Mở đầu
Hoạt động mở đầu SGK Hóa 10 Kết nối tri thức Bài 8 (trang 43): Định luật tuần hoàn đóng vai trò như thế nào trong việc dự đoán tính chất của các chất?
Trả lời:
Bảng tuần hoàn hóa học được sắp xếp theo các nguyên tắc:
- Các nguyên tố được sắp xếp theo chiều tăng dần điện tích hạt nhân nguyên tử.
- Các nguyên tố có cùng số lớp electron trong nguyên tử được xếp thành một hàng.
- Các nguyên tố có cùng số electron hóa trị trong nguyên tử được xếp thành một cột
- Dựa vào định luật tuần hoàn:
+ Có thể so sánh tính chất hóa học, tính chất vật lí của một nguyên tố với các nguyên tố xung quanh.
+ Có thể dự đoán cấu tạo nguyên tử và tính chất hóa học của các nguyên tố chưa tìm ra.
I. Định luật tuần hoàn
Câu hỏi 1 SGK Hóa 10 Kết nối tri thức Bài 8 (trang 43): Nêu một số tính chất của các đơn chất biến đổi tuần hoàn theo chu kì để minh họa nội dung của định luật tuần hoàn.
* Một số tính chất của các đơn chất biến đổi tuần hoàn theo chu kì:
- Độ âm điện
Trong chu kì, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân, độ âm điện của nguyên tử tăng dần.
- Tính phi kim, tính kim loại
Xét theo chu kì, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân, tính kim loại giảm dần và tính phi kim tăng dần.
II. Ý nghĩa của bảng tuần hoàn
Câu hỏi 2 SGK Hóa 10 Kết nối tri thức Bài 8 (trang 44): Nguyên tố magnesium thuộc ô số 12, chu kì 3, nhóm IIA của bảng tuần hoàn.
a) Viết cấu hình electron của magnesium, nêu một số tính chất cơ bản của đơn chất và oxide, hydroxide chứa magnesium.
b) So sánh tính kim loại của magnesium với các nguyên tố lân cận trọng bảng tuần hoàn.
Trả lời:
a) Cấu hình electron: 1s22s22p63s2
- Mg là nguyên tố kim loại. Oxide cao nhất là MgO – là basic oxide, hydroxide tương ứng là Mg(OH)2 – là base yếu.
b) Mg có tính kim loại yếu hơn Na và Ca.
- Mg có tính phi kim mạnh hơn Be và Al.
Câu hỏi 3 SGK Hóa 10 Kết nối tri thức Bài 8 (trang 44): Potassium (Z = 19) là nguyên tố dinh dưỡng thiết yếu cho thực vật và con người.
a) Nêu vị trí của potassium trong bảng tuần hoàn.
b) Nêu một số tính chất cơ bản của đơn chất và hợp chất chứa potassium.
Trả lời:
Potassium có 19 electron
a) K nằm ở ô số 19, chu kì 4, nhóm IA
b) K là nguyên tố nhóm IA, nằm ở đầu chu kì 4 nên
+ K là một kim loại hoạt động mạnh
+ Hợp chất của K ( oxide và hydroxide) có tính chất hóa học mạnh như: K2O tan tốt trong nước tạo dung dịch base mạnh.
Em có thể?
Từ vị trí của nguyên tố trong bảng tuần hoàn, có thể:
- Viết được cấu hình electron của nguyên tử và ngược lại.
- Dự đoán được tính chất (tính kim loại, tính phi kim) của nguyên tố đó.
- Viết được công thức oxide, hydroxide và nêu tính acid, base tương ứng.
Lời giải:
Ví dụ: Nguyên tố X thuộc chu kì 3, nhóm VIIA.
⇒ Nguyên tử X có 3 lớp electron và 7 electron lớp ngoài cùng.
⇒ Cấu hình electron của X là 1s2 2s2 2p6 3s2 3p5.
- Do có 7 electron lớp ngoài cùng nên nguyên tố X là phi kim.
- Công thức oxide ứng với hóa trị cao nhất là X2O7 là acidic oxide.
- Công thức hydroxide ứng với hóa trị cao nhất là HXO4 là acid mạnh.