Đọc văn bản
NGÀY XƯA
- VŨ CAO -
Mẹ tôi ru cháu chiều chiều
Thường là ru mấy câu Kiều cháu nghe:
“Mây Tần khóa kín song the
Bụi hồng lẽo đẽo đi về chiêm bao…”
Tôi rằng: cháu hiểu làm sao
Những câu thơ tự thuở nào, mẹ ơi!
Mẹ nhìn, chẳng trả lời tôi,
Hai tay ôm cháu, mẹ ngồi vẫn run:
“Mai sau dù có bao giờ
Đốt lò hương ấy, so tơ phím này…”
Con tôi đôi má tròn đầy
Lại ngon giấc ngủ thơ ngây chiều chiều
Bâng khuâng mẹ nói một điều:
- Nghĩa mà thương phận cô Kiều ngày xưa…
Sau khi đọc
Câu hỏi 1 SGK Ngữ văn 9 Kết nối tri thức - Soạn bài Ngày xưa (trang 103): Bà ru cháu bằng những câu Kiều, mặc dù cháu còn rất nhỏ, chưa thể hiểu được. Điều đó gợi cho em suy nghĩ gì?
Trả lời:
- Việc bà hát ru cháu bằng những câu Kiều, mặc dù cháu còn rất nhỏ, chưa thể hiểu được đã gợi cho em suy nghĩ về việc lưu truyền, bảo tồn những nét đẹp văn hóa của dân tộc ta. Đứa trẻ chưa thể biết chữ, không biết nội dung Truyện Kiều, nhưng mỗi ngày đều được nghe bà hát ru bằng Truyện Kiều, nó sẽ ghi nhớ và in sâu những câu ngâm nga Truyện Kiều từ bà, từ đó sẽ luôn giữ kí ức về câu hát ru và câu thơ trong Truyện Kiều.
Câu hỏi 2 SGK Ngữ văn 9 Kết nối tri thức - Soạn bài Ngày xưa (trang 103): Bài thơ cho thấy Truyện Kiều đã được tiếp nhận theo những cách nào?
Trả lời:
- Truyện Kiều được tiếp nhận theo cách truyền miệng, giữa bà và cháu qua những lời ru.
Câu hỏi 3 SGK Ngữ văn 9 Kết nối tri thức - Soạn bài Ngày xưa (trang 103): Bài thơ gợi cho em suy nghĩ gì về sức sống của Truyện Kiều trong lòng người dân Việt Nam?
Trả lời:
- Bài thơ gợi cho em về sức sống mạnh mẽ của Truyện Kiều trong lòng người dân Việt Nam. Truyện Kiều vốn đã được Nguyễn Du sáng tác từ rất lâu, cách ngày nay cả trăm năm. Nhưng cho đến nay, mọi người vẫn thuộc Truyện Kiều. Truyện Kiều xuất hiện ở mọi lúc, mọi nơi: những câu hát ru Kiều được bà, mẹ hát cho con nghe; tiếng đọc bài Truyện Kiều bi bô của học sinh; tiếng người già ngâm nga. Đến cả lời ăn tiếng nói hàng ngày, người ta cũng dùng Kiều để nói được. Nhớ đến Kiều, mọi người không chỉ nhớ đến cốt truyện, mà còn đồng cảm cho số phận của cô Kiều.
Câu hỏi 4 SGK Ngữ văn 9 Kết nối tri thức - Soạn bài Ngày xưa (trang 103): Em có nhận xét gì về hình thức nghệ thuật của bài thơ (thể thơ, ngôn ngữ, hình ảnh, cách tổ chức, sắp xếp ý thơ,…)?
Trả lời:
- Bài thơ được viết theo thể thơ lục bát- một thể thơ truyền thống của văn học Việt Nam. Không những vậy, những hình ảnh trong bài thơ là những hình ảnh giản dị, gần gũi như “lời bà ru”, những câu Kiều,.. Hình thức nghệ thuật của bài thơ "Ngày xưa" giản dị, mộc mạc nhưng cũng rất tinh tế, giàu sức gợi. Hình thức nghệ thuật đã góp phần thể hiện nội dung của bài thơ một cách sinh động, sâu sắc. Bài thơ "Ngày xưa" là một tác phẩm nghệ thuật có giá trị cao về cả nội dung và hình thức.