Khởi động
Câu hỏi Khởi động SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 12 (trang 73): Khi đang chơi thể thao cùng các bạn, bất chợt em thấy bạn bị đau ở cổ chân và không thể vận động được nữa. Cổ chân của bạn em đã bị làm sao? Em sẽ hành động như thế nào?Trả lời:
- Cổ chân của bạn em có thể bị sai khớp hoặc bong gân
- Em sẽ báo cáo với giáo viên bộ môn và gọi nhân viên y tế của trường
1. Cấp cứu các tai nạn thông thường
Câu hỏi mục 1 SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 12 (trang 75): Trình bày trước lớp cách nhận biết, cấp cứu và đề phòng những tai nạn thường gặp: Bong gân, sai khớp, điện giật, đuối nước, ngất, rắn cắn, say nóng, say nắng.Trả lời:
* Cách nhận biết, cấp cứu và đề phòng những tai nạn thường gặp: bong gân, sai khớp, điện giật, đuối nước, ngất, rắn cắn, say nóng, say nóng:
- Bong gân:
+ Cấp cứu: băng ép nhẹ; ngâm vị trí đau vào nước muối ấm hoặc chườm đá; băng cố định, tập vận động ngay khi bớt đau. Nếu đau quá nặng, cần đến ngay cơ sở y tế.
+ Đề phòng: khởi động kĩ trước khi bắt đầu hoạt động thể dục thể thao; tập thể dục thường xuyên và nghỉ giải lao phù hợp; thực hiện an toàn trong lao động, sinh hoạt; sân bãi luyện tập đảm bảo an toàn.
- Sai khớp:
+ Cấp cứu: để nạn nhân nằm bất động, giữ nguyên tư thế và chuyển ngay đến bệnh viện.
+ Đề phòng: khi hoạt động phải chấp hành nghiêm chỉnh các quy định về an toàn. Kiểm tra kĩ an toàn nơi lao động, luyện tập.
- Điện giật:
+ Cấp cứu: nhanh chóng cách li nạn nhân khỏi nguồn điện (không dùng tay tiếp xúc trực tiếp). Nếu nạn nhân không còn thở thì hô hấp nhân tạo ngay. Khi nạn nhân thở được thì chuyển đến bệnh viện.
+ Đề phòng: bảo đảm an toàn các nguồn điện, chống cháy nổ, rò rỉ, chập. Không để trẻ em gần ổ cắm và công tắc điện.
- Đuối nước:
+ Cấp cứu: nhanh chóng vớt nạn nhân lên bờ bằng mọi cách. Đặt nạn nhân trên nền phẳng cứng, khô ráo, thoáng khí và nhận định tình trạng nạn nhân; dùng bông, gạc móc bùn đất, dãi nhớt khỏi miệng; hô hấp nhân tạo; chuyển đến bệnh viện để điều trị tiếp.
+ Đề phòng: Thực hiện nghiêm các quy định về giao thông đường thủy và quy tắc an toàn khi bơi, làm việc ở dưới nước; quản lí trẻ em và hướng dẫn kĩ năng bơi lội, đề phòng đuối nước cho người lớn trong điều kiện lao động.
- Ngất:
+ Cấp cứu: đặt nạn nhân nằm nơi thoáng khí, yên tĩnh, kê gối dưới vai cho đầu hơi ngửa ra sau. Dùng bông, gạc lau chùi đất, cát, đờm (dãi) ở, mũi, miệng; cởi khuy áo, quần, nới dây lưng để máu dễ lưu thông. Xoa bóp cơ thể, tát vào má, giật tóc mai.
+ Đề phòng: trong quá trình lao động, luyện tập phải bảo đảm an toàn. Tránh làm việc căng thẳng, quá sức, cần làm việc điều độ, nghỉ ngơi hợp lí. Rèn luyện sức khỏe thường xuyên.
- Rắn cắn:
+ Cấp cứu: cho nạn nhân nằm yên, trấn an họ. Bất động và đặt nơi bị rắn cắn thấp hơn so với tim để hạn chế hấp thu nọc độc. Rửa sạch vết thương bằng xà phòng và nước. Băng chun hoặc vải sạch lên vết thương và phía trên vết thương. Nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.
+ Đề phòng: biết về các loại rắn cắn và nơi chúng sống. Đi ủng, giày cao cổ và quần dài. Phát quang khu vực xung quanh để rắn không trú ẩn.
- Say nóng, say nắng:
+ Cấp cứu: nhanh chóng đưa nạn nhân vào nơi thoáng mát, nới lỏng quần áo; quạt mát, chườm lạnh bằng khăn ướt hoặc đá; cho uống nước orezol hoặc nước đường chanh. Trường hợp nặng thì sau khi sơ cứu chuyển ngay đến bệnh viện.
+ Đề phòng: ăn uống đủ chất, khi làm việc dưới trời nắng phải đội mũ, nón, bảo hộ lao động và thông gió tốt, không hoạt động dưới trời nắng gắt; luyện tập tăng dần khả năng chịu đựng; thích nghi với thời tiết nắng, nóng.
2. Kĩ thuật băng vết thương
Câu hỏi mục 2 SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 12 (trang 76): Từ hai kiểu băng trên, em hãy áp dụng vào băng cụ thể một số vị trí.Trả lời:
- HS thực hiện động tác theo các bước đã được GV hướng dẫn
3. Kỹ thuật cầm máu tạm thời
Câu hỏi 1 SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 12 (trang 78): Nếu không tiến hành cảm máu khẩn trương thì sẽ xảy ra những điều gì?Trả lời:
- Nếu không tiến hành cầm máu khẩn trương, sẽ rất đến tình trạng mất máu nhiều, gây sốc nặng và có thể dẫn tới tử vong.
Câu hỏi 2 SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 12 (trang 78): Em hãy tìm hiểu và trình bày nguyên tắc đặt garô.
Trả lời:
- Garo là phương pháp cầm máu tạm thời bằng dây cao su hoặc dây vải xoắn chặt vào đoạn chi, để làm ngừng sự lưu thông máu từ phía trên xuống phía dưới của chi. Nếu thực hiện garo không đúng cách có thể làm cả đoạn chi bị hoại tử, phải cắt bỏ.
- Nguyên tắc đặt garo
+ Garô phải đặt sát ngay phía trên vết thương và để lộ ra ngoài. ...
+ Người bị đặt garo phải được nhanh chóng chuyển về tuyến sau. ...
+ Phải chấp hành triệt để những quy định về ga-rô: Ghi rõ ngày giờ ga-rô, giờ nới ga-rô lần một, giờ nới ga-rô lần hai, họ tên bệnh nhân.
4. Kỹ thuật cố định gãy xương
Câu hỏi mục 4 SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 12 (trang 79): Nêu mục đích và nguyên tắc cố định tạm thời gãy xương. Có thể sử dụng những loại nẹp nào để cố định gãy xương?Trả lời:
- Mục đích và nguyên tắc cố định tạm thời gãy xương:
+ Mục đích: nhằm giữ cho ổ gãy được tương đối ổn định, người bị thương được vận chuyển an toàn đến cơ sở y tế.
+ Nguyên tắc: giảm đau trước khi cố định gãy xương; nẹp phải được cố định cả khớp trên và khớp dưới ổ gãy; có thể nhẹ nhàng kéo chỉnh lại trục cho bớt biến dạng nếu được giảm đau thật tốt, trước khi đặt nẹp cố định, phải lót bông, gạc hoặc vải mềm chống loét điểm tì.
- Những loại nẹp nào để cố định gãy xương: nẹp tre, nẹp Crame,...
5. Kỹ thuật sơ cứu bỏng
Câu hỏi mục 5 SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 12 (trang 79): Bỏng thường do những nguyên nhân nào? Mục đích và biện pháp sơ cứu bỏng là gì?Trả lời:
- Bỏng thường do những nguyên nhân: do nhiệt như nước ôi, dầu mỡ sôi, hơi nước nóng…; do điện; do hóa chất; do bức xạ…
* Mục đích: Nhanh chóng loại trừ tác nhân gây bỏng ra khỏi cơ thể
- Biện pháp sơ cứu bỏng:
+ Tách nạn nhân khỏi vật cháy.
+ Cởi bỏ quần áo bén lửa.
+ Ngâm vùng da bị bỏng vào nước sạch.
+ Đưa đến cơ sở y tế gần nhất.
+ Giữ ấm cơ thể trong thời tiết lạnh.
+ Bù nước nếu nạn nhân còn tỉnh.
6. Hô hấp nhân tạo
Câu hỏi mục 6 SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 12 (trang 80): Những nguyên nhân nào gây ra ngạt thở? Làm thế nào để nhận biết một người bị ngạt thở và cách xử lí.Trả lời:
* Nguyên nhân gây ra hiện tượng này bao gồm việc đường hô hấp bị cản trở do các bệnh lý hoặc sự hiện diện của những vật thể lạ hoặc điều kiện sống bên ngoài cơ thể.
* Cách để nhận biết một bị ngạt thở:
- Ho hoặc nôn khan;
- Tín hiệu bằng tay và sự hoảng sợ (đôi khi chỉ vào cổ họng);
- Đột ngột không thể nói chuyện;
- Nắm chặt cổ họng: Phản ứng tự nhiên khi bị nghẹn là lấy một hoặc cả hai tay nắm lấy cổ họng. Đây là dấu hiệu nghẹt thở phổ biến và là cách để báo cho những người xung quanh biết rằng bạn đang bị nghẹt thở;
- Thở khò khè;
- Da mặt chuyển sang màu xanh lam: Tím tái, một màu xanh lam đối với da, có thể được nhìn thấy sớm nhất ở xung quanh mặt, môi và các kẽ móng tay. Bạn có thể thấy điều này, nhưng các dấu hiệu nghẹt thở nghiêm trọng khác sẽ xuất hiện đầu tiên;
- Nếu trẻ sơ sinh bị sặc, cần phải chú ý nhiều hơn đến hành vi của trẻ sơ sinh. Họ không thể được dạy về dấu hiệu nghẹt thở phổ quát;
- Khó thở;
- Khóc yếu, ho yếu hoặc cả hai.
* Cách xử lí:
- Thổi ngạt.
- Ép tim lồng ngực.
- Phương pháp Nis-sen.
- Phương pháp Xin-vesto.
7. Kỹ thuật chuyển thương
Câu hỏi mục 7 SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 12 (trang 81): Mục đích và yêu cầu chuyển thương là gì? Kĩ thuật thực hiện các phương pháp chuyển thương nêu trên như thế nào?Trả lời:
- Mục đích: nhằm nhanh chóng đưa người bị thương đến nơi an toàn, đến cơ sở y tế để điều trị.
- Yêu cầu: phải thích hợp với yêu cầu của vết thương. Người bị thương gãy xương đùi, có vết thương cột sống phải được vận chuyển bằng cáng cứng.
=> Kỹ thuật thực hiện các phương pháp chuyển thương nếu trên đều là những kỹ thuật cơ bản và thông dụng, dễ làm.
Luyện tập - Vận dụng
Vận dụng 1: Trong một lần đi tập thể dục buổi chiều, khi ngang qua hồ nước em thấy có người bị đuối nước đang vùng vẫy dưới hồ. Khi đó, em sẽ hành động như thế nào?Trả lời:
- Trong một lần đi tập thể dục buổi chiều, khi ngang qua hồ nước em thấy có người bị đuối nước đang vùng vẫy dưới hồ. Khi đó, em sẽ:
+ Nhanh chóng vớt bạn lên bờ bằng mọi cách.
+ Đặt bạn trên nền phẳng cứng, khô ráo, thoáng khí và nhận định tình trạng bạn.
+ Dùng bông, gạc móc bùn đất, dãi nhớt khỏi miệng.
+ Hô hấp nhân tạo; chuyển đến bệnh viện để điều trị tiếp.
Vận dụng 2: Trong lúc em cùng các bạn vui đùa, không may bạn em bị va đầu vào tường gây chảy máu và khiến mọi người hoảng hốt. Để giúp đỡ bạn, em sẽ làm gì?
Trả lời:
* Để giúp đỡ bạn, em sẽ:
- Rửa sạch tay trước và sau sơ cứu khi chảy máu.
- Xác định vị trí nơi chảy máu để xử lý đúng phương pháp.
- Dùng các ngón tay ép chặt lên vết thương ít nhất 5 – 10 phút để cầm máu.
- Đặt bạn nằm xuống.
- Phủ vết thương bằng miếng gạc sạch rồi băng lại, không chặt quá làm tắc nghẽn lưu thông máu.
- Kiểm tra lại, nếu thấy máu còn chảy thấm qua lớp băng thì đặt thêm miếng gạc nữa rồi băng phủ lên, không tháo lớp băng đầu ra.