1. Nhà Lý thành lập và định đô ở Thăng Long
- Năm 1005: Lê Hoàn mất, Lê Long Đĩnh lên ngôi nhưng thực hiện nhiều chính sách tàn bạo.
- Năm 1009: Lê Long Đĩnh mất, các tăng sư và đại thần tôn Lý Công Uẩn lên ngôi, lập nhà Lý.
- Năm 1010: Lý Công Uẩn dời đô từ Hoa Lư về Đại La, đổi tên thành Thăng Long (Hà Nội).
- Năm 1054: Nhà Lý đổi tên nước thành Đại Việt.
2. Tình hình chính trị
a. Tổ chức chính quyền
- Trung ương: Vua đứng đầu theo chế độ cha truyền con nối, có các quan đại thần giúp việc.
- Địa phương:
+ Chia thành 24 lộ, phủ, miền núi có châu.
+ Dưới lộ là hương, huyện, đơn vị cơ sở là xã.
b. Luật pháp và quân đội
- Năm 1042: Ban hành Hình thư, bộ luật thành văn đầu tiên.
- Quân đội:
+ Gồm quân triều đình và quân địa phương.
+ Thực hiện chính sách ngụ binh ư nông.
c. Chính sách đối nội, đối ngoại
- Đối nội:
+ Chính sách mềm dẻo, củng cố khối đoàn kết dân tộc.
+ Trấn áp các thế lực chống đối.
- Đối ngoại:
+ Giữ quan hệ hòa hiếu với láng giềng.
+ Kiên quyết bảo vệ độc lập chủ quyền.
3. Kinh tế - xã hội
a. Kinh tế
- Nông nghiệp: Nhà nước thúc đẩy sản xuất bằng cày ruộng tịch điền, bảo vệ trâu bò, khai hoang, đào kênh mương.
- Thủ công nghiệp:
+ Nhân dân: Trồng dâu, nuôi tằm, dệt lụa, làm gốm, trang sức.
+ Nhà nước: Đúc tiền, chế tạo binh khí, dệt lụa phẩm phục.
- Thương nghiệp:
+ Hình thành chợ, trung tâm trao đổi hàng hóa.
+ Quan hệ buôn bán với Trung Quốc phát triển.
b. Xã hội
- Giai cấp thống trị:
+ Vua, quan có nhiều đặc quyền.
+ Một số dân thường trở thành địa chủ.
- Giai cấp bị trị:
+ Nông dân chiếm đa số, nhận ruộng đất công làng xã.
+ Thợ thủ công, thương nhân khá đông.
+ Nô tì có địa vị thấp nhất, phục vụ triều đình và quan lại.
4. Tình hình văn hoá, giáo dục
a. Tôn giáo
- Phật giáo được tôn sùng, truyền bá rộng rãi.
- Nho giáo bắt đầu phát triển, ngày càng có vai trò.
- Đạo giáo phổ biến, kết hợp với tín ngưỡng dân gian.
b. Văn học - Nghệ thuật
- Văn học:
+ Văn học chữ Hán bước đầu phát triển.
+ Tác phẩm tiêu biểu: Chiếu dời đô, Nam quốc sơn hà.
- Nghệ thuật:
+ Hát chèo, múa rối nước phát triển.
+ Các trò chơi dân gian như đá cầu, đấu vật, đua thuyền rất phổ biến.
- Kiến trúc - Điêu khắc:
+ Công trình tiêu biểu: Cấm thành, chùa Một Cột.
+ Điêu khắc đạt trình độ tinh xảo, thanh thoát.
c. Giáo dục
+ Năm 1070: Nhà Lý cho dựng Văn Miếu.
+ Năm 1075: Mở khoa thi đầu tiên tuyển quan lại.
+ Năm 1076: Thành lập Quốc Tử Giám.