I. Hệ thống hóa kiến thức
II. Bài tập
Bài tập 1: Vào mùa lạnh, thời tiết hanh, khô người ta thường bôi kem chống nẻ vào môi, gót chân để tránh bị nứt nẻ. Hãy giải thích cơ sở cho hiện trượng trên.Trả lời:
– Vào mùa lạnh, thời tiết hanh khô, độ ẩm thấp cơ thể chúng ta dễ bị mất nước và bị nứt nẻ, đặc biệt là ở môi, gót chân. Việc sử dụng kem chống nẻ bôi vào môi, gót chân để hạn chế tình trạng trên do kem chống nẻ có bản chất là lipid, có tính kị nước (không thấm nước) nên có thể hạn chế được sự thoát hơi nước ra ngoài.
=> Tế bào da hạn chế sự mất nước, tình trạng da khô, nứt nẻ được cải thiện.
Bài tập 2: Một bạn học sinh phát biểu rằng: “Nếu không có nước sẽ không có sự sống". Em có đồng tình với ý kiến của bạn đó không? Tại sao?
Trả lời:
– Em đồng tình với phát biểu: “Nếu không có nước sẽ không có sự sống”
– Giải thích:
+ Nước có vai trò quan trọng với tế bào, với sự sống
+ Nước là thành phần cấu tạo nên tế bào, là dung môi hòa tan nhiều chất cần thiết.
+ Nước vừa là nguyên liệu vừa là môi trường cho nhiều phản ứng sinh hóa xảy ra trong tế bào để duy trì sự sống.
+ Trong cơ thể con người, động vật hay trong cả một cơ thể lớn như trái đất, nước vận chuyển cả chất dinh dưỡng và chất thải.
+ Nước điều hòa thân nhiệt, đảm bảo sự cân bằng và ổn định nhiệt độ của tế bào và cơ thể.
+ Nước còn là môi trường sống của nhiều loài sinh vật.
=> Nếu thiếu nước hầu như các phản ứng hóa sinh trong tế bào không diễn ra được khiến cho cơ thể không thể hoạt động bình thường. Vậy nên, có thể nói rằng “Nếu không có nước sẽ không có sự sống”.
Bài tập 3: Một nông dân nói rằng: “Khi nuôi lợn, nếu cho chúng ăn bã đậu hoặc khô dầu đậu tương thì tỉ lệ nạc sẽ cao hơn so với các loại thức ăn thông thường”. Hãy giải thích hiện tượng trên.
Trả lời:
– Khi nuôi lợn, nếu cho chúng ăn bã đậu hoặc khô dầu đậu tương thì tỉ lệ nạc sẽ cao hơn so với các loại thức ăn thông thường vì:
+ Trong các loại hạt như đậu nành, đậu phộng (lạc) có chứa nhiều protein.
+ Bã đậu hoặc khô dầu đậu tương là phụ phẩm có hàm lượng protein thực vật (đạm thực vật) cao, hàm lượng lipid thấp (do đã được tách bỏ trước đó)
+ Khi cho lợn ăn bã đậu và khô dầu đậu giúp cung cấp nguồn amino acid dồi dào cho quá trình tổng hợp protein của lợn và không gây tích lũy mỡ thừa. Tỉ lệ thịt nạc của lợn tăng lên cao hơn so với ăn các loại thức ăn thông thường.
Bài tập 4: Đối với các bệnh nhân bị tiêu chảy nặng, bác sĩ thường truyền dịch cho họ. Dịch nước được truyền cho các bệnh nhân này có thành phần chủ yếu là gì ? Việc truyền nước có vai trò gì ?
Trả lời:
– Người bệnh tiêu chảy có nguy cơ bị mất nước và chất điện giải vì sau mỗi lần đi ngoài thì nước và chất điện giải sẽ theo phân đi ra ngoài. Do đó, khi bị tiêu chảy dù là trẻ em hay người lớn thì đều cần phải bù nước khi bị tiêu chảy.
– Các bệnh nhân bị tiêu chảy nặng thường được truyền dịch chứa thành phần chủ yếu là các chất điện giải để điều chỉnh lượng nước mất, mất cân bằng điện giải và nhiễm toan. Khi cơ thể bị mất nước quá nhiều mà không được bổ sung đầy đủ và kịp thời sẽ dẫn đến rối loạn điện giải, suy kiệt và thậm chí là tử vong.
Bài tập 5: Hãy sưu tầm tranh ảnh về một số loại tế bào ở người (tế bào biểu mô ruột non, tế bào hồng cầu, tế bào cơ,...). Nhận xét và giải thích về sự khác nhau giữa các tế bào đó.
Lời giải:
