Đọc văn bản
ĐỐI TƯỢNG VÀ NHỮNG KHÓ KHĂN CỦA HÀI KỊCH
[Mô-li-e có quan điểm nhất quán về hài kịch: ý nghĩa xã hội của hài kịch là “sửa chữa phong hóa bằng tiếng cười"; tiêu chí hàng đầu của nó là gây cười, tạo hứng thú (chứ không phải tuân thủ cứng nhắc quy tắc lí thuyết); nhân vật cần được xây dựng một cách tự nhiên và phải là chân dung của con người thời đương đại; vì vậy, viết hài kịch không phải là việc làm dễ. Mượn lòi trò chuyện của hai nhân vật Đô-răng (Dorante) và U-ra-ni-e (Uranie) trong vở kịch "Phê phán trường học làm vợ” (1663), Mô-li-e đã trình bày quan điểm này của mình.]
U-ra-ni-e – Tất nhiên bi kịch là một cái gì đấy hay lắm khi nó được xử lí tốt; nhưng hài kịch cũng có cái hay cái đẹp của nó, và tôi cho rằng viết hài kịch thì cũng chẳng dễ gì hơn bi kịch.
Đô-răng – Đúng thế, thưa bà; và nếu bà có bảo rằng hài kịch viết khó hơn bi kịch thì chẳng phải là bà sai lầm đâu. Bởi lẽ rốt cuộc tôi thấy rằng gồng mình lên với những tình cảm lớn, làm thơ thách thức Số phận, lên án Định mệnh, và nói những lòi phỉ báng các Thần thánh còn dễ hơn là đề cập thích đáng đến cái lố bịch của thiên hạ và đưa lên sân khấu một cách thoải mái các thói hư tật xấu của tất cả mọi người. Khi miêu tả các anh hùng, bà muốn làm thế nào cũng được. Đó là những bức chân dung không có căn cứ, người ta không tìm xem giống ở chỗ nào; và bà chỉ việc vẽ theo đà bay bổng của trí tưởng tượng, nó thường bỏ qua cái chân thật để đuổi bắt cái kì diệu. Nhưng khi bà miêu tả những con người, thì cần phải miêu tả theo tự nhiên. Người ta đòi hỏi những chân dung đó phải giống, và bà chẳng thành công nếu không làm cho người ta nhận ra ở đấy những con người trong thời đại của bà. Nói tóm lại, trong những vở kịch trang nghiêm, muốn khỏi bị chê trách, chỉ cần nói những điều có lương tri và viết cho hay là đủ, nhưng đối với hài kịch, như thế thì chưa đủ, mà còn phải mua vui; và gây cười cho những con người tử tế đâu phải là
chuyện dễ dàng.
(In trong Phùng Văn Tửu (Chủ biên), Giáo trình văn học Âu - Mỹ, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội, 2006, tr. 36.)
Sau khi đọc
Câu hỏi 1 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo (trang 143): Theo tác giả, đối tượng và những khó khăn của hài kịch là gì?
Trả lời:
- Đối tượng: Những vấn đề, phong tục, tập quán và nếp sống có xu hướng tiêu cực của một xã hội.
- Khó khăn:
+ Đề cập thích đáng đến cái lố bịch của thiên hạ và đưa lên sân khấu một cách thoải mái các thói hư tật xấu của tất cả mọi người.
+ Miêu tả những con người, thì cần phải miêu tả theo tự nhiên.
Câu hỏi 2 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo (trang 143): Vì sao Đô-răng cho rằng: “Gây cười cho những con người tử tế đâu phải là chuyện dễ dàng”?
Trả lời:
- Gây cười cho những người tử tế không phải là chuyện dễ dàng vì đòi hỏi sự tinh tế và độ nhạy bén trong việc hiểu và đáp ứng tinh thần của họ. Người tử tế thường có khẩu vị hài hước cao, và họ đánh giá cao sự thông minh, tinh tế trong việc tạo ra nụ cười, thay vì những lời nói vô bổ hoặc khiêu khích. Điều này tạo ra một thách thức trong việc gây cười cho họ, và đòi hỏi người tạo ra hài hước phải sử dụng sự hiểu biết và khéo léo để tạo ra tính gây cười.
Câu hỏi 3 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo (trang 143): Nhân vật U-ra-ni-e cho rằng “hài kịch cũng có cái hay cái đẹp của nó”. Bạn hãy chỉ ra một/ một vài biểu hiện của cái hay, cái đẹp trong vở hài kịch mà bạn yêu thích.
Trả lời:
Hoàn toàn đồng tình với nhân vật U-ra-ni-e rằng hài kịch có những cái hay và cái đẹp của nó. Ví dụ:
- Tiếng cười và giải trí: Hài kịch mang đến tiếng cười và niềm vui cho khán giả. Đó là một cách tuyệt vời để thư giãn và quên đi những lo âu trong cuộc sống hàng ngày.
- Phê phán xã hội và nhân văn:
+ Hài kịch thường sử dụng những tình huống hài hước để phê phán xã hội, những thói quen và tật xấu của con người.
+ Nó giúp chúng ta nhìn nhận lại bản thân và xem xét những khía cạnh khác nhau của cuộc sống.
- Tạo ra kết nối và gắn kết: Hài kịch có thể tạo ra sự gắn kết giữa khán giả và diễn viên qua tiếng cười chung và những trải nghiệm tương tự.