Mở đầu
Mở đầu SGK Địa Lí 11 Chân trời sáng tạo Bài 26 (trang 137): Trong nhiều thập kỷ qua, nền kinh tế của Trung Quốc có nhiều chuyển biến. Đến nay Trung Quốc đã vươn lên trở thành một trong những trung tâm kinh tế hàng đầu của thế giới. Vậy nền kinh tế Trung Quốc có đặc điểm gì và nguyên nhân nào làm cho kinh tế Trung Quốc có những bước phát triển như vậy?Trả lời:
- Từ năm 1978, Trung Quốc tiến hành cải cách, mở cửa và đạt được nhiều thành tựu trên lĩnh vực kinh tế, như:
+ Quy mô GDP của Trung Quốc tăng nhanh và liên tục; trở thành nước có quy mô GDP đứng thứ 2 thế giới sau Hoa Kỳ.
+ Liên tục trong nhiều năm nền kinh tế đạt mức tăng trưởng cao và ổn định.
+ Trung Quốc đã trở thành một trong những nước thu hút FDI hàng đầu thế giới.
- Những thành tựu trên đã đưa Trung Quốc trở thành một trong những cường quốc về kinh tế vị thế của Trung Quốc về nhiều mặt như kinh tế, chính trị, khoa học, công nghệ, đối ngoại quốc phòng ngày càng được khẳng định trên thế giới.
I. Đặc điểm chung của nền kinh tế
Câu hỏi mục I SGK Địa Lí 11 Chân trời sáng tạo Bài 26 (trang 137): Dựa vào hình 26.1, bảng 26.1 và thông tin trong bài, hãy:- Tóm tắt tình hình phát triển kinh tế Trung Quốc từ năm 1949 đến nay.
- Trình bày đặc điểm chung của nền kinh tế Trung Quốc: quy mô, tốc độ tăng trưởng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Giải thích nguyên nhân.
- Trình bày vị thế của nền kinh tế Trung Quốc trên thế giới.
Trả lời:
- Năm 1949 Nước cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được thành lập, bắt đầu tiến hành một số chiến lược và kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội. Đến cuối năm 70 thế kỉ XX TQ tiến hành cải cách, mở cửa. Do đó đã đạt được một số thành tựu tiêu biểu như:
+ Quy mô GDP của Trung Quốc tăng nhanh và liên tục
+ Liên tục trong nhiều năm, kinh tế TQ đạt tăng trưởng cao và ổn định
+ Năm 2020. đã trở thành một trong những quốc gia thu hút FDI hàng đầu thế giới.
- Những thành tựu trên đã đưa TQ trở thành cường quốc về kinh tế trên thế giới. Vị thế của Trung Quốc về nhiều mặt như kinh tế, chính trị, khoa học,.. ngành càng được khẳng định trên thế giới.
II. Các ngành kinh tế
Câu hỏi 1 SGK Địa Lí 11 Chân trời sáng tạo Bài 26 (trang 138): Dựa vào hình 26.2, bảng 26.2 và thông tin trong bài, hãy:- Cho biết tình hình phát triển của ngành công nghiệp Trung Quốc.
- Nhận xét đặc điểm phân bố các trung tâm công nghiệp của Trung Quốc.
Trả lời:
* Tình hình phát triển các ngành công nghiệp ở Trung Quốc
Công nghiệp là ngành kinh tế quan trọng hàng đầu và tạo nên sức mạnh cho nền kinh tế Trung Quốc.
Ngành công nghiệp đạt mức tăng trưởng cao, GDP công nghiệp năm 2020 tăng gần gấp đôi so với năm 2010.
Nhiều sản phẩm công nghiệp có sản lượng đứng đầu thế giới như than, điện, ô tô,… đặc biệt là thành công trên lĩnh vực hàng không – vũ trụ.
Nhiều sản phẩm công nghệ Trung Quốc chiếm phần lớn thị trường toàn cầu như điện thoại thông minh, camera giám sát, máy tính cá nhân,…
* Đặc điểm phân bố các trung tâm công nghiệp
- Các trung tâm công nghiệp chính của Trung Quốc phân bố chủ yếu ở miền Đông, đặc biệt là vùng duyên hải với các trung tâm như: Bắc Kinh, Nam Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu,...
Câu hỏi 2 SGK Địa Lí 11 Chân trời sáng tạo Bài 26 (trang 140): Dựa vào bảng 26.3, hình 26.3 và thông tin trong bài, hãy:
- Cho biết tình hình phát triển của ngành nông nghiệp ở Trung Quốc.
- Nhận xét đặc điểm phân bố nông nghiệp của Trung Quốc.
Trả lời:
- Ngành trồng trọt là ngành chủ yếu trong nông nghiệp Trung Quốc. Năm 2020, ngành trồng trọt chiếm khoảng 64,1 % giá trị tổng sản lượng ngành nông nghiệp. Trong cơ cấu trồng trọt, cây lương thực giữ vị trí quan trọng, sản lượng đứng đầu thế giới như lúa gạo, lúa mì. Lúa gạo được trồng nhiều ở Đồng bằng Hoa Trung và Hoa Nam. Lúa mì trồng nhiều ở Đông Bắc và Hoa Bắc.
- Ngành chăn nuôi được quan tâm chiếm 39.9% trong cơ cấu nông nghiệp. Các vật nuôi chủ yếu là lợn, bò, gà,.. được nuôi chủ yếu ơ vùng Đông Bắc, Hoa Bắc và phía tây.
- Với đường bờ biển dài thuận lợi để phát triển ngư nghiệp,.
- Lâm nghiệp với độ che phủ còn thấp nhưng có nhiều nỗ lực gia tăng diện tích rừng.
Câu hỏi 3 SGK Địa Lí 11 Chân trời sáng tạo Bài 26 (trang 142): Dựa vào bảng 26.4, hình 26.4 và thông tin trong bài, hãy cho biết tình hình phát triển của ngành dịch vụ Trung Quốc.
Trả lời:
- Dịch vụ là ngành phát triển rất nhanh và chiếm tỉ trọng cao nhất trong GDP Trung Quốc.
- Năm 2020, ngành dịch vụ thu hút đến 47,3% lao động của ngành kinh tế.
a) Về thương mại
- Cơ cấu xuất, nhập khẩu của Trung Quốc có sự thay đổi tích cực từ năm 2004 đến năm 2020:
- Tỉ trọng xuất khẩu tăng lên rất nhanh, từ 607 tỉ USD (2004) lên 2720 tỉ USD (2020).
- Tỉ trọng nhập khẩu cũng có xu hướng tăng khá nhanh, từ 649 tỉ USD (2004) lên 2360 tỉ USD (2030).
- Năm 2004 Trung Quốc nhập siêu, năm 2010 và 2020 Trung Quốc xuất siêu.
b) Giao thông vận tải
- Trở thành động lực quan trọng giúp Trung Quốc phát triển kinh tế.
- Mạng lưới đường ô tô và đường sắt phát triển vượt bậc, đặc biệt là đường cao tốc có chiều dài 160 nghìn km – dài nhất thế giới.
- Trung Quốc hiện đang có 230 sân bay, đem lại nguồn lợi lớn từ dịch vụ hàng không.
c) Hệ thống thông tin – viễn thông
- Phát triên vượt bậc và không ngừng được nâng cao.
- Là quốc gia đi đầu với công nghệ 5G và xây dựng mạng lưới 5G lớn nhất thế giới.
d) Du lịch
- Trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.
- Năm 2019, Trung Quốc đón hơn 31,9 triệu lượt khách du lịch quốc tế với doanh thu khoảng131,2 tỉ USD.
Luyện tập
Luyện tập 1 SGK Địa Lí 11 Chân trời sáng tạo Bài 26 (trang 142): Hãy tóm tắt những đặc điểm nổi bật về ngành công nghiệp hoặc dịch vụ của Trung QuốcLời giải:
- Đặc điểm nổi bật về ngành công nghiệp của Trung Quốc:
+ Công nghiệp là ngành kinh tế quan trọng hàng đầu và tạo nên sức mạnh cho nền kinh tế Trung Quốc.
+ Nhiều sản phẩm công nghiệp có sản lượng đứng đầu thế giới như than, điện, ô tô,..
+ Cơ cấu ngành công nghiệp của Trung Quốc chuyển dịch theo hướng hiện đại hóa.
+ Một số ngành công nghiệp nổi bật ở Trung Quốc là: công nghiệp sản xuất ô tô; công nghiệp hàng không vũ trụ,..
+ Các trung tâm công nghiệp chính của Trung Quốc phân bố chủ yếu ở miền Đông, đặc biệt là vùng duyên hải.
- Đặc điểm nổi bật về ngành dịch vụ của Trung Quốc:
+ Dịch vụ là ngành có tốc độ phát triển rất nhanh và chiếm tỉ trọng cao nhất trong GDP của Trung Quốc.
+ Trung Quốc là cường quốc thương mại của thế giới.
+ Hệ thống giao thông vận tải trở thành động lực quan trọng giúp phát triển kinh tế - xã hội đất nước.
+ Trung Quốc cũng là nước có hệ thống thông tin, viễn thông phát triển nhờ trình độ khoa học - công nghệ không ngừng được nâng cao.
+ Du lịch trở thành một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của Trung Quốc.
Luyện tập 2 SGK Địa Lí 11 Chân trời sáng tạo Bài 26 (trang 142): Dựa vào bảng số liệu 26.4, hãy vẽ biểu đồ thích hợp thể hiện trị giá xuất, nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ của Trung Quốc, giai đoạn 2005-2020. Từ đó rút ra nhận xét.
Lời giải:
Vận dụng
Đề bài: So sánh quy mô và vị thế nền kinh tế Trung Quốc với một số nước mà em đã học.Thông tin tham khảo:
- Trung Quốc cùng với Hoa Lỳ, Nhật Bản,… là những cường quốc về kinh tế. Bên cạnh kinh tế, vị thế của Trung Quốc, còn được khẳng định trên nhiều lĩnh vực khác, như: chính trị, khoa học - công nghệ, văn hóa, đối ngoại, quốc phòng,…
- Hiện nay, Trung Quốc đã vượt qua Nhật Bản, vươn lên trở thành quốc gia có quy mô GDP đứng thứ 2 thế giới (sau Hoa Kỳ).
+ Năm 2020, quy mô GDP của Hoa Kỳ đạt: 20893.74 tỉ USD.
+ Năm 2020, quy mô GDP của Trung Quốc đạt: 14688 tỉ USD.
+ Năm 2020, quy mô GDP của Nhật Bản đạt: 5040 tỉ USD.