Mở đầu
Mở đầu SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 18 (trang 124): Em hãy chia sẻ hiểu biết của mình về quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở.Trả lời:
- Bất khả xâm phạm được hiểu là quyền không thể xâm phạm đến của cá nhân, tổ chức hoặc lớn hơn là một quốc gia nào đó. Pháp luật quốc gia và quốc tế bảo vệ quyền bất khả xâm phạm đó. Đối với công dân Việt Nam thì theo Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam công dân có 2 quyền bất khả xâm phạm đó là quyền bất khả xâm phạm về thân thể và quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở.
- Quyền bất khả xâm phạm chỗ ở của công dân là công dân có quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở và không ai được tự ý vào chỗ ở của người khác nếu không được đồng ý từ người đó, trừ trường hợp pháp luật cho phép.
- Qua đó, có thể thấy hành vi xâm phạm chỗ ở của người khác là hành vi vi phạm pháp luật. Tùy theo từng trường hợp cụ thể mà hành vi này có thể bị xử lý về hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
1. Pháp luật về quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở
Câu hỏi a SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 18 (trang 125): Từ các thông tin trên, em hãy cho biết trong tình huống 1, ông T đã bảo vệ quyền của mình như thế nào.Trả lời:
- Trong tình huống 1, ông T đã thực hiện đúng quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở, không cho người khác vào nhà mình để tìm kiếm tên ăn trộm, vì không thuộc trường hợp được pháp luật cho phép.
Câu hỏi b SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 18 (trang 125): Trong tình huống 2, ông C có quyền vào nhà H không? Vì sao?
Trả lời:
- Trong tình huống 2, ông C không có quyền vào nhà H để tìm kiếm, vì ông C không là người có thẩm quyền tìm kiếm, khám xét theo quy định tại khoản 1 Điều 192 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015.
Câu hỏi c SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 18 (trang 125): Các thông tin nói đến quyền nào của công dân? Em hiểu nội dung quyền đó như thế nào?
Trả lời:
- Các thông tin 1, 2, 3 nói đến quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở. Quyền này có nghĩa là: không ai được tự ý vào chỗ ở của người khác, nếu không được người đó cho phép. Việc khám chỗ ở chỉ được tiến hành trong trường hợp được pháp luật cho phép.
2. Hậu quả của hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của công dân
Câu hỏi a SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 18 (trang 126): Ở tình huống trên, gia đình Q đã bị ảnh hưởng như thế nào từ hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của bố con ông N?
Trả lời:
Trong tình huống, từ hành vi xâm phạm của bố con ông N, gia đình chị Q đã bị ảnh hưởng. Cụ thể là:
- Bị xâm phạm đến quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở.
- Bị ảnh hưởng đến cuộc sống bình thường của gia đình.
Câu hỏi b SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 18 (trang 126): Từ thông tin trên, em hãy cho biết, ông N và hai con của ông có thể bị xử lí như thế nào từ hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của chị Q.
Trả lời:
- Từ hành vi vi phạm của mình, ông N và hai con của ông có thể bị xử lí hình về tội xâm phạm chỗ ở của người khác, có thể bị phạt cải tạo không giam giữ sự từ 3 tháng đến 2 năm.
3. Trách nhiệm của học sinh trong thực hiện các quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của công dân
Câu hỏi SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 18 (trang 127): Em đồng ý với ý kiến của bạn nào trong trường hợp trên? Vì sao?
Trả lời:
- Em đồng ý với ý kiến của bạn Hiền trong trường hợp trên.
+ Vì bạn đã tôn trọng quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở là trách nhiệm của mọi công dân, không được phép của chủ nhà thì không nên tự ý đi vào.
Luyện tập
Luyện tập 1 SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 18 (trang 128): Hành vi nào sau đây là thực hiện đúng quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của công dân? Vì sao?A. Tự tiện vào nhà hàng xóm khi nghỉ ngờ người trong gia đình họ lấy trộm đồ vật của mình.
B. Khám nhà của một người theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
C. Vào nhà người khác khi nghi ngờ trong nhà có kẻ trộm đang lẩn trốn.
D. Vào nhà người khác khi nghi ngờ trong nhà có đồ vật, tài liệu liên quan đến vụ án.
Lời giải:
- Phương án đúng: B.
- Vì: Đây là trường hợp khám nhà đúng theo quy định của pháp luật.
Luyện tập 2 SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 18 (trang 128): Bà X dựng xe máy ở cổng nhà nhưng quên túi xách ở xe. Khi quay ra, thấy túi xách của mình không còn nữa, bà X hoảng hốt vì trong túi có tiền và giấy tờ cần thiết. Bà X nghỉ cho V (12 tuổi) đã lấy túi xách của mình, vì lúc ấy V đang chơi ở gần đó. Bà X đến nhà V đòi khám nhà nhưng chị em V không đồng ý. Bà X vẫn xông vào nhà lục soát, bất chấp sự phản đối của hai chị em V.
a) Hành vi của bà X đã xâm phạm đến quyền nào của chị em V? Vì sao?
b) Theo em, V và chị mình có thể làm gì để bảo vệ quyền của mình bị xâm phạm?
Lời giải:
a. Hành vi của bà X đã xâm phạm đến quyền xâm phạm về chỗ ở của chị em V. Vì bà X đã vào nhà chị em V lục soát khi chưa được sự cho phép của chị em V
b. Để bảo vệ quyền của mình bị xâm phạm, V và chị mình có thể tố cáo với cơ quan có thẩm quyền về hành vi vi phạm của bà X.
Luyện tập 3 SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 18 (trang 128): Ông L và ông M tranh chấp về quyền sở hữu căn nhà và khởi kiện ra Toà án. Theo bản án của Toà án thì quyền sở hữu căn nhà trên thuộc về ông M. Sau khi bản án có hiệu lực pháp luật, ông M không đề nghị thi hành bản án mà thuê một số thanh niên cầm gậy gộc cùng mình xông vào nhà đánh ông L và ép buộc gia đình ông phải chuyển đồ đạc ra khỏi nhà, để chiếm lại căn nhà.
Hành vi của ông M có phù hợp với quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của công dân không? Vì sao?
Lời giải:
- Hành vi của ông M không phù hợp với quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của công dân vì ông M không thi hành bản án mà thuê một số thanh niên cầm gậy gộc cùng mình xông vào nhà đánh ông L và ép buộc gia đình ông phải chuyển đồ đạc ra khỏi nhà (vi phạm khoản 1 Điều 158 Bộ luật Hình sự năm 2015).
Luyện tập 4 SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 18 (trang 128): Tự liên hệ bản thân, em đã thực hiện quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở như thế nào? Nêu ví dụ.
Lời giải:
(*) Tham khảo:
- Bản thân em đã thực hiện tốt quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của công dân. Điều này được thể hiện qua việc:
+ Học tập, tìm hiểu và nắm vững các nội dung cơ bản của quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của công dân để thực hiện cho đúng; phân biệt hành vi đúng, sai để tự bảo vệ mình và bảo vệ những người xung quanh trước hành vi vi phạm.
+ Tự giác thực hiện quy định của pháp luật về quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của công dân.
+ Tôn trọng chỗ ở của người khác. Không được xâm nhập trái phép chỗ ở của người khác; không được tự tiện vào chỗ ở, lục lọi chỗ ở của người khác trong mọi trường hợp khi chưa có sự cho phép của chủ nhà.
+ Mỗi chúng ta cần phải biết bảo vệ chỗ ở của mình; tố cáo, phê phán các hành vi xâm phạm chỗ ở của mình và của người khác.
+ Nhắc nhở bạn bè, vận động những người xung quanh cùng thực hiện.
- Ví dụ: không tự ý vào nhà người khác khi không được sự cho phép/ đồng ý của họ.
Vận dụng
Vận dụng SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 18 (trang 128): Em hãy cùng các bạn trong nhóm sưu tầm thông tin và thiết kế sản phẩm tuyên truyền về quyền khả xâm phạm về chỗ ở của công dân trong khu dân cư (xã, phường; thôn, xóm); trình bày trước lớp sản phẩm của nhómTrả lời:
