Khởi động
Câu hỏi mở đầu SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 2 (trang 11): Em hãy nêu hiểu biết của mình về nhiệm vụ của Quân đội và Công an nhân dân?Trả lời:
- Quân đội có nhiệm vụ bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ, chủ quyền của quốc gia, chống giặc ngoại xâm.
- Công an có nhiệm vụ giữ gìn an ninh trật tự an toàn trong xã hội
I. Nội dung cơ bản của một số luật quốc phòng an ninh
1. Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh
Câu hỏi mục 1 SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 2 (trang 12): Hãy hoàn thành bảng mẫu theo gợi ý:
Trả lời:
2. Luật Sĩ quan quân đội nhân dân Việt Nam
Câu hỏi mục 2 SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 2 (trang 13): Quan sát Hình 2.1 và cho biết vị trí, chức năng của sĩ quan. Hãy nêu nghĩa vụ, trách nhiệm của sĩ quan đối với Tổ quốc.
Trả lời:
- Quan sát Hình 2.1 và cho biết vị trí, chức năng của sĩ quan: Là lực lượng nòng cốt của quân đội và là thành phần chủ yếu trong đội ngũ cán bộ quân đội, đảm nhiệm các chức vụ lãnh đạo, chỉ huy, quản lí hoặc trực tiếp thực hiện một số nhiệm vụ khác, bảo đảm cho quân đội sẵn sàng chiến đấu và hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao (Điều 2).
+ Hình a: là nhiệm vụ huấn luyện sẵn sàng chiến đấu của sĩ quan, thể hiện chức năng cho quân đội, sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu giành thắng lợi trong mọi điều kiện.
+ Hình b: là nhiệm vụ bộ giúp nhân dân vùng biển gia cố, kè bờ nhà cửa chống bão, thể hiện việc sĩ quan lãnh đạo, chỉ huy đơn vị tham gia phòng, chống bão lũ.
+ Hình c: là nhiệm vụ bộ đội giúp nhân dân thu hoạch lúa sau bão, thể hiện sĩ quan tham gia thực hiện công tác dân vận.
+ Hình d: là bộ đội hải quân phối hợp với dân quân tự về tuần tra bờ biển, thể hiện việc luôn nâng cao tinh thần cảnh giác, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc của sĩ quan nói riêng, quân đội nói riêng.
* Nghĩa vụ, trách nhiệm của sĩ quan đối với Tổ quốc.
- Nghĩa vụ: sẵn sàng chiến đấu, hi sinh bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng và Nhà nước
- Trách nhiệm:
+ Chịu trách nhiệm trước pháp luật và cấp trên về những mệnh lệnh của mình;
+ Lãnh đạo, chỉ huy, quản lý, tổ chức thực hiện mọi nhiệm vụ của đơn vị theo chức trách được giao, bảo đảm cho đơn vị sẵn sàng chiến đấu và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ trong bất kì hoàn cảnh, điều kiện nào.
3. Luật Công an nhân dân
Câu hỏi mục 3 SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 2 (trang 14): Quan sát Hình 2.2 và cho biết Công an nhân dân có vị trí, chức năng gì? Nghĩa vụ, trách nhiệm của sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ Công an nhân dân là gì?
Trả lời:
* Vị trí của Công an nhân dân:
- Công an nhân dân là lực lượng vũ trang nhân dân làm nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật về an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội
* Chức năng của Công an nhân dân:
- Công an nhân dân có chức năng tham mưu với Đảng, Nhà nước về bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật về an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội; thực hiện quản lý nhà nước về bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội,…
* Nghĩa vụ, trách nhiệm của sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ Công an nhân dân
- Tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, nhân dân, với Đảng và Nhà nước
- Trung thực, dũng cảm, cảnh giác, sẵn sàng chiến đấu, hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao
- Tận tụy phục vụ nhân dân, kính trọng, lễ phép đối với nhân dân
II. Phấn đấu trở thành sỹ quan quân đội và công an nhân dân
Câu hỏi mục II SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 2 (trang 15): Điều gì đã khiến Hoàng Phú Thịnh quyết tâm trở thành sĩ quan? Để trở thành Sĩ quan Quân đội hoặc Công an nhân dân, em sẽ làm những gì?Trả lời:
- Hoàng Phú Thịnh quyết tâm trở thành sĩ quan vì: Hoàng Phú Thịnh muốn trở thành sĩ quan để cống hiến cho Tổ quốc, biểu hiện cụ thể là
+ Anh luôn nỗ lực phấn đấu, vừa rèn luyện trong môi trường quân ngũ, vừa tranh thủ thời gian ôn luyện để tiếp tục theo đuổi ước mơ trở thành sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam.
+ Với nghị lực và quyết tâm cao, anh đã trúng tuyển vào ngôi trường mà mình mơ ước ở kì thi tuyển sinh đại học năm sau.
- Để trở thành Sĩ quan Quân đội hoặc Công an nhân dân, cần rèn luyện theo những tiêu chuẩn trở thành Sĩ quan Quân đội và Công an nhân dân:
+ Có đủ tiêu chuẩn về chính trị, phẩm chất đạo đức, trình độ học vấn, sức khỏe, tuổi đời.
+ Có nguyện vọng và khả năng hoạt động trong lĩnh vực quân sự.
Luyện tập
Luyện tập 1: Em đặt mục tiêu gì khi học môn Giáo dục quốc phòng và an ninh?Lời giải:
* Mục tiêu hiểu và nắm chắc:
- Chính sách quốc phòng an ninh của Đảng và Nhà nước.
- Truyền thống đánh giặc của dân tộc.
- Kĩ năng và điều lệ đội ngũ, kĩ thuật chiến đấu bộ binh,...
Luyện tập 2: Em hãy nêu cảm nghĩ của mình về sĩ quan Hoàng Phú Thịnh sau khi đọc đoạn văn dưới đây:
Sau khi tốt nghiệp sĩ quan, mặc dù quê ở vùng Đồng bằng Sông Hồng nhưng Hoàng Phú Thịnh đã xung phong về công tác tại một đơn vị ở vùng biên giới phía Bắc của Tổ quốc. Trong quá trình công tác, anh luôn nỗ lực hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Theo kế hoạch năm nay anh sẽ xây dựng gia đình, hai bên gia đình đã làm lễ ăn hỏi và ấn định ngày tổ chức lễ cưới. Tuy nhiên, do tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, anh xung phong cùng với đơn vị tham gia phòng chống dịch, vì vậy anh đã xin phép gia đình hoãn ngày cưới của mình cho đến khi hoàn thành nhiệm vụ.
Lời giải:
- Cảm nghĩ của em: Hoàng Phú Thịnh là một sĩ quan anh dũng, cần cù, chất phác luôn tận tụy với công việc, không ngại khó khăn gian khổ, luôn đặt nhiệm vụ và tính mạng của nhân dân lên hàng đầu, sẵn sàng chiến đấu hi sinh để hoàn thành nhiệm vụ.
Luyện tập 3: Em hãy sưu tầm những câu chuyện nói về nhiệm vụ của Công an nhân dân và kể cho mọi người nghe. Điều gì khiến em tâm đắc nhất ở những câu chuyện đó?
Lời giải:
- Điều tra tội phạm về ma túy là một chuyên ngành khó của lực lượng Công an nhân dân, nhưng với anh Dũng, đó lại là mục tiêu phấn đấu từ nhỏ. Anh Dũng quê Hải Dương, tự nhận mình là người ưa mạo hiểm, ghét sự bất công. Đó cũng là lý do sau khi tốt nghiệp Đại học Cảnh sát nhân dân, đồng chí xin về công tác tại Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an quận Thanh Xuân, TP Hà Nội. Hơn 20 năm lăn lộn, đấu tranh với tội phạm, Trung tá Dũng không nhớ nổi bao lần đối mặt với hiểm nguy, nhưng đồng chí không hề nao núng mà coi đó là những kinh nghiệm xương máu để hướng đến thành công. Những lần trực tiếp phá án đã giúp đồng chí trưởng thành hơn. Đồng chí Dũng được cấp trên tin tưởng, trở thành Phó Đội trưởng Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, rồi sau đó được bổ nhiệm làm Trưởng Công an phường Khương Trung, quận Thanh Xuân. Tuy nhiên, niềm đam mê "đánh án ma túy" đã ngấm vào máu của Trung tá Phạm Đức Dũng, nên dù ở cương vị mới nhưng chỉ trong vòng 01 năm, Công an phường Khương Trung đã phá 07 vụ án liên quan tới tội phạm ma túy, trong đó có 02 chuyên án ma túy lớn. Theo đồng chí, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng hết sức tinh vi và manh động, song với kinh nghiệm của người lính trinh sát, Trung tá Dũng đã vượt qua mọi thử thách của các đối tượng buôn bán “cái chết trắng”. Trung tá Dũng đã chỉ đạo Công an phường Khương Trung bắt quả tang 03 đối tượng, khi chúng đang thực hiện hành vi mua bán trái phép chất ma túy. Trong vụ án này, tang vật được lực lượng Công an thu giữ tại chỗ là 990 viên ma túy tổng hợp Methamphetamine có trọng lượng 94,150 g, gần 0,5 kg thuốc phiện, 01 xe máy, 12 triệu đồng cùng nhiều điện thoại di động và một số tang vật khác. Đồng chí Dũng cho hay, mỗi chuyên án là một câu chuyện để đời vì tình tiết không vụ nào giống vụ nào. Để đạt được thành công, ngoài trình độ chuyên môn, người chiến sỹ Công an nhân dân phải có lòng yêu nghề cùng bản lĩnh vững vàng, không bị lung lay trước sự cám dỗ của tội phạm. Làm việc không chỉ đơn thuần là hoàn thành nhiệm vụ, đối với đồng chí Dũng, đó còn là danh dự.
=> Điều khiến em tâm đắc nhất: lòng yêu nghề cùng bản lĩnh vững vàng, tinh thần sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ Tổ quốc của người chiến sĩ Công an nhân dân.
Vận dụng
Vận dụng 1: Em hãy viết ra giấy những điều sẽ làm nếu trở thành sĩ quan Quân đội hoặc Công an nhân dân Việt Nam?Trả lời:
- Rèn luyện bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc và nhân dân, với Đảng Cộng sản Việt Nam và Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam
- Sẵn sàng chiến đấu, hy sinh bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng Cộng sản Việt Nam và Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam
- Thường xuyên giữ gìn và trau dồi đạo đức cách mạng, học tập, rèn luyện nâng cao trình độ, kiến thức, năng lực về chính trị, quân sự, văn hoá, chuyên môn và thể lực để hoàn thành nhiệm vụ
- Tuyệt đối phục tùng tổ chức, phục tùng chỉ huy; nghiêm chỉnh chấp hành điều lệnh, điều lệ, chế độ, quy định của quân đội; giữ bí mật quân sự, bí mật quốc gia
Vận dụng 2: Từ những kiến thức đã học em có nhận thức gì về nghĩa vụ, trách nhiệm của mình với Tổ quốc?
Trả lời:
- Tích cực tham gia các hoạt động an ninh, quốc phòng ở địa phương; tham gia hoạt động đền ơn đáp nghĩa.
- Tham gia đăng kí huấn luyện nghĩa vụ quân sự khi đến tuổi;
- Sẵn sàng lên đường làm nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc.
- Vận động bạn bè, người thân thực hiện tốt nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc
Vận dụng 3: Em hãy tìm hiểu về bậc hàm của hạ sĩ quan, chiến sĩ trong Quân đội nhân dân và Công an nhân dân Việt Nam.
Trả lời:
- Hạ sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam có ba bậc quân hàm:
+ Thượng sĩ;
+ Trung sĩ;
+ Hạ sĩ.
- Hạ sĩ quan Công an nhân dân Việt Nam có 03 bậc:
+ Thượng sĩ;
+ Trung sĩ;
+ Hạ sĩ.