. Tôn trọng các nghĩa vụ quốc tế và luật pháp quốc tế;
6. Giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hoà bình.
(Theo Điều 2, Hiến chương Liên hợp quốc)
2. Vai trò của Liên hợp quốc
Câu hỏi mục 2 (trang 8) Sử 12 Cánh diều Bài 1: Đọc thông tin, tư liệu và quan sát các hình từ 4 đến 7, trình bày vai trò của Liên hợp quốc. Em ấn tượng với vai trò nào nhất? Vì sao?
Trả lời:
- Vai trò của Liên hợp quốc:
+ Liên Hợp Quốc (LHQ) đóng một vai trò quan trọng trong duy trì hòa bình và an ninh thế giới, thúc đẩy quyền con người, phát triển kinh tế và xã hội, cũng như giải quyết xung đột và thảm họa nhân đạo trên toàn cầu.
+ Liên hợp quốc cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đào tạo quốc tế và hòa giải tranh chấp qua các tổ chức và chương trình của mình.
- Vai trò mà em ấn tượng nhất: là việc giúp giải quyết xung đột và khủng hoảng nhân đạo trên toàn cầu. Vì cách đào tạo nhân lực và cung cấp các nguồn lực cần thiết, LHQ đã đóng vai trò quan trọng trong việc hòa giải và giải quyết xung đột, từ đó giúp hạn chế thiệt hại và cảm hứng hy vọng cho hòa bình và phát triển trong các khu vực bị ảnh hưởng.
Luyện tập
Câu hỏi Luyện tập (trang 8) Sử 12 Cánh diều Bài 1: Chọn 5 từ khoá thể hiện nguyên tắc hoạt động và 5 từ khoá thể hiện vai trò của Liên hợp quốc.
Lời giải:
- 5 từ khóa thể hiện nguyên tắc hoạt động của Liên hợp quốc:
+ Bình đẳng chủ quyền
+ Từ bỏ vũ lực.
+ Thượng tôn pháp luật.
+ Giải pháp hòa bình.
+ Không can thiệp vào công việc nội bộ
- 5 từ khóa thể hiện vai trò của Liên hợp quốc:
+ Duy trì hòa bình
+ Thúc đẩy phát triển
+ Đảm bảo nhân quyền.
+ Phát triển văn hóa, xã hội.
+ Mục tiêu phát triển Thiên niên kỉ.
Vận dụng
Câu hỏi Vận dụng (trang 8) Sử 12 Cánh diều Bài 1: Sưu tầm tư liệu về một số cơ quan chuyên môn của Liên hợp quốc hoạt động tại Việt Nam. Giới thiệu tư liệu đó với thầy cô và bạn học.
Lời giải:
Dưới đây là một số cơ quan chuyên môn của Liên hợp quốc hoạt động tại Việt Nam:
- UNESCO - Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc
- UNICEF - Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc
- WHO - Tổ chức Y tế Thế giới
Những tư liệu về hoạt động của các cơ quan này tại Việt Nam có thể giúp thầy cô và bạn học hiểu rõ hơn về những nỗ lực và hoạt động của Liên hợp quốc trong nước ta. Các tư liệu này cũng có thể cung cấp thông tin chi tiết về các dự án, chương trình và các hoạt động cụ thể mà các cơ quan này đang thực hiện tại Việt Nam.