Khởi động
Câu hỏi khởi động SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 3 (trang 16): Quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi:
1. Hãy kể tên một số chất ma túy mà em biết.
2. Hãy kể tên văn bản pháp luật về phòng, chống ma túy.
Trả lời:
1. Tên một số chất ma túy mà em biết: cần sa, thuốc phiện, heroin, moóc phin (Morphin), methamphetamine (ma tuý đá), nấm ảo giác, lá khát.
2. Tên văn bản pháp luật về phòng, chống ma túy mà em biết:
- Luật phòng, chống ma túy.
- Nghị đinh 105/2021/NĐ-CP ngày 4/12/2021, quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật phòng chống, ma túy.
I. Thế nào là chất ma tuý
Câu hỏi 1 SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 3 (trang 17): Chất ma túy là gì? Chất ma túy tồn tại ở những dạng nào? Tiền chất ma túy là gì? Phân biệt chất ma túy và tiền chất ma túy?Trả lời:
- Ma túy là chất gây nghiện, chất hướng thần được quy định trong danh mục chất ma túy do Chính phủ ban hành
Chất ma túy tồn tại ở những dạng:
- Ma túy có nguồn gốc tự nhiên, ma túy bán tổng hợp và ma túy tổng hợp
Tiền chất ma túy là:
- Tiền chất là hoá chất không thể thiếu trong quá trình điều chế, sản xuất chất ma tuý được quy định trong danh mục tiền chất do Chính phủ ban hành
Phân biệt chất ma túy và tiền chất ma túy:
- Tiền chất ma túy là những hóa chất dùng vào việc sản xuất ra chất ma túy
Câu hỏi 2 SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 3 (trang 17): Hãy nêu các tội phạm về ma túy. Hãy nêu các việc nhà trường đã làm để tuyên truyền về phòng, chống ma túy.
Trả lời:
- Các tội phạm về ma túy:
+ Tội trồng cây thuốc phiện, cây coca, cây cần sa hoặc các loại cây khác có chứa chất ma túy.
+ Tội sản xuất trái phép chất ma túy.
+ Tội tàng trữ trái phép chất ma túy.
+ Tội vận chuyển trái phép chất ma túy.
+ Tội mua bán trái phép chất ma túy.
+ Tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.
- Các việc nhà trường đã làm để phòng chống ma túy
+ Tổ chức thực hiện chương trình giáo dục về phòng, chống ma tuý;
+ Giáo dục pháp luật về phòng, chống ma tuý và lối sống lành mạnh cho học sinh
+ Quản lý chặt chẽ, ngăn chặn học sinh, tham gia vào các tệ nạn ma tuý.
II. Tác hại của ma tuý và những con đường gây nghiện
Câu hỏi 1 SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 3 (trang 19): Đặc điểm của người nghiện ma túy? Cách nhận biết người nghiện ma túy?Trả lời:
- Đặc điểm và cách nhận biết người nghiện ma túy:
+ Người nghiện ma túy thường bị rối loạn về tâm lí, thế chất và nhân cách, rất khó từ bỏ ma túy và dễ bị tái nghiện lại.
+ Người nghiện ma túy thường xuyên tụ tập bạn bè, hay đi chơi về khuya, dậy muộn, ngày ngủ nhiều; tính khí thất thường, tâm trạng hay lo lắng, bồn chồn, thường xuyên có biểu hiện chống đối, cáu gắt; thường thích ở một mình, lười lao động, luôn trong tình trạng mệt mỏi, uể oải, chán ăn, không chăm lo vệ sinh cá nhân; có nhu cầu tiêu tiền ngày một nhiều và không chính đáng; dễ bị kích động, không làm chủ được hành vi, ảo giác; manh động, bạo lực.
Câu hỏi 2 SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 3 (trang 19): Hãy nêu một số hình thức sử dụng trái phép chất ma túy.
Trả lời:
- Bản thân người nghiện ma tuý chủ động tìm đến với ma tuý và sử dụng những chất này
- Người nghiện ma tuý do tò mò muốn tìm hiểu cảm giác mới lạ khi sứ dụng chất ma tuý
- Người nghiện ma tuý muốn thể hiện bản thân, khẳng định cái tôi với bạn bè xung quanh
- Người nghiện ma tuý bị bạn bè lôi kéo, xúi giục, kích động sử dụng chất ma tuý
- Người nghiện ma tuý do bị các đổi tượng khác cưỡng bức sử dụng chất ma tuý
III. Trách nhiệm học sinh đối với việc phòng, chống ma tuý
Câu hỏi mục 3 SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 3 (trang 20): Học sinh có trách nhiệm gì trong phòng chống ma túy?Trả lời:
- Trách nhiệm của học sinh trong phòng chống ma túy:
+ Nhận thức đầy đủ về hậu quả và tác hại của ma tuý; chủ động bảo vệ bản thân; không sử dụng ma tuý dưới bất kỳ hình thức nào.
+ Không vi phạm quy định của pháp luật về phòng, chống ma tuý.
+ Thực hiện nghiêm các quy định, chương trình, hoạt động của nhà trường về phòng, chống ma tuý.
Luyện tập
Bài tập 1: Em hãy trình bày hiểu biết về một số chất ma túy điển hình và phổ biến ở Việt Nam hiện nay?Gợi ý:
- Cần sa, thuốc phiện, heroin, moóc phin (Morphin), methamphetamine (ma tuý đá), nấm ảo giác, lá khát
Bài tập 2: Trình bày hậu quả, tác hại cuả tình trạng ma túy xâm nhập vào học đường.
Lời giải:
- Hậu quả, tác hại của tình trạng ma túy xâm nhập vào học đường:
+ Gây tổn hại về sức khoẻ thể chất, tổn hại về sức khoẻ tâm thần; huỷ hoại đạo đức, nhân cách của các bạn học sinh, sinh viên
+ Gây sao nhãng, giảm sút kết quả học tập
Bài tập 3: Em hãy nêu những hoạt động nhà trường đã làm để phòng, chống ma túy.
Lời giải:
- Giáo dục cho HS kĩ năng nhận biết ma túy và tác hại của ma túy
- Phổ biến cho HS các văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống ma tuý, xử lí các hành vi có liên quan đến ma tuý, quan điểm chỉ đạo và pháp luật về công tác phòng, chống ma túy của Đảng và Nhà nước ta và các quy định khác có liên quan.
- Giáo dục cho HS kĩ năng phòng chống ma túy, kĩ năng nhận biết các tình huống nguy cơ liên quan đến ma túy, bao gồm:
+ Kĩ năng xử lí khi gặp tình huống nguy cơ
+ Kĩ năng tìm kiếm và huy động sự hỗ trợ
+ Kĩ năng xử lí khi có bạn bè, người thân sử dụng/nghiện ma túy
- Tổ chức các hoạt động phòng chống ma túy một cách đa dạng, lồng ghép vào các môn học, tổ chức dưới dạng các hoạt động/trò chơi, các cuộc thi: tìm kiếm tư liệu, video, vẽ tranh, tuyên truyền, cổ động…
- Phối hợp với gia đình, cơ quan, tổ chức và chính quyền địa phương để quản lí, giáo dục HS về phòng, chống ma túy.
- Tăng thời lượng tuyên truyền phòng, chống ma túy trên hệ thống truyền thông ở xã, phường để giúp người dân và HS hiểu rõ tác hại của ma túy, cách nhận biết triệu chứng của người nghiện ma túy, phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm ma túy và trách nhiệm của công dân, của HS trong phòng, chống ma túy.
Vận dụng
Vận dụng 1: Em hãy trao đổi với các bạn trong lớp về những công việc của lực lượng công an đã thực hiện phòng, chống ma túy ở địa bàn (xã, phường) nới em sinh sống.Trả lời:
- Chủ trì, làm tốt vai trò thường trực Tổ Công tác liên ngành kiểm soát chặt chẽ các loại tiền chất, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất trong xuất nhập khẩu và sản xuất kinh doanh, không để thất thoát vào việc sản xuất, mua bán các chất ma túy
- Thường xuyên rà soát, thống kê chính xác, lập danh sách người nghiện và người sử dụng trái phép chất ma túy, cập nhật vào phần mềm quản lý thông tin người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy trên địa bàn tỉnh; có biện pháp quản lý chặt chẽ, không để người nghiện ma túy là nguyên nhân phát sinh các loại tội phạm
- Tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục về phòng, chống ma túy; nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ làm công tác phòng, chống ma túy tại xã, phường, thị trấn, các tuyến, địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma túy
Vận dụng 2: Em hãy sưu tầm những hình ảnh, video về hậu quả tác hại của tình trạng nghiện ma túy?
Hình ảnh tham khảo:
