Mở đầu
Mở đầu SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 19 (trang 129): Em hiểu thế nào về quyền được đảm bảo an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín?Trả lời:
- Quyền được đảm bảo an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín là một trong những quyền cơ bản của công dân và được quy định trong Hiến pháp của Nhà nước ta.
- Quyền được đảm bảo an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín, của công dân nghĩa là: Không ai được chiếm đoạt hoặc tự ý mở thư tín, điện tín của người khác, không được nghe trộm điện thoại.
1. Pháp luật về quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại điện tín
Câu hỏi a SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 19 (trang 130): Từ thông tin về quy định của Hiến pháp, theo em ở tình huống 1 và 2 hành vi của Liên và K ai đúng ai sai? Vì sao?
Trả lời:
Hành vi của Liên và K ở tình huống 1 và 2:
+ Hành vi của Liên là đúng, vì đã không tự ý đọc nhật kí của Hà, nghĩa là không tự ý kiểm soát thư tín của người khác.
+ Hành vi của K là sai, vì đã tự ý xem tin nhắn của S, thực hiện hành vi trái pháp luật xâm phạm thư tín của người khác.
Câu hỏi b SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 19 (trang 130): Thông tin trên nói đến quyền nào của công dân? Em hiểu nội dung quyền đó như thế nào?
Trả lời:
- Các thông tin về Hiến pháp, Bộ luật Dân sự, Bộ luật Tố tụng Hình sự nói đến quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín. Quyền này có nghĩa là, thư tín, điện thoại, điện tín của cá nhân bảo đảm an toàn và bí mật, không ai được tự tiện bóc mở, tiêu huỷ, kiểm soát thư tín, điện thoại, điện tín của người khác
2. Hậu quả của hành vi vi phạm quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân
Câu hỏi a SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 19 (trang 132): Trong hai tình huống trên, quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của C và anh A đã bị ai xâm phạm như thế nào? Hậu quả gì có thể xảy ra khi quyền này bị xâm phạm?
Trả lời:
Trong hai tình huống, quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của C và anh A:
- Đã bị kiểm soát trái pháp luật, bị xâm phạm về bí mật và an toàn thư tín.
- Hậu quả có thể xảy ra là:
+ C và anh A bị xâm phạm về bí mật và an toàn thư tín.
+ Có thể phải chịu trách nhiệm kỉ luật, bị xử phạt hành chính, bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
Câu hỏi b SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 19 (trang 132): Hành vi vi phạm của S và chị D dẫn đến hậu quả gì và có thể áp dụng trách nhiệm pháp lí nào?
Trả lời:
- Hành vi vi phạm của S và chị D dẫn đến hậu quả là cả hai người sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lí từ hành vi vi phạm của mình, tùy theo tính chất và mức độ vi phạm có thể phải chịu trách nhiệm kỉ luật, bị xử phạt hành chính, bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
3. Trách nhiệm của học sinh trong việc thực hiện quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín
Câu hỏi mục 3 SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 19 (trang 133): Theo em, hành vi đòi xem tin nhắn của H và việc từ chối của Q là đúng hay sai? Nếu là bạn của H, em sẽ làm gì?Trả lời:
- Hành vi đòi xem tin nhắn của H là sai và việc từ chối của Q là đúng, vì thư tín, điện thoại, điện tín của cá nhân bảo đảm an toàn và bí mật, không ai được bóc mở, kiểm soát thư tín, điện thoại, điện tín của người khác nếu không được người đó cho phép.
- Nếu là bạn của H, em sẽ khuyên H không nên đề nghị kiểm soát thư tín của bạn, vì đó là bí mật đời tư của người khác, cần phải được tôn trọng.
Luyện tập
Luyện tập 1 SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 19 (trang 133): Hành vi nào dưới đây là xâm phạm quyền được bảo đảm điện thoại, điện tín của công dân? Vì sao?A. Tung tin nói xấu người khác trên mạng xã hội.
B. Tự tiện xem tin nhắn trên điện thoại của người khác.
C. Trao đổi thông tin với người khác trên Facebook.
D. Vu khống người khác trên mạng xã hội.
Lời giải:
- Hành vi xâm phạm quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân: B. Tự tiện xem tin nhắn trên điện thoại của người khác. Vì pháp luật quy định thư tín, điện thoại, điện tín của cá nhân phải được đảm bảo an toàn, bí mật. Không ai được tự tiện xem tin nhắn, bóc thư của người khác khi chưa được phép.
Luyện tập 2 SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 19 (trang 134): Vì muốn biết quan hệ giữa bạn mình là L với một bạn trai khác, nên mỗi lần thấy L nói chuyện qua điện thoại, M lại tìm cách tiếp cận để nghe trộm. Biết chuyện, L không hài lòng về hành vi của M.
a. Hành vi của M đã xâm phạm quyền nào của L? Vì sao?
b. Theo em, L cần làm gì để bảo vệ quyền của mình khi bị xâm phạm?
Lời giải:
a. Hành vi của M đã xâm phạm quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín vì: M tìm cách tiếp cận L để nghe trộm điện thoại.
b. Để bảo vệ quyền của mình bị xâm phạm, L cần nói thẳng với M về hành vi không được phép và đề nghị M dừng hành vi xâm phạm này.
Luyện tập 3 SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 19 (trang 134): Là bạn thân của nhau, nhưng K thấy có một số chuyện T vẫn giữ, không kể lại cho mình nghe. K đã tìm cách đăng nhập vào tài khoản trên mạng xã hội của T để đọc tin nhắn mà T trao đổi với mọi người. Biết chuyện, T rất buồn và thấy bị tổn thương nên đã hạn chế tiếp xúc với K. K cũng không được vui khi thấy T lạnh nhạt đối với mình.
a. Là bạn thân với nhau, K có quyền truy cập tài khoản trên mạng xã hội để đọc tin nhắn của T không? Vì sao?
b. Hành vi của K đã để lại hậu quả gì cho cả K và T?
Lời giải:
a. Dù là bạn thân của T, K cũng không có quyền truy cập tài khoản để đọc tin nhắn của T, vì tin nhắn là thư tín của cá nhân, được bảo đảm an toàn và bí mật, không ai được bóc mở, kiểm soát nếu không được người đó cho phép.
b. Hành vi của K để lại hậu quả:
- Đối với T: Bí mật, an toàn thư tín đã bị xâm phạm. T thì buồn và tổn thương, ít tiếp xúc với K.
- Đối với K: Có thể phải chịu trách nhiệm pháp lí về hành vi vi phạm của mình. Làm mất tình bạn với T, không được vui khi T lạnh nhạt với mình.
Luyện tập 4 SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 19 (trang 134): Chị H là nhân viên một công ty thương mại. Có lần chị đăng nhập Facebook nhưng lại quên đăng xuất. Lợi dụng tình trạng đó, có người đã tìm cách vào Messenger của chị để đọc tin nhắn và chụp lại hình ảnh để gửi thêm cho người khác. Thấy quyền của mình bị xâm phạm, chị H muốn tìm ra thủ phạm để bảo vệ quyền hợp pháp của mình, nhưng chưa biết phải làm thế nào.
a. Trong tình huống này, quyền nào của chị H đã bị xâm phạm?
b. Theo em, chị H cần làm gì để bảo vệ quyền thư tin của mình?
Lời giải:
a. Trong tình huống này, quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của chị H đã bị xâm phạm, đó là bị người khác đọc tin nhắn và chụp lại hình ảnh gửi cho người khác.
b. Để bảo vệ quyền thư tín của mình, chị H cần báo ngay cho công an để tìm ra thủ phạm. Đồng thời, bản thân chị H cần nâng cao cảnh giác khi đăng nhập ở những máy tính lạ.
Luyện tập 5 SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 19 (trang 134): Tự liên hệ bản thân, em đã tôn trọng quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của người khác hay chưa? Biểu hiện cụ thể như thế nào?
Lời giải:
(*) Tham khảo: Bản thân em đã thực hiện tốt quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân:
+ Không tự ý xem điện thoại, thư của người khác;
+ Từ chối khi được người khác rủ xem điện thoại, thư của người khác;
+ Yêu cầu người khác chấm dứt hành vi tự ý xem điện thoại, xem thư của mình..
Vận dụng
Vận dụng 1 SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 19 (trang 134): Em hãy viết một thông điệp về quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân.Trả lời:
- Quyền được đảm bảo an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín đảm bảo sự riêng tư của mỗi công dân. Thư tín, điện thoại, điện tín đều thuộc về phần riêng tư, cá nhân của mỗi người. Quyền riêng tư này của công dân được pháp luật thừa nhận và bảo vệ, không ai có quyền xâm phạm sự riêng tư này của người khác.
Vận dụng 2 SGK Kinh tế Pháp luật 11 Cánh diều Bài 19 (trang 134): Em hãy cùng các bạn trong nhóm tìm hiểu về tình hình thực hiện pháp luật về quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín ở trường.
Trả lời:
- Các học sinh trong trường không có tình trạng tự ý xem điện thoại, thư của giáo viên và các bạn học sinh khác.
- Không có trình trạng mất thư, mất điện thoại trong các lớp học và trong toàn trường.
- Học sinh nhặt được thư của người khác sẽ trả lại thư cho người bị mất trong tình trạng nguyên vẹn.
- Học sinh biết cách từ chối khi được các bạn học trong lớp rủ xem điện thoại, thư của người khác.
- Học sinh đã biết cách yêu cầu người khác chấm dứt hành vi tự ý xem điện thoại, xem thư của mình.