Chuẩn bị đọc
Câu hỏi (trang 59) SGK Ngữ văn 9 Chân trời sáng tạo - Soạn bài Vườn quốc gia Cúc Phương: Em hiểu thế nào là danh lam thắng cảnh? Theo em, để một khu rừng trở thành danh lam thắng cảnh cần có những yếu tố nào?
Trả lời:
- Theo em, danh lam thắng cảnh là cảnh đẹp núi sông, rừng biển do thiên nhiên ban tặng hoặc do con người góp phần tô điểm thêm.
- Để một khu rừng trở thành danh lam thắng cảnh thì phải có một trong các tiêu chí sau đây:
+ Khu rừng ấy có sự kết hợp giữa cảnh quan thiên nhiên với công trình kiến trúc có giá trị thẩm mỹ tiêu biểu;
+ Khu rừng có giá trị khoa học về địa chất, địa mạo, địa lý, đa dạng sinh học, hệ sinh thái đặc thù hoặc khu vực thiên nhiên chứa đựng những dấu tích vật chất về các giai đoạn phát triển của trái đất.
Trải nghiệm cùng văn bản
Câu 1 (trang 59) SGK Ngữ văn 9 Chân trời sáng tạo - Soạn bài Vườn quốc gia Cúc Phương: Mục đích của đoạn văn này là gì?
Trả lời:
Đoạn văn với mục đích giới thiệu:
+ Cúc Phương được thành lập ngày 7/7/1962, đã trở thành vườn quốc gia đầu tiên và cũng là đơn vị bảo tồn thiên nhiên đầu tiên của Việt Nam.
+ Cúc Phương có lợi thế về cảnh quan thiên nhiên, sự đa dạng về hệ sinh thái, các giá trị văn hoá - lịch sử
+ Cúc Phương đã trở thành điểm du lịch sinh thái nổi tiếng và hấp dẫn với những ai say mê khám phá và du lịch.
Câu 2 (trang 62) SGK Ngữ văn 9 Chân trời sáng tạo - Soạn bài Vườn quốc gia Cúc Phương: Tóm tắt nội dung của đoạn văn này.
Trả lời:
Văn bản đã tóm tắt: Rừng núi Cúc Phương có nhiều hang động đẹp, có nơi còn lưu giữ di tích khảo cổ quý giá, là chìa khoá để tìm hiểu về lịch sử. Ở động Người Xưa và hang Con Moong, chứng minh sự sống còn của con người từ 7,000 - 12,000 năm trước.
Suy ngẫm và phản hồi
Câu hỏi 1 (trang 63) SGK Ngữ văn 9 Chân trời sáng tạo - Soạn bài Vườn quốc gia Cúc Phương: Các đặc điểm của kiểu văn bản giới thiệu một danh lam thắng cảnh được thể hiện như thế nào trong văn bản Vườn Quốc gia Cúc Phương?
Trả lời:
Các đặc điểm của kiểu văn bản giới thiệu một danh lam thắng cảnh được thể hiện trong văn bản Vườn Quốc gia Cúc Phương là:
- Về cấu trúc, văn bản này gồm 3 phần:
+ Phần mở đầu: Giới thiệu khái quát về vườn Quốc gia Cúc Phương
+ Phần nội dung: Giới thiệu những phương diện khác nhau của vườn Quốc gia Cúc Phương như: quần thể động, thực vật; cảnh quan thiên nhiên và giá trị văn hóa theo một hệ thống.
+ Phần kết thúc: Nêu nhận xét khái quát về giá trị của của vườn Quốc gia Cúc Phương và bày tỏ cảm xúc của tác giả dành cho vườn Quốc gia Cúc Phương.
- Về đặc điểm hình thức: nhóm tác giả đã sử dụng nhiều hình ảnh minh họa của vườn Quốc gia Cúc Phương.
- Về cách trình bày thông tin: văn bản trình bày thông tin theo cách phân loại các đối tượng: thực vật, động vật.
Câu hỏi 2 (trang 63) SGK Ngữ văn 9 Chân trời sáng tạo - Soạn bài Vườn quốc gia Cúc Phương: Văn bản đã trình bày (những) thông tin cơ bản nào? Nhan đề Vườn Quốc gia Cúc Phương đã làm nổi bật và khái quát được nội dung của toàn văn bản chưa? Vì sao?
Trả lời:
Văn bản đã trình bày (những) thông tin cơ bản:
+ Giới thiệu khái quát về danh lam thắng cảnh: vị trí địa lý, diện tích, năm thành lập,..
+ Giới thiệu cụ thể về quần thể động thực vật, cảnh quan thiên nhiên và nêu ý nghĩa xã hội, lịch sử, văn hoá của thắng cảnh
+ Nêu nhận xét và tình cảm chủ quan của người viết
Nhan đề Vườn Quốc gia Cúc Phương đã làm nổi bật và khái quát được nội dung của toàn văn bản. Vì nhan đề nói một cách khái quát về toàn bộ những yếu tố liên quan đến yếu tố chính của văn bản, không nói riêng lẻ về 1 yêu tố nào.
Câu hỏi 3 (trang 63) SGK Ngữ văn 9 Chân trời sáng tạo - Soạn bài Vườn quốc gia Cúc Phương: Xác định cách trình bày thông tin của phần văn bản: “Vườn Quốc gia Cúc Phương có quần thể động vật, thực vật vô cùng phong phú và đa dạng…dệt nên tấm thảm hoa đủ màu hay tạo thành một bức tranh thiên nhiên hoa lá, động vật kì ảo”. Cách trình bày ấy có vai trò như thế nào đối với việc thực hiện mục đích của văn bản?
Trả lời:
- Trong đoạn văn trên, các tác giả đã lựa chọn trình bày thông tin theo cách phân loại đối tượng. Cụ thể, các tác giả đã trình bày những thông tin về thảm thực vật trước (bao gồm: đặc điểm, kết cấu, những loại thực vật đặc trưng…) rồi mới nới về sự đa dạng của hệ động vật (số lượng các loài, những loài động vật quý hiếm, loài động vật đặc biệt nhất…). Cách trình bày thông tin theo cách phân loại đối tượng không chỉ giúp cho văn bản cung cấp tới bạn đọc một lượng thông tin cụ thể, chi tiết mà còn giúp cho văn bản trở nên mạch lạc, rõ ràng.
Câu hỏi 4 (trang 63) SGK Ngữ văn 9 Chân trời sáng tạo - Soạn bài Vườn quốc gia Cúc Phương: Tìm một số yếu tố miêu tả trong văn bản. Việc sử dụng yếu tố miêu tả có ảnh hưởng đến mục đích cung cấp thông tin chính xác về thắng cảnh không? Vì sao?
Trả lời:
Một số yếu tố miêu tả trong văn bản:
+ Trong cái nắng xen lẫn sắc đó của mùa khô, rừng cây vẫn thắm xanh, xoa dịu bao mệt mỏi bụi đường của du khách.
+ Thế giới côn trùng ở Cúc Phương cũng muôn hình muôn vẻ. Mùa bướm nở, rừng già như trẻ lại, tưng bừng lấp lánh với những cánh bướm dập dìu. Bướm ở đây nhiều vô kể và rất nhiều chủng loại, dệt nên tấm thảm hoa đủ màu hay tạo thành một bức tranh thiên nhiên hoa lá, động vật kì ảo.
+ Nếu đến Cúc Phương vào buổi chiều, du khách sẽ chứng kiến cảnh rừng núi lung linh huyền hoặc đến say lòng. Thế nhung, khi bóng chiều lướt qua, trời tối nhanh đến mức tưởng như chỉ vừa chớp mắt. Không gian toàn một màu đen bao phủ, tiếng chim hót thưa dân rồi được thay bằng vô khối âm thanh, hình ảnh quen, lạ, chứa đầy âm hưởng núi rừng như tiếng lá xào xạc, hay ánh sáng lấp ló của từng đôi, từng bầy đom đóm tựa như những người thợ đèn chuyên cần đi gác phiên đêm...
+ Buổi mai thức dậy, mặt trời bừng sáng, Cúc Phương thay áo mới! Từng đàn bướm nhỏ dạn dĩ quấn quýt bước chân du khách. Bướm vàng, bướm trắng, rồi muôn loài bướm, muôn sắc màu cứ dập dìu dẫn lối người đi. Rừng đánh thức đôi tai du khách bằng tiếng ríu ran từ vòm lá để rồi người như muốn quên đi lối về mà đắm mình trong mật ngọt thuần khiết của Cúc Phương.
=> Việc sử dụng yếu tố miêu tả không làm ảnh hưởng đến mục đích cung cấp thông tin chính xác về thắng cảnh. Bởi yếu tố miêu tả được sử dụng một cách chính xác và đầy đủ, nó sẽ giúp cung cấp thông tin chính xác về thắng cảnh. Điều này bao gồm việc mô tả đặc điểm tự nhiên, đa dạng sinh quyển, và các điểm đặc biệt của vườn quốc gia Cúc Phương.
Câu hỏi 5 (trang 63) SGK Ngữ văn 9 Chân trời sáng tạo - Soạn bài Vườn quốc gia Cúc Phương: Khi giới thiệu về quần thể động, thực vật của Vườn Quốc gia Cúc Phương, các tác giả đã đề cập chi tiết loài voọc mông trắng được chọn làm biểu tượng của vườn. Nhận xét về vai trò của chi tiết ấy trong toàn văn bản.
Trả lời:
- Khi giới thiệu về quần thể động, thực vật của Vườn Quốc gia Cúc Phương, các tác giả đã đề cập chi tiết loài voọc mông trắng được chọn làm biểu tượng của vườn. Chi tiết này không chỉ nhấn mạnh được sự tồn tại của loài voọc quý hiếm chỉ có ở Việt Nam mà còn tạo ra được một điểm nhấn đặc biệt nhất trong toàn văn bản.
Câu hỏi 6 (trang 63) SGK Ngữ văn 9 Chân trời sáng tạo - Soạn bài Vườn quốc gia Cúc Phương: Thiết kế một poster hoặc inforgraphic để giới thiệu về vẻ đẹp của Vườn Quốc gia Cúc Phương.
Trả lời:
Dưới đây là một mô tả ý tưởng cho việc thiết kế một poster hoặc infographic giới thiệu về vẻ đẹp của Vườn Quốc gia Cúc Phương:
Tiêu đề: "Vườn Quốc gia Cúc Phương"
- Ảnh chính: Chọn một hình ảnh đẹp và đại diện cho Vườn Quốc gia Cúc Phương, có thể là cảnh đẹp tự nhiên, hoặc một hình ảnh về động vật hoặc thực vật nổi bật trong vườn.
- Phần giới thiệu: Mô tả ngắn về vườn quốc gia, vị trí, và sự đa dạng sinh học của khu vực.
- Quần thể động, thực vật: Tạo một phần tách biệt để giới thiệu về đa dạng của quần thể động và thực vật trong vườn. Sử dụng biểu đồ hoặc hình ảnh nhỏ để đại diện cho loài động, thực vật.
- Cảnh quan thiên nhiên và giá trị văn hoá
- Thông tin liên hệ: Đưa ra thông tin liên hệ để người xem có thể tìm hiểu thêm hoặc đặt lịch trước nếu cần.
Lưu ý:
+ Sử dụng màu sắc tự nhiên và hòa quyện để tạo cảm giác gần gũi với thiên nhiên.
+ Bố cục phải sắp xếp hợp lý, dễ đọc và hiểu.
+ Chọn font chữ phù hợp với không gian và chủ đề tự nhiên.
+ Mục tiêu là tạo ra một thiết kế hấp dẫn và thông tin để khám phá vẻ đẹp của Vườn Quốc gia Cúc Phương.
