Khởi động
Câu hỏi Khởi động SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 7 (trang 36): Em hãy kể tên một số loại vũ khí thường sử dụng trong chiến tranh và tác hại của các loại vũ khí đó?Trả lời:
* Một số loại vũ khí thường sử dụng trong chiến tranh
- Vũ khí thường dùng là: bom (trong đó có bom nguyên tử), mìn, lựu đạn…
- Vũ khí hủy diệt lớn: vũ khí hóa học, vũ khí sinh học …
* Tác hại của các loại vũ khí đó:
- Hủy hoại mọi thứ như của cải, vật chất, tiêu diệt sự sống của con người, phá hủy mùa màng đặc biệt là gây ra hội chứng chất độc màu da cam khiến con người trở nên dị dạng, dị tật ảnh hưởng đến nhiều đời sau.
I. Phòng tránh bom, mìn, đạn, vũ khí sinh học và vũ khí công nghệ cao
Câu hỏi 1 SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 7 (trang 37): Em hãy phân biệt các loại bom, mìn, đạn trong hình 7.1
Trả lời:
- Dựa vào màu sắc, hình dạng của từng loại vũ khí để phân biệt. Trong đó:
+ Hình a, hình b… thuộc nhóm bom
+ Hình c, hình d…. thuộc nhóm mìn
+ Hình e, hình g…. thuộc nhóm đạn
Câu hỏi 2 SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 7 (trang 38): Quan sát Hình 7.2, đọc thông tin và thực hiện nhiệm vụ:
- Nêu nội dung các ảnh ở Hình 7.2.
- Để hạn chế tác hại do bom, mìn của địch gây ra chúng ta cần làm gì?
Trả lời:
- Nêu nội dung các ảnh ở Hình 7.2: Một số biện pháp phòng, tránh bom mìn:
+ Hình a: làm hầm trú ẩn.
+ Hình b: tận dụng các công trình, kiến trúc cơ sở hạ tầng để tránh bom.
+ Hình c: khắc phục hậu quả sau đánh bom.
- Để hạn chế tác hại do bom, mìn của địch gây ra chúng ta cần:
+ Tổ chức quan sát, phát hiện sớm và thông báo cho mọi người; ngụy trang, nghi binh lừa địch; làm hầm trú ẩn, tận dụng các công trình, kiến trúc hạ tầng để tránh bom; tổ chức sơ tán, huy động toàn dân tham gia đánh trả máy bay ném bom; khắc phục hậu quả sau đánh bom.
+ Không đến gần nơi bố trí mìn hoặc nghi ngờ có mìn, không đốt lửa trên vùng đất có nhiều mìn; không cưa, đục, tháo gỡ mìn; khi phát hiện mìn, nhanh chóng báo cho cơ quan chức năng để biết và xử lí.
+ Triệt để lợi dụng địa hình, địa hình và hệ thống công sự, trận địa.
II. Phòng chống thiên tai, dịch bệnh và cháy nổ
Câu hỏi 1 SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 7 (trang 38): Dựa vào hiểu biết của bản thân, đọc thông tin và hoàn thành bảng?
Trả lời:
Câu hỏi 2 SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 7 (trang 39): Quan sát hình 7.3, 7.4 và cho biết:
- Nêu triệu chứng, biện pháp phòng bệnh bạch hầu và dịch Covid – 19
- Em sẽ hành động như thế nào để phòng, chống dịch bệnh.
Trả lời:
* Triệu chứng, biện pháp phòng bệnh bạch hầu và dịch Covid – 19
- Bệnh bạch hầu:
+ Triệu chứng: sốt; đau họng, ho, khản tiếng; chán ăn; giả mạc màu trắng ở họng.
+ Phòng bệnh: Đi tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch theo hướng dẫn của cán bộ y tế; rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch; che miệng mỗi khi ho hoặc hắt hơi, vệ sinh miệng, mũi, họng hàng ngày; vệ sinh nhà ở, nhà trẻ, lớp học,... đảm bảo thông thoáng,...
- Dịch Covid – 19:
+ Triệu chứng gồm triệu chứng nghiêm trọng, triệu chứng thường gặp và triệu chứng ít gặp như khó thở, ho, sốt, mệt mỏi, đau họng,....
+ Phòng bệnh: Thực hiện thông điệp 5K (Khẩu trang; Khử khuẩn; Không tập trung; Khai báo y tế; Khoảng cách)
* Để phòng, chống dịch bệnh, em sẽ:
- Thông tin, giáo dục truyền thông về phòng, chống dịch bệnh tới tất cả mọi người.
- Tiến hành công tác vệ sinh để phòng bệnh truyền nhiễm nơi ở và nơi làm việc.
- Tổ chức, giám sát chặt chẽ các trường hợp mắc bệnh trong gia đình em.
- Giám sát tác nhân gây bệnh truyền nhiễm.
- Sử dụng vắc xin, sinh phẩm y tế để phòng dịch.
- Khi bùng phát dịch, thực hiện các biện pháp cách li người, khu vực nhiễm bệnh; diệt khuẩn, khử trùng môi trường; phòng hộ cá nhân, vệ sinh cá nhân.
Câu hỏi 3 SGK GDQP 10 Kết nối tri thức Bài 7 (trang 40): Quan sát Hình 7.5, đọc thông tin và thực hiện nhiệm vụ:
- Nêu tác hại do cháy, nổ gây ra.
- Em hãy tìm hiểu và nêu các biện pháp phòng, chống cháy nổ ở gia đình.
Trả lời:
* Tác hại do cháy, nổ gây ra:
- Cháy nổ gây thiệt hại về tài sản cũng như tính mạng con người, để lại hậu quả và gánh nặng cho xã hội
- Dùng nước để dập cháy, nước này sẽ trở thành nước ô nhiễm, nguồn nước này sẽ chảy về ao, hồ… nguồn nước này ảnh hưởng đến nguồn sinh vật dưới hồ, nên ảnh hưởng đến môi trường nước lân cận
- Gây ô nhiễm môi trường cấp, cục bộ hoặc lâu dài; ở mức độ nghiêm trọng có thể trở thành sự cố môi trường hoặc thảm họa môi trường
- Ngoài ra cháy rừng thì sẽ gây hậu quả to lớn cho nguồn động thực vật gây mất cân bằng hệ sinh thái
* Các biện pháp phòng, chống cháy nổ ở gia đình:
- Không để nhiều đồ dùng, hàng hóa dễ cháy nơi đun nấu
- Hạn chế sử dụng gỗ, tấm nhữa, mút xốp,..
- Không sạc điện thoại, thiết bị tiêu thụ điện qua đêm
- Gắn thiết bị báo cháy
- Trang bị bình cứu hỏa.
Luyện tập
Luyện tập 1: Nêu cách nhận biết và tác hại của bom, mìn.Lời giải:
- Cách nhận biết và tác hại của bom, mìn:
+ Bom: một loại vũ khí dùng uy lực của thuốc nổ, chất cháy, chất độc hóa học, vi trùng, hạt nhân, mảnh của vỏ bom, nhằm sát thương người, phá hoại làng mạc; phá hủy phương tiện, binh khí kĩ thuật; phá hoại các công trình của đối phương.
+ Mìn: Một loại vũ khí dùng uy lực của thuốc nổ, mảnh vỡ của vỏ mìn, chất cháy, chất độc hóa học, được bố trí sẵn nhằm phá hoại, sát thương đối tượng hoặc gây cản trở trong phạm vi tác dụng như: nhiễm độc, nhiễm xạ, hạn chế tầm nhìn.
Luyện tập 2: Kể tên một số loại thiên tai, dịch bệnh đã xảy ra ở địa phương em. Chính quyền, gia đình và bản thân em đã làm gì khi xảy ra thiên tai hoặc dịch bệnh đó.
Lời giải:
- Một số loại thiên tai, dịch bệnh đã xảy ra ở địa phương em:
+ Dịch bệnh Covid-19 hoành hành
- Chính quyền đã làm:
+ Tổ chức cho thanh niên trực gác tại các điểm nóng ra vào cửa ngõ, ngăn không cho dịch bệnh phát tán để bảo vệ vùng xanh
+ Tổ chức cho người dân tiêm vacxin tăng đề kháng chống chọi với dịch bệnh
+ Phát quà, lương thực cho người dân gặp khó khăn mất việc để họ duy trì cuộc sống
+ Quan tâm chăm lo cho người dân, xử phạt thật nghiêm các trường hợp vi phạm chống dịch…
- Gia đình và bản thân em đã làm:
+ Giữ khoảng cách an toàn với người khác (ít nhất 1 mét), kể cả khi họ không có biểu hiện bệnh.
+ Đeo khẩu trang ở nơi công cộng, nhất là khi ở trong nhà hoặc khi không thể giữ khoảng cách.
+ Chọn những không gian mở, thông thoáng thay vì những không gian kín. Mở cửa sổ nếu ở trong nhà.
+ Thường xuyên rửa tay. Dùng xà phòng và nước hoặc dung dịch rửa tay chứa cồn.
+ Tiêm vaccine khi đến lượt. Tuân thủ chỉ dẫn của địa phương về việc tiêm vaccine.
+ Khi ho hoặc hắt hơi, hãy che mũi và miệng bằng khăn giấy hoặc khuỷu tay.
+ Ở nhà khi trong người cảm thấy không khỏe.
Luyện tập 3: Em hãy kể về một vụ hỏa hoạn đã xảy ra. Nguyên nhân và tác hại.
Lời giải:
* Một số vụ hỏa hoạn đã xảy ra, nguyên nhân và tác hại của nó:
- Cháy lớn ở quán Karaoke số 68 đường Trần Thái Tông, Dịch Vọng Hầu, quận Cầu Giấy, Hà Nội ngày 1/11/2016
+ Nguyên nhân do quá trình hàn cắt kim loại bằng hồ quang điện ở khu vực cửa ra vào phòng phía ngoài làm bắn các vẩy hàn có nhiệt độ cao vào phần các âm gắn trên tường gây cháy.
+ Hậu quả làm 13 người khách đến hát bị tử vong, toàn bộ tài sản trong quán, 11 xe máy, 1 xe đạp điện của khách bị cháy đồng thời lan sang các quán ăn và khách sạn bên cạnh.
- Cháy xưởng sản xuất bánh kẹo kết hợp nhà ở ở xã Hoài Thượng, huyện Hoài Đức, TP Hà Nội ngày 29/7/2017.
+ Nguyên nhân: là do xưởng đang sửa chữa, khi hàn các thanh sắt vào khung giường trong phòng ngủ, muội hàn bắn vào các thùng xốp gây cháy.
+ Hậu quả: làm 8 người chết, 2 người bị thương và cháy toàn bộ tài sản bên trong căn nhà.
Luyện tập 4: Em hãy kể lại những việc nhà trường đã làm để tuyên truyền về phòng, chống cháy nổ.
Lời giải:
- Công an quận, thành phố đã phối hợp cùng Ban Giám hiệu nhà trường tổ chức chương trình “Tuyên truyền phòng chống đuối nước, phòng cháy chữa cháy và thoát nạn khi có sự cố cháy nổ xảy ra”
- Lắp đặt, bố trí hệ thống phòng cháy chữa cháy đầy đủ
- Tuân thủ nghiêm ngặt quy định của Cục phòng cháy chữa cháy
- Kiểm tra, giám sát chặt chẽ xuyên suốt quá trình thi công, nghiệm thu và đưa vào sử dụng
Vận dụng
Vận dụng 1: Hiện nay, ở Việt Nam vẫn còn tồn tại nhiều loại bom, mìn, đạn, vật liệu nổ còn sót lại sau chiến tranh tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, khi phát hiện các loại vũ khí đó em sẽ xử lý như thế nào?Trả lời:
- Khi phát hiện ra các loại vũ khí đó em cần:
+ Giữ nguyên hiện trường, đánh dấu bằng phương tiện giản đơn (cành cây, gạch đá)
+ Báo ngay với người có trách nhiệm để xử lý + Tuyệt đối không làm thay đổi vị trí cũng như tự động xử lý.
Vận dụng 2: Trong một lần trên đường đi học về bất chợt trời đổ mưa và kèm theo sấm chớp, khi đó em sẽ làm gì để bảo đảm an toàn?
Trả lời:
- Trong một lần trên đường đi học về bất chợt trời đổ mưa và kèm theo sấm chớp, để đảm bảo an toàn em cần:
+ Không dừng nghỉ, trú mưa dưới các tán lá, gốc cây để tránh bi sét đánh, gây nguy hại tới tính mạng.
+ Nhanh chóng tìm vị trí trú mưa, tránh sét ở những ngôi nhà bên đường.
+ Không nên sử dụng các loại ô để tránh mưa vì chúng có thể trở thành mục tiêu thu hút sét.
+ Hạn chế sử dụng điện thoại di động.
Vận dụng 3: Một hôm, bạn thân của anh trai em đến nhà chơi và ở lại ăn cơm. Mọi người vui vẻ kể với nhau rât nhiều chuyện. Khi đó, em phát hiện người bạn của anh trai mình vừa trở về từ vùng dịch nhưng không khai báo trung thực để không phải cách li. Lúc đó, em sẽ hành động như thế nào?
Trả lời:
- Đưa ra lời khuyên cho anh hãy đến cơ sở y tế gần nhất để khai báo y tế, vì khai báo y tế là việc làm bắt buộc nhằm quản lí và nắm bắt thông tin người từ vùng dịch trở về từ đó sẽ được xét nghiệm và đưa đi cách ly tập trung để theo dõi, sau 14 ngày nếu kết quả xét nghiệm cho âm tính thì anh sẽ được trở về nhà sinh hoạt một cách bình thường, còn nếu cố tình không khai báo để trốn cách ly mà sau vài ngày phát bệnh covid-19 gây lây lan trong cộng đồng thì anh sẽ còn phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Vận dụng 4: Khi phát hiện xảy ra cháy do chập điện trong gia đình, ngọn lửa đang bắt đầu lan sang các vật dụng khác, em sẽ xử lý như thế nào?
Trả lời:
Em sẽ:
- Nhanh chóng báo cho bố mẹ, người lớn, hàng xóm biết;
- Ngắt điện khu vực bị cháy;
- Gọi 114 để báo cháy;
- Dùng bình chữa cháy, cát, nước để dập lửa;
- Cùng mọi người di chuyển tài sản, đồ đạc gần khu vực cháy - Nếu đám cháy lớn, đe dọa đến tính mạng của bản thân, em sẽ lập tức tìm lối thoát hiểm; không trốn ở những nơi kín như tủ quần áo; gầm bàn; kêu gọi sự giúp đỡ từ bên ngoài.