Đọc hiểu
Câu hỏi (trang 14) SGK Ngữ văn 9 Cánh Diều - Soạn bài Sông núi nước Nam: Chú ý yếu tố khẳng định chủ quyền trong một “bản Tuyên ngôn Độc lập”.
Trả lời:
- Yếu tố khẳng định chủ quyền trong một “bản Tuyên ngôn Độc lập” là được ghi ở sách trời - Giới phận lãnh thổ của người Nam được quy định ở sách trời, điều này trở thành chân lý không thể chối cãi và không bất cứ ai có thể thay đổi được điều đó.
Sau khi đọc
Câu hỏi 1 (trang 15) SGK Ngữ văn 9 Cánh Diều - Soạn bài Sông núi nước Nam: Qua các tài liệu đã tìm hiểu, hãy trình bày bối cảnh xuất hiện bài Sông núi nước Nam và cho biết: Vì sao bài thơ được gọi là Thơ thần?
Trả lời:
Bài thơ có 4 dòng, 28 chữ. Chữ thứ hai của câu 1 là “trắc” niệm với chữ thứ hai của câu 4 cũng là “trắc”, chữ thứ hai của câu 2 là “bằng” niệm với chữ thứ hai của câu 3 cũng là “bằng”.
+ Vần: chỉ hiệp theo một vần ở các câu 1, 2 và 4 (cư – thư – hư).
Câu hỏi 2 (trang 15) SGK Ngữ văn 9 Cánh Diều - Soạn bài Sông núi nước Nam: Xác định đặc điểm thể loại của bài thơ (số dòng, số chữ, niêm, luật và cách hiệp vần ở bản phiên âm.
Trả lời:
- Bài thơ có tất cả 4 câu thơ (dòng thơ), mỗi câu thơ có 7 chữ.
- Gieo vần:
+ Cách 1: Gieo vần vào tiếng cuối các câu 1 - 2 - 4 (tiếng cuối câu 3 bắt buộc thanh trắc) - bài thơ Nam quốc sơn hà gieo vần theo cách này
+ Cách 2: Gieo vần chéo vào tiếng cuối các câu 1 - 3 (tiếng cuối các câu 2 - 4 phải là thanh trắc) hay các câu 2 - 4 (tiếng cuối các câu 1 - 3 phải là thanh trắc)
+ Cách 3: Gieo vần ôm tiếng cuối câu 1 vần với tiếng cuối câu 4, tiếng cuối câu 2 vần với tiếng cuối câu 3.
Câu hỏi 3 (trang 15) SGK Ngữ văn 9 Cánh Diều - Soạn bài Sông núi nước Nam: Hai dòng thơ đầu khẳng định điều gì? Các từ ngữ “Nam quốc”, “Nam đế” “tiệt nhiên”, “định phận”. “thiên thư” đóng vai trò gì trong việc khẳng định điều đó?
Trả lời:
- Hai câu thơ đầu chính là lời khẳng định chủ quyền của tác giả.
- Các từ ngữ “Nam quốc”, “Nam đế”, “tiệt nhiên", “định phận”, “thiên thư” đóng vai trò : Nhấn mạnh chủ quyền lãnh thổ thuộc về người Nam, đồng thời khẳng định tính chính danh, không thể tranh cãi.
Câu hỏi 4 (trang 15) SGK Ngữ văn 9 Cánh Diều - Soạn bài Sông núi nước Nam: Phân tích hai dòng thơ cuối để làm rõ nội dung (tư tưởng và tình cảm) mà tác giả muốn thể hiện.
Trả lời:
Hai câu thơ cuối thể hiện ý chí quyết tâm bảo vệ đến cùng nền độc lập, chủ quyền ấy. “Nghịch lỗ” chỉ giặc xâm lược (kẻ đi ngược lại với lẽ phải, với đạo trời). Hai câu thơ như lời cảnh cáo đanh thép: Bọn giặc dám sang xâm phạm vào bờ cõi và chủ quyền của nước Nam thì sẽ chuốc lấy bại vong thảm hại.
Đó chính là kết cục xứng đáng cho những kẻ phạm vào sách trời, phạm vào đấng linh thiêng, coi thường chân lí, lẽ phải. Có thể nói, đây chính là đòn tấn công mạnh mẽ dành cho kẻ thù xâm lược, vừa có ý nghĩa khích lệ tinh thần yêu nước, ý thức trách nhiệm của nhân dân với Tổ quốc.
Câu hỏi 5 (trang 15) SGK Ngữ văn 9 Cánh Diều - Soạn bài Sông núi nước Nam: Theo em, hai dòng thơ đầu và hai dòng thư cuối có mối liên hệ như thế nào?
Trả lời:
Hai dòng thơ đầu và hai dòng thơ cuối có mối liên hệ chặt chẽ với nhau về mặt tư tưởng cũng như cảm xúc. Nếu như ở hai câu thơ đầu là lời khẳng định chủ quyền của đất nước thì đến hai câu thơ tiếp theo, tác giả thể hiện ý chí chiến đấu mãnh liệt.
Câu hỏi 6 (trang 15) SGK Ngữ văn 9 Cánh Diều - Soạn bài Sông núi nước Nam: Bài Sông núi nước Nam gợi lên trong em những tình cảm, cảm xúc gì? Theo em, nội dung tư tưởng bài thơ có ý nghĩa như thế nào với thế hệ trẻ ngày nay?
Trả lời:
- Bài Sông núi nước Nam gợi lên trong em niềm tự hào, lòng yêu nước và ý chí quyết tâm bảo vệ giữ gìn vẻ đẹp và truyền thống quý báu của dân tộc.
- Nội dung bài thơ có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với thế hệ trẻ ngày nay. Bài thơ là lời nhắc nhở, động viên thế hệ trẻ phải luôn cố gắng phấn đấu, tự hào, mạnh mẽ giữ gìn bản sắc truyền thống văn hóa của dân tộc, xứng đáng với những gì mà thế hệ cha anh đã đổ cả xương máu để giữ gìn và bảo vệ.