Lý thuyết Sinh học 10 Cánh diều Bài 4: Khái quát về tế bào

I. Khái quát học thuyết tế bào

1. Sự ra đời của học thuyết tế bào

- Robert Hooke là người đầu tiên quan sát hình ảnh tế bào dưới kính hiển vi vào năm 1665.

- Antonie van Leeuwenhoek phát hiện vi khuẩn và nguyên sinh động vật vào những năm 1670.

- Matthias Schleiden, Theodor Schwann và Rudolf Virchow đề xuất học thuyết tế bào vào giữa thế kỷ XIX.

- Thế kỷ XX, kính hiển vi điện tử giúp bổ sung nhiều nội dung mới vào học thuyết tế bào.

2. Nội dung của học thuyết tế bào

+ Tất cả các sinh vật đều được cấu tạo bởi một hoặc nhiều tế bào.

+ Tế bào là đơn vị cơ bản của sự sống.

+ Các tế bào được sinh ra từ các tế bào có trước.

- Những nội dung được bổ sung thêm vào học thuyết tế bào ở thế kỉ XX:

+ Tế bào chứa chất di truyền, thông tin di truyền được truyền từ tế bào này sang tế bào khác trong quá trình phân chia tế bào.

+ Các tế bào đều được cấu tạo từ những thành phần hóa học tương tự nhau.

+ Sự chuyển hóa vật chất và năng lượng đều diễn ra trong tế bào.

+ Hoạt động của tế bào phụ thuộc vào hoạt động của các bào quan bên trong tế bào. Sự phối hợp hoạt động giữa các bào quan này làm cho tế bào mang đặc tính một hệ thống.

+ Hoạt động của một cơ thể sống phụ thuộc vào sự phối hợp hoạt động của các tế bào trong cơ thể.

3. Ý nghĩa

- Thay đổi nhận thức về cấu trúc của sinh vật.

- Định hướng nghiên cứu về chức năng của tế bào.

II. Tế bào là đơn vị cấu trúc và chức năng của cơ thể sống

1. Tế bào là đơn vị cấu trúc

- Tế bào là đơn vị cấu trúc của cơ thể sống vì:

+ Mọi sinh vật được cấu tạo từ một hoặc nhiều tế bào.

+ Sinh vật chia thành đơn bào (chỉ có một tế bào) và đa bào (có nhiều tế bào).

+ Tế bào sinh ra từ tế bào có trước qua phân chia.

2. Tế bào là đơn vị chức năng

- Tế bào là đơn vị chức năng cơ bản của mọi sinh vật sống vì: Các quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng, di truyền của cơ thể sinh vật đều diễn ra bên trong tế bào.