1. Công cuộc xây dựng chính quyền và bảo vệ đất nước thời Đinh - Tiền Lê
a. Chính quyền thời Đinh
- Năm 968: Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi hoàng đế, đặt tên nước là Đại Cồ Việt, đóng đô tại Hoa Lư (Ninh Bình).
- Tổ chức bộ máy nhà nước:
+ Trung ương: Vua có quyền lực cao nhất, có ban văn, ban võ, cao tăng giúp việc.
+ Địa phương: Gồm các cấp đạo (châu), giáp, xã.
+ Kinh tế: Nhà nước đúc tiền để lưu hành.
+ Quân đội: Gồm 10 đạo, đảm bảo an ninh đất nước.
+ Ngoại giao: Cử sứ sang giao hảo với nhà Tống.
b. Cuộc kháng chiến chống Tống năm 981
- Hoàn cảnh:
+ Năm 979: Đinh Tiên Hoàng và Đinh Liễn bị ám hại, con nhỏ Đinh Toàn lên ngôi.
+ Nhà Tống lợi dụng tình hình, âm mưu xâm lược Đại Cồ Việt.
+ Tướng sĩ tôn Lê Hoàn lên ngôi, lãnh đạo kháng chiến.
- Diễn biến:
+ Đầu năm 981: Quân Tống do Hầu Nhân Bảo chỉ huy, đánh nước ta bằng đường thủy và bộ.
+ Lê Hoàn tổ chức mai phục, chặn đánh địch.
- Kết quả: Quân Tống đại bại, phải rút về nước, nền độc lập Đại Cồ Việt được giữ vững.
c. Chính quyền thời Tiền Lê
- Lê Hoàn lập nên nhà Tiền Lê, tiếp tục xây dựng quốc gia độc lập.
- Tổ chức bộ máy:
+ Trung ương: Vua nắm mọi quyền hành, có Thái sư, đại sư, các quan văn - võ, con vua được phong vương.
+ Địa phương: Ban đầu chia thành 10 đạo, năm 1002 đổi thành lộ, phủ, châu, giáp, xã.
+ Quân đội: Gồm cấm quân và quân địa phương.
+ Pháp luật: Xây dựng luật lệnh (năm 1002).
+ Ngoại giao: Tăng cường quan hệ với nhà Tống.
2. Đời sống xã hội và văn hóa thời Đinh - Tiền Lê
a. Tình hình xã hội
- Lực lượng thống trị: Vua, quan.
- Lực lượng bị trị:
+ Nông dân: Chiếm số lượng đông, cày cấy ruộng đất công làng xã.
+ Thợ thủ công, thương nhân cũng có vai trò.
+ Nô tì: Địa vị thấp nhất, số lượng không nhiều.
b. Đời sống văn hóa
- Giáo dục: Chưa phát triển mạnh.
- Tư tưởng - Tôn giáo:
+ Nho giáo chưa ảnh hưởng sâu rộng.
+ Phật giáo được truyền bá rộng rãi.
- Văn hóa dân gian: Ca hát, nhảy múa, đua thuyền, đấu võ, đấu vật...