Hoạt động mở đầu (trang 43) GDCD 9 Chân trời sáng tạo Bài 8: Em hãy chia sẻ thói quen mua hàng của mình, người thân trong gia đình và nhận xét về thói quen chi tiêu đó
Trả lời:
Khám phá
1. Em hãy quan sát các hình ảnh sau và trả lời câu hỏi
- Theo em, trong các hình ảnh trên, hành vi tiêu dùng nào là phù hợp và hành vi nào không phù hợp? Vì sao?
- Theo em, các hành vi tiêu dùng có thể dẫn tới những kết quả như thế nào?
- Từ các hình ảnh trên, em hãy xác định biểu hiện của người tiêu dùng thông minh và người tiêu dùng kém thông minh. Lợi ích của hành vi tiêu dùng thông minh là gì?
Trả lời:
- Hành vi tiêu dùng phù hợp hoặc không phù hợp trong các hình ảnh:
+ Hình 1 là tiêu dùng không phù hợp vì bạn nữ chưa tìm hiểu kĩ về sản phẩm mà đã quyết định mua ngay
+ Hình 2 là tiêu dùng phù hợp vì bạn nam có thể mua táo với giá thành rẻ nhưng vẫn có thể ăn được bằng cách gọt đi phần bị hỏng
+ Hình 3 là tiêu dùng phù hợp vì bạn nữ sẽ tiết kiệm tiền bằng cách tự may quần áo
+ Hình 4 là tiêu dùng không phù hợp vì bạn nữ tuy chọn quán trà sữa giá rẻ nhưng chất lượng có thể chưa chưa đảm bảo
- Theo em, các hành vi tiêu dùng có thể dẫn tới những kết quả như sau:
+ Những hành vi tiêu dùng phù hợp sẽ giúp cho người tiêu dùng lựa chọn được những sản phẩm có chất lượng tốt, an toàn với sức khỏe của bản thân, gia đình và thân thiện với môi trường; giá cả hợp lí và phù hợp với nhu cầu của bản thân.
+ Những hành vi tiêu dùng chưa phù hợp sẽ khiến người tiêu dùng mua những sản phẩm có chất lượng kém; lãng phí thời gian, tiền bạc; ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ và gây ô nhiễm môi trường.
* Biểu hiện của người tiêu dùng thông minh và kém thông minh:
2. Em hãy đọc nội dung, quan sát các hình ảnh và trả lời câu hỏi
- Từ thông tin và hình ảnh 1, theo em, khi xây dựng kế hoạch tiêu dùng cần lưu ý điều gì? Vì sao?
- Từ thông tin và hình ảnh 2, theo em, việc tìm hiểu các thông tin về sản phẩm sẽ mang lại những lợi ích gì? Vì sao?
- Từ thông tin và hình ảnh 3, 4, theo em, việc tìm hiểu cách sử dụng sản phẩm và phương thức thanh toán sẽ mang lại lợi ích như thế nào cho người tiêu dùng? Vì sao?
Trả lời:
- Từ thông tin và hình ảnh 1, khi xây dựng kế hoạch tiêu dùng cần lưu ý mua những đồ dùng thiết yếu cho cuộc sống phù hợp với nhu cầu của bản thân vì nếu không sẽ gây lãng phí
- Từ thông tin và hình ảnh 2, việc tìm hiểu các thông tin về sản phẩm sẽ giúp người tiêu dùng nắm bắt, chọn lọc được kĩ thông tin về sản phẩm vì trên thị trường hiện nay có vô số hàng hóa không rõ nguồn gốc, được làm giả, làm nhái
- Từ thông tin và hình ảnh 3, 4, việc tìm hiểu cách sử dụng sản phẩm và phương thức thanh toán sẽ giúp bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, có bằng chứng, chứng từ giao dịch để xử lí khi cần thiết
3. Em hãy đọc các trường hợp sau và thực hiện yêu cầu
- Em hãy áp dụng các cách tiêu dùng thông minh để gợi ý cho bạn H và bạn V cách chi tiêu phù hợp
Trả lời:
Trường hợp 1. Tư vấn cho bạn H:
+ Xác định nhu cầu của bản thân. Bạn H cần xác định rõ mục đích sử dụng xe đạp của mình. Liệu bạn muốn sử dụng nó để đi học hàng ngày? hay ngoài việc di chuyển thường nhật, bạn K còn muốn tham gia vào các hoạt động thể dục/ giải trí hoặc các cuộc đua…?
+ Xác định ngân sách của bản thân và gia đình.
+ Tìm hiểu một số thương hiệu, nhà cung ứng xe đạp có uy tín; tìm hiểu tính năng của các loại xe đạp (xe đạp thường/ xe đạp thể thao,…).
+ Tham khảo ý kiến từ các người tiêu dùng khác.
+ Lựa chọn hình thức mua sắm và phương thức thanh toán phù hợp.
Trường hợp 2. Trong trường hợp này, bạn V có thể thực hiện một số giải pháp sau:
+ Cố gắng liên hệ lại với bên bán hàng thông qua nhiều kênh thông tin khác nhau, như: số điện thoại, zalo, facebook, trang web, gmail,…
+ Kiểm tra lại thông tin thanh toán (cần đảm bảo rằng số tiền đã được chuyển đến đúng tài khoản của người bán).
+ Kiểm tra lại chính sách giao hàng và hoàn trả hàng của bên cung ứng sản phẩm. Nếu có, hãy xem xét khả năng yêu cầu hoàn lại tiền.
+ Trong trường hợp không thể liên hệ được với bên bán; thông tin thanh toán là đúng,… bạn V có thể đã rơi vào trường hợp bị lừa đảo. Khi đó, V cần báo cáo vấn đề này cho cơ quan cảnh sát hoặc cơ quan quản lí thị trường để họ điều tra, xử lí; đồng thời, cũng cần rút kinh nghiệm để không lặp lại sai lầm trong tương lai.
Luyện tập
Luyện tập 1 (trang 47) GDCD 9 Chân trời sáng tạo Bài 8: Dựa vào biểu hiện của hành vi tiêu dùng thông minh, em hãy nhận xét về thói quen tiêu dùng của các nhân vật dưới đây
a. Cô D thường mua những sản phẩm có giá càng rẻ càng tốt
b. Anh T thường mua hàng theo cảm xúc hoặc a dua theo bạn bè
c. Ông A thường xuyên tìm hiểu các thông tin về sản phẩm trước khi mua
d. Bạn K thường dựa vào đánh giá của người khác khi mua hàng trực tuyến
e. Bạn H luôn mua sắm những sản phẩm đắt tiền để thể hiện đẳng cấp của bản thân
Lời giải:
a. Cô D có thói quen tiêu dùng không tốt. Vì cô ấy chỉ quan tâm đến giá cả mà không quan tâm đến chất lượng sản phẩm
b. Anh T có thói quen tiêu dùng không tốt. Vì mua hàng theo cảm xúc dễ dẫn đến chi tiêu vượt quá ngân sách và mua những sản phẩm không cần thiết
c. Ông A có thói quen tiêu dùng tốt. Vì việc tìm hiểu kĩ lưỡng các thông tin về sản phẩm sẽ giúp người tiêu dùng đưa ra quyết định mua sắm hợp lí
d. Bạn K có thói quen tiêu dùng thông minh. Vì khi mua hàng trực tuyến, việc tham khảo các ý kiến đánh giá từ khách hàng đã mua là một cách hợp lí, khách quan để khảo sát chất lượng sản phẩm
e. Bạn H có thói quen tiêu dùng không tốt. Vì bạn ấy tiêu tiền chủ yếu để thể hiện đẳng cấp của bản thân mà không cân nhắc đến sự phù hợp và nhu cầu thực tế
Luyện tập 2 (trang 47) GDCD 9 Chân trời sáng tạo Bài 8: Em hãy vận dụng cách tiêu dùng thông minh để nhận xét, tư vấn về hành vi mua sắm của nhân vật trong các trường hợp sau:
Trường hợp 1: Bạn A đang đi trên đường thì nhìn thấy một cửa hàng bánh kẹo đang có chương trình khuyến mãi “Mua 1 được 3”. Sau khi lựa chọn và kiểm tra thông tin sản phẩm, bạn A phát hiện bánh kẹo ở đây không rõ nguồn gốc xuất xứ nhưng vẫn quyết định mua.
Trường hợp 2: Bạn K được lớp trưởng phân mua những vật dụng cần thiết để chuẩn bị cho buổi dã ngoại của lớp nên đã nhờ chị gái chở đi mua. Trên đường đi, chị bạn K hỏi: “Em đã dự tính sẽ mua những gì chưa?”. Bạn K nhanh nhảu đáp: “Cứ vào chợ, thấy món nào được thì mua thôi chị ạ!”.
Lời giải:
- Trường hợp 1: hành vi mua sắm của bạn A là không đúng khi đã biết rõ bánh kẹo không rõ nguồn gốc xuất xứ mà vẫn mua chỉ vì có chương trình khuyến mãi, bạn không nên vì giá thành rẻ mà mua đồ có thể làm ảnh hưởng tới sức khoẻ
- Trường hợp 2: hành vi mua sắm của bạn K là không đúng khi chưa lên kế hoạch, dự tính sẽ mua những vật dụng gì mà đã đi mua, có thể dẫn đến việc mua thiếu hoặc thừa, hoặc mua những đồ không cần thiết.
Luyện tập 3 (trang 47) GDCD 9 Chân trời sáng tạo Bài 8: Sắp tới, gia đình em tổ chức một sự kiện (tiệc sinh nhật, họp mặt, đám giỗ, ... ). Em hãy áp dụng cách tiêu dùng thông minh và tham khảo ý kiến của bố mẹ, người thân để xây dựng kế hoạch mua sắm trong dịp này sao cho phù hợp.
Lời giải:
(*) Tham khảo: Kế hoạch mua sắm đồ dùng để tổ chức tiệc trung thu
Để lập kế hoạch chi tiêu để chuẩn bị đón Tết Trung thu, em có thể thực hiện các hoạt động sau:
- Xác định ngân sách: Đầu tiên, xem xét số tiền em có thể dành cho việc chuẩn bị Tết Trung thu. Điều này sẽ giúp em biết rõ giới hạn tài chính và điều chỉnh kế hoạch mua sắm phù hợp.
- Đặt mục tiêu: Xác định mục tiêu của em trong việc chuẩn bị Tết Trung thu. Đó có thể là tổ chức một buổi liên hoan gia đình, mua sắm đồ chơi truyền thống, làm bánh Trung thu hoặc tham gia các hoạt động ngoại khóa.
- Lập danh sách vật dụng cần thiết: Tạo danh sách toàn diện của những vật dụng cần thiết cho Tết Trung thu. Bao gồm đèn lồng, bánh Trung thu, đồ chơi truyền thống, nến, lồng đèn, vật phẩm trang trí và các vật dụng khác.
- Kiểm tra tình trạng vật dụng cũ: Kiểm tra xem gia đình có những vật phẩm nào có thể tái sử dụng từ năm trước, chẳng hạn như đèn lồng hay các phụ kiện trang trí. Điều này giúp tiết kiệm chi phí mua mới.
- Ưu tiên và phân loại: Xác định những mục cần thiết nhất và ưu tiên cao nhất. Phân loại các mặt hàng dựa trên mức độ quan trọng và ưu tiên của em.
- Lập kế hoạch số tiền cần thiết: Dựa trên danh sách mua sắm và giá cả, tính toán tổng số tiền cần thiết để mua các vật dụng. Đảm bảo rằng con số này không vượt quá ngân sách đã định trước.
- Mua sắm thông minh:
+ Trước khi mua sắm, tìm hiểu về các chương trình khuyến mãi, giảm giá hoặc ưu đãi đặc biệt cho các vật phẩm và sản phẩm liên quan đến Tết Trung thu. Điều này giúp em tiết kiệm được chi phí mua sắm.
+ So sánh giá và chất lượng của các sản phẩm từ nhiều nguồn cung cấp khác nhau để chọn được những vật dụng tốt nhất với giá hợp lý.
+ Khi đi mua sắm, tuân thủ kế hoạch và chỉ mua những vật dụng em thực sự cần. Tránh mua những món đồ không cần thiết hoặc mua sắm theo cảm xúc.
Vận dụng
Em hãy lựa chọn một hoặc một số sản phẩm cần thiết với bản thân hoặc gia đình để tìm hiểu thông tin của sản phẩm. Sau đó, chia sẻ về kết quả tìm hiểu đó
Lời giải:
- Điều hoà: là thiết bị sử dụng phổ biến trong cuộc sống hiện nay, mang đến nhiều lợi ích, tạo không gian thoải mái và dễ chịu, điều chỉnh nhiệt độ điều hòa có thể là làm mát, sưởi ấm không gian
- Máy đọc sách: là một thiết bị công nghệ có thiết kế khá giống với các máy tính bảng, được phát triển chuyên dụng dùng để đọc sách