Mở đầu bài học
Câu hỏi mở đầu SGK Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 12 (trang 73): Biển Đông là một trong những biển lớn và là đường vận chuyển huyết mạch của khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Hãy chia sẻ những hiểu biết của em về Biển Đông. Theo em, Biển Đông có tầm quan trọng như thế nào đối với các nước trong khu vực?Trả lời:
– Hiểu biết về Biển Đông:
+ Biển Đông là biển thuộc Thái Bình Dương, có diện tích khoảng 3,5 triệu km2, trải dài khoảng 3000 km theo trục đông bắc – tây nam, nối liền Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương.
+ Nơi đây còn chứa đựng nguồn tài nguyên thiên nhiên biển quan trọng cho đời sống và sự phát triển kinh tế của các nước xung quanh, đặc biệt là nguồn tài nguyên sinh vật, khoáng sản, du lịch, đồng thời đây cũng là khu vực đang chịu sức ép nhiều về bảo vệ môi trường sinh thái biển.
+ Có 9 nước tiếp giáp với Biển Đông là Việt Nam, Trung Quốc, Phi-líp-pin, In-đô-nê-xia, Bru-nây, Ma-lai-xia, Xin-ga-po, Thái Lan, Cam-pu-chia và một vùng lãnh thổ là Đài Loan.
– Tầm quan trọng của Biển Đông với các nước:
+ Là chiếc “cầu nối” cực kỳ quan trọng, là điều kiện rất thuận lợi để giao lưu kinh tế, hội nhập và hợp tác giữa nước với các nước trên thế giới đặc biệt là với các nước trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương,
+ Là khu vực phát triển năng động và có một trung tâm kinh tế lớn của thể giới.
1. Vị trí địa lí của Biển Đông
Câu hỏi mục 1 SGK Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 12 (trang 74): Quan sát lược đồ Hình 2 (tr. 74) và dựa vào thông tin trong mục, xác định vị trí của Biển Đông. Kể tên các nước và vùng lãnh thổ tiếp giáp với Biển Đông.
Trả lời:
– Vị trí của Biển Đông:
+ Biển Đông là biển thuộc Thái Bình Dương, trải rộng từ khoảng 3°N đến 26°B và khoảng 100°Đ đến 121°Đ.
+ Biển Đông có diện tích khoảng 3,5 triệu km2, nối liền Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, trải dài khoảng 3000 km theo trục đông bắc – tây nam,
+ Các đường thông ra Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương đều có đảo, quần đảo bao bọc nên đây là biển tương đối kín.
– Các nước và vùng lãnh thổ tiếp giáp với Biển Đông:
+ Có 9 nước tiếp giáp với Biển Đông là Việt Nam, Trung Quốc, Phi-líp-pin, In-đô-nê-xia, Bru-nây, Ma-lai-xia, Xin-ga-po, Thái Lan, Cam-pu-chia và một vùng lãnh thổ là Đài Loan.
2. Tầm quan trọng chiến lược của Biển Đông
Câu hỏi 1 mục 2 SGK Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 12 (trang 74): Giải thích vai trò quan trọng chiến lược của Biển Đông trong giao thông hàng hải quốc tế.Trả lời:
– Biển Đông có vị trí quan trọng trong giao thông hàng hải quốc tế, tập trung các tuyến đường biển huyết mạch kết nối Thái Bình Dương – Ấn Độ Dương, châu Âu – châu Á, Trung Đông – Đông Á.
– Giao thông đường biển trong khu vực này nhộn nhịp vào hàng thứ hai thế giới, với nhiều tàu có trọng tải trên 5 000 tấn. 5 trong số 10 tuyến đường vận tải biển trọng yếu của thế giới liên quan đến Biển Đông.
– Có nhiều eo biển quan trọng như: eo Đài Loan, Basi, Gaxpa, Kalimantan và đặc biệt là Malắcca.
Câu hỏi 2 mục 2 SGK Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 12 (trang 76): Vì sao Biển Đông là địa bàn chiến lược quan trọng ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương?
Trả lời:
– Biển Đông có vị trí chiến lược quan trọng ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương là vì Biển Đông có ảnh hưởng trực tiếp tới cuộc sống của hàng trăm triệu dân của các quốc gia thuộc khu vực này. Các quốc gia Đông Nam Á ven biển đang được hưởng lợi ích từ Biển Đông trong phát triển kinh tế và giải quyết các vấn đề xã hội, các lĩnh vực quốc phòng – an ninh, giao thông vận tải và các hoạt động kinh tế khác.
Câu hỏi 3 mục 2 SGK Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 12 (trang 77): Khai thác tư liệu và thông tin trong mục, phân tích vai trò của nguồn tài nguyên thiên nhiên biển đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của các nước trong khu vực.
Trả lời:
– Biển Đông là khu vực có nhiều nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú như: sinh vật biển, khoáng sản (ti – nan, thiếc, chì, kẽm,…) với trữ lượng lớn.
– Là nơi cư trú của trên 12000 loài sinh vật…
– Nguồn tài nguyên thiên nhiên ở Biển Đông có giá trị cao phục vụ đời sống hằng ngày và hoạt động nghiên cứu khoa học của người dân. Giúp phát triển kinh tế – xã hội của các nước trong khu vực.
3. Tầm quan trọng của các đảo và quần đảo trên Biển Đông
Câu hỏi 1 mục 3 SGK Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 12 (trang 78): Xác định vị trí của một số đảo, quần đảo thuộc Biển Đông và quần đảo Hoàng Sa, quần đảo Trường Sa trên lược đồ Hình 2 (tr. 74).Trả lời:
– Xác định vị trí:
+ Quần đảo Hoàng Sa thuộc thành phố Đà Nẵng của Việt Nam, nằm giữa kinh tuyến từ khoảng 111oĐ đến 113o Đ, trải từ khoảng vĩ tuyến 15o45’B đến 17o15’B với các đảo lớn, như: đảo Phú Lâm, đảo Lin Côn,…
+ Quần đảo Trường Sa thuộc tỉnh Khánh Hòa của Việt Nam, nằm ở vĩ tuyến khoảng 6o30’B đến 12oB và kinh tuyến từ khoảng 111o30’Đ đến 117o20’Đ, và được chia thành 8 cụm đảo là: Song Tử, Thị Tứ, Loại Ta, Nam Yết, Sinh Tồn, Trường Sa, Thám Hiểm và Bình Nguyên.
Câu hỏi 2 mục 3 SGK Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 12 (trang 79): Giải thích tầm quan trọng chiến lược của các đảo, quần đảo ở Biển Đông và quần đảo Hoàng Sa, quần đảo Trường Sa.
Trả lời:
– Với vị trí chiến lược quan trọng, quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa giúp kiểm soát và bảo đảm an ninh cho các tuyến đường giao thông trên không, trên biển, trong khu vực Biển Đông.
– Một số ngành kinh tế biển có thể phát triển bền vững như du lịch, khai thác dược liệu biển và khoáng sản, nuôi trồng và chế biến thuỷ sản…
– Tại các đảo cũng có thể xây dựng các trung tâm nghiên cứu, các khu bảo tồn biển để duy trì và phát triển các loài sinh vật hoang dã, các loài quý hiếm.
Luyện tập
Luyện tập 1 SGK Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 12 (trang 79): Lập sơ đồ tư duy thể hiện vai trò quan trọng của biển Đông và quần đảo Hoàng Sa, quần đảo Trường SaTrả lời:
– Sơ đồ 1: Vai trò quan trọng của Biển Đông
– Sơ đồ 2: Vai trò quan trọng của quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa
Luyện tập 2 SGK Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 12 (trang 79): Vì sao các quốc gia trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương đặc biệt quan tâm tới Biển Đông và các đảo, quần đảo trên Biển Đông?
Trả lời:
– Biển Đông đóng vai trò quan trọng trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, cả trong lịch sử, hiện tại và tương lai. Nó là tuyến phòng thủ hướng đông của đất nước.
– Cung cấp nguồn hải sản dồi dào, chứa tài nguyên khoáng sản phong phú như than, zircon, thiếc, vàng, đất hiếm…
– Là nơi trao đổi và hội nhập của nhiều nền văn hoá.
– Biển Đông tạo điều kiện để phát triển các ngành kinh tế và là cửa ngõ để Việt Nam có quan hệ trực tiếp với các vùng miền của đất nước giao thương với thị trường khu vực và quốc tế, phát triển những ngành kinh tế mũi nhọn như thủy sản, dầu khí, giao thông hàng hải, đóng tàu, du lịch…
Vận dụng
Vận dụng SGK Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 12 (trang 79): Sưu tầm tư liệu từ sách, báo, internet, nếu đề xuất của em về các biện pháp để khai thác hiệu quả, bền vững vị trí và tài nguyên thiên nhiên của Biển Đông.Trả lời:
– Một số biện pháp để khai thác hiệu quả, bền vững vị trí và tài nguyên thiên nhiên của Biển Đông:
+ Xây dựng và thực hiện chiến lược phát triển kinh tế biển toàn diện.
+ Hoàn thiện hệ thống pháp luật về quản lí tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo.
+ Kiên quyết, kiên trì giải quyết tranh chấp chủ quyền trên biển, đảo bằng các biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế.
+ Giáo dục để nâng cao ý thức trách nhiệm của người dân trong việc: đấu tranh bảo vệ chủ quyền; khai thác hợp lí, bảo vệ môi trường biển đảo.
+ Chủ động tăng cường và mở rộng hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực: quản lý, khai thác tài nguyên và bảo vệ chủ quyền biển, đảo.