Đọc hiểu
Câu 1 (trang 22) SGK Ngữ văn 9 Cánh Diều - Soạn bài Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ: Chú ý cách diễn tả nỗi nhớ của người chinh phụ.
Trả lời:
- Cách diễn tả nỗi nhớ của người chinh phụ gợi tả tâm trạng cô đơn, buồn tủi, bày tỏ nỗi lòng sầu khổ của người chinh phụ.
Câu 2 (trang 22) SGK Ngữ văn 9 Cánh Diều - Soạn bài Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ: Nỗi lòng người chinh phụ đã được biểu hiện thế nào qua việc tả cảnh?
Trả lời:
Khung cảnh thiên nhiên được miêu tả với những hình ảnh ảm đạm, lạnh lẽo, gợi lên sự hoang vắng, tiêu điều. Những hình ảnh như "sương như búa", "tuyết dường cưa", "gió cuốn mù bay", "trời thăm thẳm" như tô đậm thêm nỗi buồn thương, cô đơn của người chinh phụ. Qua việc tả cảnh, tác giả đã thể hiện thành công nỗi lòng của người chinh phụ: nỗi buồn tủi, cô đơn, nhớ nhung chồng da diết. Nỗi lòng ấy được thể hiện một cách tinh tế, sâu sắc qua những hình ảnh thiên nhiên hoang vắng, tiêu điều, gợi cảm giác chia cắt, lẻ loi và tương phản với tâm trạng của người chinh phụ.
Câu 3 (trang 23) SGK Ngữ văn 9 Cánh Diều - Soạn bài Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ: Hình ảnh gắn bó giữa “hoa” và “nguyệt” thể hiện điều gì?
Trả lời:
- Hình ảnh "hoa", "nguyệt" gắn bó với nỗi cô đơn, nhằm miêu tả sự cô đơn lẻ loi, khao khát hạnh phúc lứa đôi của những chinh phụ còn son trẻ trong những đêm trăng đẹp lạnh lẽo.
Sau khi đọc
Câu hỏi 1 (trang 23) SGK Ngữ văn 9 Cánh Diều - Soạn bài Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ: Xác định bố cục của đoạn trích Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ; cho biết nội dung chính của từng phần.
Trả lời:
Bố cục 2 phần:
- Phần 1 (16 câu đầu): Nỗi cô đơn của người chinh phụ
- Phần 2 (còn lại): Nỗi thương nhớ chồng nơi xa.
Câu hỏi 2 (trang 23) SGK Ngữ văn 9 Cánh Diều - Soạn bài Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ: Đoạn trích được viết theo thể thơ nào? Chỉ ra sự phù hợp của thể thơ ấy trong việc thể hiện nội dung đề tài ở văn bản này.
Trả lời:
Đoạn trích trên được viết theo thể thơ “Song thất lục bát”. Đây là một thể thơ truyền thống của nhân dân Việt Nam. Qua đó, ta thấy được cả bài thơ như nỗi niềm tâm sự của người phụ nữ, đi sâu được vào thế giới nội tâm nhân vật và thấu hiểu được cảm xúc của nhân vật.
Câu hỏi 3 (trang 23) SGK Ngữ văn 9 Cánh Diều - Soạn bài Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ: Nỗi lòng người chinh phụ được thể hiện như thế nào? Đâu là nguyên nhân dẫn đến tâm trạng ấy?
Trả lời:
Nỗi lòng người chinh phụ hiện lên theo nhiều phương diện khác nhau. Khung cảnh thiên nhiên hoang vắng, tiêu điều, ảm đạm gợi cảm giác chia cắt, lẻ loi, tương phản với tâm trạng của người chinh phụ. Nàng phải chịu đựng nỗi nhớ nhung chồng da diết, nỗi buồn tủi, cô đơn, thất vọng, chán chường. Nỗi lòng ấy xuất phát từ nhiều nguyên nhân: chiến tranh chia cắt vợ chồng, lệ phong kiến ràng buộc người phụ nữ, khiến họ phải ở nhà chờ chồng, và nhận thức về số phận lênh đênh, chìm nổi, phụ thuộc vào người đàn ông.
Câu hỏi 4 (trang 23) SGK Ngữ văn 9 Cánh Diều - Soạn bài Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ: Hãy phân tích mối quan hệ giữa cảnh vật và tâm trạng của người chinh phụ trong phần cuối (từ dòng 9 đến dòng 20).
Trả lời:
- Cảnh vật: “sương – búa”, “tuyết – cưa” …
=> Cảnh vật gợi lên tâm trạng cô đơn, buồn tủi và nỗi lòng của người chinh phụ.
- Cảnh vật: “lá – gió”, “hoa - nguyệt” …
=> Cảnh vật không chỉ gợi lên nỗi cô đơn lẻ loi mà nó còn thể hiện khát khao hạnh phúc lứa đôi của người chinh phụ.
Câu hỏi 5 (trang 23) SGK Ngữ văn 9 Cánh Diều - Soạn bài Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ: Phân tích tác dụng các biện pháp tu từ, nhịp điệu của thể song thất lục bát trong văn bảnTình cảnh lẻ loi của người chinh phụ.
Trả lời:
Các biện pháp tu từ trong đoạn trích đã thể hiện được tình cảm cũng như khiến cho đoạn thơ giàu sức biểu hình, biểu đạt cho sự vật. Việc sử dụng các biện pháp nghệ thuật kết hợp với nhịp điệu chậm rãi của thể song thất lục bát giúp cho đoạn thơ trở nên sinh động, diễn tả sâu sắc nỗi lòng của người chinh phụ trong hoàn cảnh cô đơn.
Câu hỏi 6 (trang 23) SGK Ngữ văn 9 Cánh Diều - Soạn bài Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ: Đoạn trích gợi cho em suy nghĩ như thế nào về số phận những người phụ nữ trong cuộc chiến tranh phi nghĩa?
Trả lời:
- Qua đoạn trích ta thấy được tình cảnh cô đơn, lẻ loi của người phụ nữ trong xã hội phong kiến khi có chồng ra trận.
- Đồng thời tác giả muốn tố cáo chiến tranh phong kiến phi nghĩa, ngoài ra còn thể hiện sự xót thương, đồng cảm với thân phận người phụ nữ, trân trọng, đề cao niềm khao khát hạnh phúc lứa đôi, hạnh phúc gia đình.