Mở đầu (trang 14) Giáo dục công dân 9 Kết nối tri thức Bài 3: Em hãy quan sát các hình ảnh dưới đây và cho biết tên, ý nghĩa của những hoạt động cộng đồng được thể hiện trong các hình ảnh đó.
Trả lời:
1. Hoạt động cộng đồng và sự cần thiết phải tham gia hoạt động cộng đồng
Câu hỏi (trang 14) Giáo dục công dân 9 Kết nối tri thức Bài 3: Em hãy đọc thông tin sau và trả lời câu hỏi:
Theo Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII (2022 – 2027) của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Thanh niên tình nguyện là phong trào chủ lực của Đoàn các cấp, đã cổ vũ và phát huy tinh thần xung kích, tình nguyện của thanh niên với các hoạt động tiêu biểu như: tình nguyện chung tay xây dựng nông thôn mới; tham gia xây dựng đô thị văn minh; bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; tham gia đảm bảo trật tự an toàn giao thông; đảm bảo an sinh xã hội,..
Hoạt động tình nguyện chung tay xây dựng nông thôn mới được triển khai rộng khắp, trở thành phong trào thi đua sôi nổi, thu hút đông đảo thanh niên và người dân tham gia. Tập trung vào việc xây dựng kết cấu hạ tầng, đời sống văn hoá ở nông thôn, bài trừ các hủ tục lạc hậu, tổ chức các hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể dục thể thao, xây dựng các sân chơi cho thiếu nhi, sửa chữa và làm đẹp các công trình, di tích lịch sử, văn hoá của địa phương; tham gia phát triển kinh tế ở nông thôn...
Trong nhiệm kì, Đoàn thanh niên cả nước đã tham gia thắp sáng hơn 5.800 km đường giao thông nông thôn, xây dựng hơn 4.100 tuyến đường nông thôn mới kiểu mẫu, làm mới hơn 7.100 km đường giao thông nông thôn và hơn 2.300 cầu nông thôn; xây dựng hơn 400 nhà văn hoá, tổ chức đồng loạt 29.433 "Ngày Chủ nhật xanh" với sự tham gia của gần 8,75 triệu lượt đoàn viên, thanh niên.
Hoạt động tình nguyện đảm bảo an sinh xã hội với các việc làm như: tham gia phát triển cộng đồng, hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, người già neo đơn, thanh niên yếu thế, dễ bị tổn thương thông qua các chương trình: Nhà nhân ái, Trường đẹp cho em; Nhà bán trú cho em; Hành trình nhân ái vì sức khoẻ cộng đồng; Mang âm nhạc đến bệnh viện; Cùng sống khoẻ; Tiếp sức người bệnh; Ngày Chủ nhật đó....
Thông qua những hoạt động cộng đồng này, phong trào đã cổ vũ, khơi dậy tinh thần tương thân tương ái, tính xung kích, tình nguyện của thanh niên Việt Nam; là môi trường để thanh niên cống hiến, trưởng thành và phát huy trách nhiệm của tuổi trẻ với cộng đồng và xã hội, củng cố niềm tin, rèn luyện ý chí, nghị lực và xây dựng quan điểm sống tích cực cho thanh niên.
a. Em hãy kể tên những hoạt động cộng đồng trong thông tin trên
b. Em hãy nêu mục đích, đối tượng tham gia và ý nghĩa của những hoạt động đó
c. Theo em, thế nào là hoạt động cộng đồng? Em hãy nêu ý nghĩa của hoạt động cộng đồng
Trả lời:
a. Những hoạt động cộng đồng trong thông tin trên:
1. Tình nguyện chung tay xây dựng nông thôn mới
2. Tham gia xây dựng đô thị văn minh
3. Bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu
4. Tham gia đảm bảo trật tự an toàn giao thông
5. Đảm bảo an sinh xã hội
6. Phát triển cộng đồng
7. Hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn
8. Hỗ trợ người già neo đơn
9. Hỗ trợ thanh niên yếu thế, dễ bị tổn thương
10. Chương trình "Nhà nhân ái"
11. Chương trình "Trường đẹp cho em"
12. Chương trình "Nhà bán trú cho em"
13. "Hành trình nhân ái vì sức khoẻ cộng đồng"
14. "Mang âm nhạc đến bệnh viện"
15. "Cùng sống khoẻ"
16. "Tiếp sức người bệnh"
17. "Ngày Chủ nhật đó"
18. "Ngày Chủ nhật xanh"
b.
- Mục đích: mang lại lợi ích chung cho cộng đồng, tập thể; đóng góp tích cực vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
- Đối tượng tham gia: Thanh niên, Đoàn viên thuộc Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, người dân tại địa phương,…
- Ý nghĩa:
+ Cổ vũ, khơi dậy tinh thần tương thân tương ái, tính xung kích, tình nguyện của thanh niên Việt Nam;
+ Các hoạt động tình nguyện này là môi trường để thanh niên cống hiến, trưởng thành và phát huy trách nhiệm của tuổi trẻ với cộng đồng và xã hội, củng cố niềm tin, rèn luyện ý chí, nghị lực và xây dựng quan điểm sống tích cực cho thanh niên.
c. Hoạt động cộng đồng là những hoạt động được tổ chức bởi các cá nhân, tập thể nhằm mang lại lợi ích chung cho cộng đồng. Hoạt động cộng đồng có ý nghĩa rất lớn với cá nhân, cộng đồng, học sinh; góp phần xây dựng kỹ năng, tinh thần trách nhiệm đóng góp công sức và trí tuệ của mình vào công việc chung
2. Tham gia các hoạt động cộng đồng
Câu hỏi (trang 16) Giáo dục công dân 9 Kết nối tri thức Bài 3: Em hãy quan sát các hình ảnh, kết hợp đọc những trường hợp sau để trả lời câu hỏi
Trường hợp 1. Tuy còn nhỏ tuổi nhưng B đã là thành viên của Câu lạc bộ hát quan họ của xã. Vào cuối tuần, B thường tích cực tham gia cùng các thành viên trong câu lạc bộ tập luyện và biểu diễn phục vụ bà con mỗi khi có dịp lễ hội. Không những thế, B còn động viên nhiều bạn trong xóm cùng tham gia.
Trường hợp 2. Nhân ngày Thương binh - Liệt sĩ 27/7, nhà trường tổ chức hoạt động chăm sóc, thăm viếng nghĩa trang liệt sĩ của xã. Hai bạn C và H được phân công nhiệm vụ làm vệ sinh khu vực đài tưởng niệm nhưng cả hai chỉ mải nói chuyện, không hoàn thành công việc được giao.
a. Hoạt động nào trong các hình ảnh trên đã được trường, lớp, địa phương em tổ chức?
b. Em có nhận xét gì về tinh thần, thái độ của các nhân vật khi tham gia hoạt động cộng đồng trong các trường hợp trên? Hãy đưa ra lời khuyên cho những bạn chưa tích cực, tự giác khi tham gia hoạt động cộng đồng
c. Em đã tham gia những hoạt động cộng đồng nào? Hãy chia sẻ những việc em đã làm khi tham gia các hoạt động đó và nêu những điều em thấy hài lòng, chưa hài lòng khi tham gia
Trả lời:
a. Hoạt động: 1, 2, 3
b. Các thành viên trong lớp đều tích cực tham gia vào các hoạt động do nhà trường, địa phương tổ chức. Đối với những bạn chưa tích cực, cần phải có nhận thức về cộng đồng, trách nhiệm của bản thân nhiều hơn nữa
c. Em đã tham gia hoạt động tặng sách, quyên góp quần áo cho các trẻ em ở vùng núi, hiến máu tình nguyện. Khi tham gia các hoạt động trên, em cảm thấy rất hạnh phúc khi bản thân có thể đóng góp một chút sức lực của bản thân cho cộng đồng
Luyện tập
Luyện tập 1 (trang 17) Giáo dục công dân 9 Kết nối tri thức Bài 3: Em đồng tình/ không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vì sao?
a. Khi có nhiều cá nhân tham gia vào một hoạt động chung thì đó là hoạt động cộng đồng
b. Tích cực tham gia hoạt động cộng đồng giúp mỗi cá nhân hoàn thiện bản thân và lan tỏa các gia trị tốt đẹp
c. Chỉ những cá nhân có điều kiện kinh tế mới tham gia được hoạt động cộng đồng
d. Học sinh không chỉ tích cực tham gia hoạt động cộng đồng mà còn cần động viên người thân, bạn bè cùng tham gia
Lời giải:
a. Không đồng tình. Vì hoạt động tập thể không phải là hoạt động có nhiều người tham gia mà là những hoạt động mang lại lợi ích cho cộng đồng
b. Đồng tình. Vì trong quá trình tham gia các hoạt động cộng đồng, mỗi cá nhân sẽ có thêm cơ hội mở rộng tầm hiểu biết, rèn luyện kĩ năng. Ngoài ra, các hoạt động ấy mang lại lợi ích cho cộng đồng nên sẽ lan tỏa được các giá trị tốt đẹp
c. Không đồng tình. Vì có rất nhiều hoạt động cộng đồng với nhiều hình thức khác nhau. Nếu không có đủ điều kiện về kinh tế, chúng ta có thể lựa chọn tham gia đóng góp công sức cho các hoạt động
d. Đồng tình. Vì không chỉ học sinh mà tất cả mọi người đều có trách nhiệm tham gia các hoạt động cộng đồng trong điều kiện phù hợp để góp phần xây dựng đất nước văn minh, giàu mạnh
Luyện tập 2 (trang 17) Giáo dục công dân 9 Kết nối tri thức Bài 3: Em hãy nêu ý nghĩa của các hoạt động cộng đồng trong những trường hợp dưới đây.
a) Anh S và các đồng nghiệp trong văn phòng luật sư đã tích cực tham gia các hoạt động trợ giúp pháp lí cho những người nghèo, người yếu thế ở địa phương.
b) Anh H cùng đoàn y, bác sĩ của Trung tâm Y tế huyện tổ chức chương trình khám chữa bệnh nhân đạo, cấp thuốc miễn phí cho bà con dân tộc thiểu số, người dân tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới đặc biệt khó khăn.
c) Vào thời gian nghỉ hè, chị B thường cùng các bạn trong Đoàn Thanh niên tham gia Đội tuyên truyền phòng, chống tệ nạn xã hội ở địa phương.
d) Câu lạc bộ Bảo vệ hành tinh xanh thực hiện dự án thu gom pin đã qua sử dụng để mang tới nơi xử lí an toàn.
Lời giải:
- a) Phát huy truyền thống “tương thân tương ái”, “lá lành đùm lá rách” của dân tộc; Giúp đỡ những người nghèo, người yếu thế ở địa phương có thể vượt qua khó khăn.
- b) Phát huy truyền thống “tương thân tương ái”, “lá lành đùm lá rách” của dân tộc; Giúp đỡ bà con dân tộc thiểu số, người dân tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới đặc biệt khó khăn
- c) tuyên truyền, giúp người dân nâng cao ý thức trong việc phòng chống tệ nạn xã hội.
- d) tuyên truyền, giúp người dân nâng cao ý thức trong việc bảo vệ môi trường.
Luyện tập 3 (trang 18) Giáo dục công dân 9 Kết nối tri thức Bài 3: Em hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi:
Chủ nhật, T cùng bố mẹ tham gia nhóm từ thiện do Hội Chữ thập đỏ xã tổ chức, nấu những nồi cháo để tặng những bệnh nhân nghèo đang điều trị tại các bệnh viện đóng trên địa bàn. Mẹ nhắc em gái T (đang học lớp 7) cùng tham gia nhưng em từ chối vì muốn được nghỉ ngơi, vui chơi sau một tuần học tập
Em có nhận xét gì về thái độ của em gái T? Hãy đưa ra lời khuyên cho em gái T
Lời giải:
Em gái T có thái độ hời hợt, chưa tích cực tham gia các hoạt động cộng đồng.
Lời khuyên dành cho em gái T: Sống vì cộng đồng, làm việc tốt cũng giúp chúng ta học hỏi, tiếp thu thêm nhiều tri thức mới, nó vừa giúp chúng ta kết nối với các thành viên trong gia đình, vừa giúp xây dựng lòng nhân ái, lan toả giá trị tích cực trong cộng đồng.
Luyện tập 4 (trang 18) Giáo dục công dân 9 Kết nối tri thức Bài 3: Em hãy cùng nhóm bạn xây dựng kế hoạch thực hiện một hoạt động cộng đồng theo gợi ý dưới đây:
Hướng dẫn:
KẾ HOẠCH
Tên hoạt động: Dọn vệ sinh và trồng cây xanh tại trường học
1. Mục đích của hoạt động:
- Tăng cường ý thức bảo vệ môi trường và tình yêu quê hương, quê nhà cho học sinh.
- Duy trì và cải thiện môi trường học tập và sinh hoạt của các em.
- Tạo sân chơi, không gian xanh thân thiện và đem lại lợi ích cho cả cộng đồng trường học.
2. Những việc cần làm:
- Nhiệm vụ 1: Tổ chức ngày dọn vệ sinh toàn trường (lớp học, sân trường, khu vực xung quanh trường).
- Nhiệm vụ 2: Trồng cây xanh, làm sạch vườn hoa hoặc tạo ra các khu vực xanh mới trên sân trường.
- Nhiệm vụ 3: Sơn lại các bảng chỉ dẫn, các bảng tên lớp để tươi mới lại không gian trường học.
- Nhiệm vụ 4: Thu gom và tái chế rác thải tái sinh được từ hoạt động.
3. Thời gian, địa điểm:
- Thời gian: Ngày cuối tuần (chủ nhật) trong khoảng 4-6 giờ.
- Địa điểm: Trường học
4. Cách thức thực hiện:
- Bước 1: Lập danh sách học sinh và giáo viên tham gia.
- Bước 2: Chuẩn bị dụng cụ dọn vệ sinh, cây xanh, sơn, các vật liệu cần thiết.
- Bước 3: Tổ chức buổi dọn vệ sinh và trồng cây xanh theo kế hoạch đã đề ra.
- Bước 4: Phân công nhiệm vụ cho từng nhóm học sinh và giáo viên.
- Bước 5: Tổ chức buổi giao lưu, sinh hoạt vui vẻ sau khi hoàn thành công việc.
5. Người phối hợp thực hiện:
- Học sinh và các thầy cô giáo.
- Ban quản lý trường học.
- Phụ huynh học sinh (nếu có nhu cầu và đồng ý tham gia).
Vận dụng
Vận dụng 1 (trang 18) Giáo dục công dân 9 Kết nối tri thức Bài 3: Em hãy cùng các bạn trong nhóm thực hiện kế hoạch tham gia hoạt động cộng đồng đã được xây dựng trong hoạt động luyện tập và báo cáo kết quả thực hiện (thông qua bài thu hoạch, clip, tranh ảnh,...).
Tham khảo Một số hình ảnh:
Vận dụng 2 (trang 18) Giáo dục công dân 9 Kết nối tri thức Bài 3: Em hãy cùng cán bạn trong nhóm viết bài tuyên truyền về chương trình “Giờ Trái Đất” để vận động mọi người cùng tham gia hưởng ứng
Lời giải:
Giờ Trái đất là sự kiện quốc tế diễn ra hàng năm do Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF) khởi xướng từ năm 2007. Thông điệp của Chiến dịch Giờ Trái đất năm nay là “Tiết kiệm điện - thành thói quen”. Đây cũng là thông điệp của Chương trình tiết kiệm điện giai đoạn 2020 - 2025 thực hiện Chỉ thị 20 về về việc tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2020 – 2025 của Thủ tướng Chính phủ. Thông điệp gửi đến cộng đồng không chỉ là tiết kiệm điện, tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường chỉ trong một giờ đồng hồ, mà mọi cá nhân, cộng đồng, doanh nghiệp phải thực hành nó thường xuyên trong suốt 365 ngày của cả một năm, để tiết kiệm điện, tiết kiệm năng lượng trở thành thói quen. Trong chiến dịch giờ Trái đất 2023, mong muốn sẽ có nhiều tổ chức, doanh nghiệp, các hộ gia đình trên địa bàn phường tham gia hưởng ứng chiến dịch “Giờ trái đất” năm 2023 và hy vọng Chiến dịch Giờ Trái đất sẽ ngày càng tạo hiệu ứng tích cực, lan tỏa tinh thần chung tay tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường tới toàn thể cộng đồng.