1. Cuộc kháng chiến chống Tống giai đoạn thứ nhất (1075)
- Bối cảnh lịch sử:
+ Giữa thế kỉ XI, nhà Tống âm mưu xâm lược Đại Việt.
+ Triều đình nhà Lý cử Lý Thường Kiệt chỉ huy cuộc kháng chiến, chủ động đối phó.
- Diễn biến:
+ Tiến đánh Chăm-pa để ngăn cản sự phối hợp của nhà Tống.
+ Tháng 10/1075: Lý Thường Kiệt chỉ huy hơn 10 vạn quân, chia thành hai đạo tiến vào đất Tống, thực hiện chiến lược "tiến công trước để tự vệ".
+ Sau khi hạ thành Ung Châu, Lý Thường Kiệt nhanh chóng rút quân về, chuẩn bị phòng tuyến chặn giặc.
2. Cuộc kháng chiến chống Tống giai đoạn thứ hai (1077)
a) Chuẩn bị kháng chiến
- Lý Thường Kiệt lên kế hoạch cẩn thận:
+ Lệnh cho các tù trưởng dân tộc gần biên giới bố trí quân chặn đánh địch ngay khi chúng tiến sang.
+ Lực lượng thủy binh chặn quân Tống ở vùng Đông Bắc, phá vỡ kế hoạch phối hợp thủy - bộ.
+ Xây dựng phòng tuyến kiên cố bên bờ Nam sông Như Nguyệt, bố trí bộ binh phòng thủ.
b) Chiến đấu trên phòng tuyến sông Như Nguyệt
- Diễn biến:
+ Năm 1077, quân Tống xâm lược Đại Việt bằng hai đường thủy, bộ.
+ Cánh quân bộ (Quách Quỳ chỉ huy) bị chặn lại tại sông Như Nguyệt.
+ Cánh quân thủy (Hoà Mâu chỉ huy) bị chặn đánh liên tiếp, không thể tiến sâu vào nội địa hỗ trợ quân bộ.
+ Quách Quỳ nhiều lần tìm cách vượt sông, nhưng đều bị đẩy lùi.
+ Nhân lúc quân Tống gặp khó khăn, Lý Thường Kiệt phản công, khiến quân địch thất bại nặng nề.
+ Lý Thường Kiệt chủ động đề nghị “giảng hòa”, quân Tống phải rút quân về nước.
- Kết quả và ý nghĩa:
+ Đánh bại âm mưu xâm lược của nhà Tống, bảo vệ vững chắc nền độc lập.
+ Thể hiện tinh thần đoàn kết, quyết tâm chống ngoại xâm của nhân dân Đại Việt.
+ Lý Thường Kiệt chứng tỏ tài lãnh đạo xuất sắc với chiến lược sáng suốt.