1. Khái quát quá trình xâm nhập Đông Nam Á của thực dân phương Tây
a. Nguyên nhân thực dân phương Tây xâm lược Đông Nam Á
- Nhu cầu kinh tế: Từ nửa sau thế kỉ XVI, nền sản xuất phương Tây phát triển, dẫn đến nhu cầu lớn về nguyên liệu, nhân công và thị trường.
- Đông Nam Á giàu tài nguyên: Vùng này có vị trí quan trọng về giao thương, giàu hương liệu và nguồn nhân công.
Khủng hoảng chế độ phong kiến: Nhiều nước trong khu vực bắt đầu bộc lộ dấu hiệu suy yếu, tạo cơ hội cho các nước phương Tây xâm lược.
b. Quá trình thực dân phương Tây xâm nhập vào Đông Nam Á
- Indonesia: Thế kỉ XVI, Bồ Đào Nha chiếm đảo phía đông, sau đó Hà Lan hoàn tất xâm chiếm giữa thế kỉ XIX.
- Mã Lai & Miến Điện: Anh, Hà Lan, Pháp tranh giành ảnh hưởng từ nửa sau thế kỉ XVI.
- Đông Dương (Việt Nam, Lào, Campuchia): Các nước phương Tây cạnh tranh, cuối thế kỉ XIX Pháp hoàn tất việc chiếm đóng.
- Xiêm (Thái Lan): Dù bị lệ thuộc vào Anh và Pháp, nhưng nhờ chính sách ngoại giao khôn khéo, Xiêm giữ được độc lập.
2. Tình hình Đông Nam Á dưới ách đô hộ của thực dân phương Tây
- Chính trị: Chính quyền phụ thuộc, bộ máy điều hành do quan chức thực dân kiểm soát.
- Kinh tế: Thực dân bóc lột dân bản xứ, mở rộng giao thông để khai thác kinh tế, cướp đất lập đồn điền.
- Văn hóa: Văn hóa phương Tây xâm nhập, gây xung đột với văn hóa truyền thống. Thực hiện chính sách đồng hóa.
- Xã hội: Giai cấp phong kiến cấu kết với thực dân, nông dân bị bần cùng hóa, tư sản dân tộc và công nhân bắt đầu hình thành.
3. Cuộc đấu tranh của nhân dân các nước Đông Nam Á chống thực dân phương Tây từ nửa sau thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX
- Indonesia: Nhiều cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhưng thất bại.
- Philippines: Từ đầu thế kỉ XVI, thổ dân chống Tây Ban Nha. Đến thế kỉ XIX, đấu tranh mạnh mẽ hơn.
- Miến Điện: Tướng Ban-đu-la lãnh đạo chống Anh nhưng thất bại năm 1825.